2659241744

pociągu dalekobieżnego. Rzeczywiste położenie tego punktu zależy od bardzo wielu czynników (organizacja, stan techniczny¹. Natomiast w przypadku pociągów aglomeracyjnych i regionalnych zrównanie choćby wpływów z biletów z kosztami, niezależnie od odległości przewozu jest trudne do osiągnięcia.

Celem ograniczenia osiąganego deficytu przewoźnik pasażerski może dążyć do zwiększenia przychodów poprzez wzrost cen biletów. Jednak podnoszenie ceny biletu do poziomu pokrywającego koszty przeciętne nie przyniesie poprawy jego sytuacji, gdyż potencjalny pasażer porównuje ją z kosztami alternatywnych form transportu — komunikacją autobusową i własnym samochodem.

4. Tabor kolejowy

Zapewnienie niezawodności ruchu kolejowego wymaga od przewoźnika dysponowania nadwyżką pojazdów kolejowych względem planowanego zakresu ruchu. Wynika to z faktu konieczności czasowego wyłączania pojazdów kolejowych na przeglądy i naprawy okresowe oraz utrzymywania pewnej ilości taboru w rezerwie na wypadek nieprzewidzianej awarii pojazdów będących w ruchu². Nadmiar pojazdów, którymi przewoźnik musi dysponować względem pojazdów będących codziennie w ruchu obrazuje rys. 5. Wraz ze wzrostem ogólnej liczby uruchamianych przez danego przewoźnika pociągów maleje procentowa różnica między liczbą pojazdów potrzebnych mu do ruchu a łączną liczbą, którą przewoź-

Rysunek 5. Liczba posiadanych pojazdów kolejowych w zależności od liczby pojazdów w ruchu

liczba pojazdów w ruchu

różnica między wymaganą liczbą pojazdów a liczbą pojazdów w ruchu

Źródło: opracowanie własne.

nik musi posiadać. W oczywisty sposób przekłada się to na spadek przeciętnych kosztów stałych wynikających z zakupu i utrzymania niezbędnego taboru kolejowego. Tempo tego spadku wynikającego z asymptotycznego zrównywania się łącznej liczby pojazdów z liczbą pojazdów będących w ruchu w istotnym stopniu zależy od jego cech technicznych: awaryjności danego typu pojazdów oraz harmonogramu i czasochłonności wykonywania jego napraw okresowych. Właśnie z tych powodów eksploatacja nowoczesnego taboru kolejowego, dla którego nadwyżka liczby posiadanych pojazdów względem używanych w ruchu jest znacznie niższa, przynosi wymierne korzyści ekonomiczne, oprócz tych zazwyczaj dostrzeganych, takich jak kom-

31

1

   Potwierdzają to dobre wyniki finansowe spółki PKP Intercity osiągane w latach 2005-2007 przy średniej odległości przewozu podróżnego 343 km.

2

   Przykładowo dla planowanego uruchomienia jednego pociągu konieczne jest posiadanie 3 lokomotyw do jego obsługi, gdyż jedna z nich może być w danym momencie w trakcie planowej naprawy i w tym samym czasie druga, będąca w ruchu, może ulec nieplanowej awarii.

Zarządzanie Zmianami Zeszyty Naukowe 3-4/2012 (57) www.pou.pl