3148973296

W tokarce między wrzeciennikiem a skrzynką posuwów znajdują się w zazębieniu koła zębate. Mają one za zadanie przenoszenie ruchu obrotowego na skrzynkę suportową oraz przyspieszanie lub zwalnianie tego ruchu w stosunku do ruchu wrzeciona.

Do podpierania podczas toczenia długich lub ciężkich przedmiotów, zamocowanych w uchwycie tokarki lub umocowanych w kłach, służy konik. Poprzeczne przesunięcie konika wykorzystuje się często do toczenia stożków o małym kącie wierzchołkowym.

Suport tokarki służy do mocowania i przesuwania noża podczas toczenia. Skrzynka suportową jest umocowana od spodu do sań wzdłużnych suportu. W skrzynce suportowej są umieszczone mechanizmy służące do przenoszenia ruchu ze śruby pociągowej lub wałka pociągowego na suport. W dolnej części skrzynki suportowej znajduje się mechanizm do uruchamiania wrzeciona tokarki. Składa się on z wałka, poruszającego sprzęgło, i dźwigni. Imak jednonożowy może być zastąpiony imakiem czteronożowym. W takim przyrządzie zamocowuje się zwykle cztery noże o różnych kształtach, przeznaczone do różnych zabiegów. Po zakończeniu jednego zabiegu można zluzować dźwignią nakrętkę śruby głównej imaka i - obróciwszy głowicę o kąt 90° -ponownie ją unieruchomić. Dzięki temu bardzo szybko jeden nóż można zastąpić innym, niezbędnym do dalszych czynności tokarskich. W dolnej części skrzynki suportowej znajduje się mechanizm do uruchamiania wrzeciona tokarki.

Mechanizmem umożliwiającym zmianę posuwu noża jest skrzynka posuwów. W tokarkach kłowych często w skrzynkach posuwów jest stosowana przekładnia typu Nortona.

2. NARZĘDZIA TOKARSKIE

Podstawowymi narzędziami stosowanymi w procesach obróbki skrawaniem przez toczenie są noże tokarskie. Liczne ich odmiany różnią się między sobą położeniem ostrza, położeniem krawędzi skrawającej, sposobem zamocowywania oraz sposobem wykonania.

Przyjmując jako podstawę podziału przeznaczenie noży, rozróżnia się:

•    noże do obtaczania, zwane obtaczakami,

•    noże do wytaczania, zwane wytaczakami,

•    noże do przecinania, zwane przecinakami,

•    noże do toczenia kształtowego, zwane nożami kształtowymi.

Wymienione w tej grupie noże w większości przypadków wykonuje się w dwóch odmianach przeznaczonych do różnych rodzajów obróbki. Pierwszą odmianę stanowią noże służące do operacji wstępnej, zwane zdzierakami, a drugą - noże służące do obróbki wykańczającej, zwane wykańczakami.

Noże do obtaczania są stosowane do toczenia wzdłużnego powierzchni zewnętrznych. Za ich pomocą toczy się wałki gładkie, wałki stopniowe, powierzchnie stożkowe oraz płaskie powierzchnie czołowe tych wałków lub innych przedmiotów toczonych. Typowe noże tokarskie do obtaczania pokazano na rys. Nożem lewym - rys. a) - nazywamy nóż, który ma krawędź skrawającą po stronie kciuka lewej ręki, położonej na powierzchni natarcia i skierowanej palcami ku wierzchołkowi noża. Nożem prawym - rys. b) - nazywamy nóż, który ma krawędź skrawającą po stronie kciuka prawej ręki, położonej na powierzchni natarcia i skierowanej palcami ku wierzchołkowi noża.

a)    b)

Noże do wytaczania są przeznaczone do toczenia powierzchni wewnętrznych zarówno wzdłużnych, jak i poprzecznych, o kształtach walcowych - rys. b), stożkowych - rys. a) lub płaskich.

Noże do przecinania służą do cięcia na tokarce materiału w postaci prętów, odcinania przedmiotu wytoczonego uprzednio z pręta oraz nacinania rowków zewnętrznych na przedmiotach obrabianych na tokarce.