1002889785

sprawozdawczych segmentów działalności z odpowiedzialności za inwestowanie i przychody.

Rozważania zaprezentowane w artykule będą oparte przede wszystkim na analizie regulacji zawartych w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej. Zostaną one skonfrontowane z rozwiązaniami z zakresu rachunkowości zarządczej według ośrodków odpowiedzialności, prowadzonej na potrzeby zdecentralizowanego zarządzania przedsiębiorstwami.

Istniejące publikacje odnoszą się do nieaktualnego już MSR 14 „Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności”, w tym artykule analizuje się natomiast rozwiązania zawarte w aktualnie obowiązującym MSSF 8 „Segmenty operacyjne”. Ponad to ukazuje się relacje między segmentami operacyjnymi i ośrodkami sprawozdawczymi, co jest istotne z punktu widzenia integracji sprawozdawczości wewnętrznej i zewnętrznej.

1. Geneza i istota MSSF 8 „Segmenty operacyjne”

Ujawnianie w sprawozdaniach finansowych informacji na temat segmentów działalności jednostki okazało się koniecznością już na początku drugiej połowy poprzedniego wieku, gdy zaczęły powstawać i rozwijać się zdywersyfikowane koncerny międzynarodowe. Pojawiło się bowiem zapotrzebowanie na informacje umożliwiające ocenę wpływu wyników finansowych różnych segmentów działalności na wyniki osiągane przez całą jednostkę. Dla podejmowania odpowiednich decyzji inwestycyjnych coraz większego znaczenia zaczęły nabierać informacje dotyczące wyników w przekroju produktów lub ich grup, branż, regionów, rynków.

Wychodząc naprzeciw temu zapotrzebowaniu Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASC) opublikował w 1981 r. Międzynarodowy Standard Rachunkowości 14 „Informacje finansowe w podziale na segmenty działalności”, który został zmodyfikowany w 1994 r. W 1997 r. standard ten został zastąpiony przez MSR 14 „Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności”. Ten z kolei standard podlegał stopniowym aktualizacjom przez następujące standardy: MSR 2 (2003 r.), MSR 8 (2003 r.), MSR 16 (2003 r.), MSSF 3 (2003 r.) oraz MSSF 5 (2004 r.) (Międzynarodowe..., 2006, s. 19). Szczegółowa analiza regulacji zawartych w MSR 14 „Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności” została dokonana przez S. So-jaka i M. Jankowską (2007).

W 2006 r. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (1ASB) opublikowała Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8 „Segmenty operacyjne”, który zastąpił Międzynarodowy Standard Rachunkowości 14. Powstanie MSSF 8 jest rezultatem prac IASB dotyczących przyjęcia najlepszych rozwiązań w zakresie sprawozdawczości finansowej oraz

130