1673067845

9

elektrownię jądrową. „Nie można również wykluczyć, że w niezbyt odległej przyszłości ludzie będą myśleć także o ekosystemach jako o „podmiotach bezpieczeństwa”.¹⁶

Najważniejszymi terminami z punktu widzenia badań są: bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe. Pojęcia te są kategoriami zmiennymi. Zależą od szeregu uwarunkowań, zarówno wewnętrznych (strukturalnych, organizacyjnych), jak i zewnętrznych (procesów międzynarodowych). Według Józefa Kukułki „bezpieczeństwo międzynarodowe ma być nie tylko sumą bezpieczeństw narodowych, lecz zawierać w sobie tzw. wzmocnienie zbiorowe, które podnosi jakość bezpieczeństwa narodowego każdego z państw, gdyż polepsza warunki równoczesnego jego stabilizowania i rozwijania."¹⁷ Najogólniej można stwierdzić, że bezpieczeństwo międzynarodowe to taki stan w stosunkach transgranicznych, który daje gwarancję wszystkim jego uczestnikom zachowania podstawowych wartości. Mowa tu o pewności przetrwania, integralności, niezawisłości, a przede wszystkim niezakłóconym rozwoju.

Bezpieczeństwo narodowe ma wiele interpretacji. Jednak większość teoretyków utożsamia je z ochroną kluczowych interesów narodu oraz państwa. Jest to również stan i proces budowany w oparciu o działania prewencyjne i eliminacyjne zagrożeń (zewnętrznych, wewnętrznych) przy pomocy wybranych instrumentów. W niektórych definicjach akcentuje się różne płaszczyzny bezpieczeństwa. Moim zdaniem takie podejście jest błędne. Bowiem świat zmienia się w błyskawicznym tempie. Dziś ludzkość walczy z terroryzmem jutro zaś największym problemem dla niej może być globalne ocieplenie klimatu.

Drugie kryterium powstało po rozmontowaniu jałtańsko-poczdamskiego ładu międzynarodowego. Teoretycy zaczęli tworzyć całą listę pozamilitarnych wymiarów. Rekordziści wskazują ich około 30. Ja skłaniam się ku łączeniu kilku zagadnień w jedną całość. Ułatwia to odbiorcy poruszanie się w tematyce i uzmysłowią jej współzależność. Można zatem stwierdzić, że kryterium przedmiotowe bezpieczeństwa nie tworzy nowych zagadnień teoretyczny, lecz ma funkcję klasyfikacyjną. Dzięki niej grupujemy i wyodrębniamy rodzaje bezpieczeństwa bogacąc przy tym dorobek naukowy.

Oprócz podstawowego kryterium przedmiotowego bezpieczeństwa, jakim niewątpliwie były problemy militarne, teoretycy wskazują całą listę innych płaszczyzn:

¹⁶ M. Cieślarczyk, Teoretyczne i metodologiczne podstawy badania problemów bezpieczeństwa i obronności państwa, Siedlce 2009, s.40-41.

" R. Zięba, op. cit., s. 19.