3149488410

dalszych; drugorzędne znaczenie prawa zwyczajowego pod koniec epoki jagiellońskiej¹; wzrastające znaczenie wyroków precedensowych sądów królewskich

Kodyfikacja prawa pospolitego postulat reformy - Memoriał Jana Ostroroga; Syntagmata 1488 r. (dygesta uzupełnione Statutów Kazimierza Wielkiego Statut krakowsko-warcki, statuty nieszawskie w redakcji petytów opockich, statut korczyński z 1465, inicjatywa kanclerza Zbigniewa Oleśnickiego); Statut Łaskiego 1506 r. (także prawo miejskie, przywilej dla Żydów z 1264/1334 r., Consuetudines terrae Cracoviensis oraz Processus iuris, prawodawstwo kościelno-państwowe); Formula processus z 1523 r. (1519 powołanie komisji, Andrzej Tęczyński woj. lubelski; Wielkopolska przyjęła dopiero w 1553 r.; 111 art., przepisy i formuły procesowe; przypomina kościelne podręczniki procesu ordines iudiciarii; kierunek odformalizowania procesu); Korektura praw z 1532 r. komisja z 1526 (22 osoby, Andrzej Tęczyński w 1528 zastąpiony Ottonem Chodeckim, reprezentacja senatu i szlachty, król wskazał sekretarzy król. Jerzy Myszkowski, Mikołaj Zamoyski, Benedykt Izdebski) i 1532 r. prawnicy (Małopolska: Jan Pieniążek <po jego śmierci Mikołaj Taszycki sędzia ziemski krak.>. Bernard Maciejowski, Wielkopolska: Mikołaj Niemojewski <zastąpiony Wojciechem Polickim pisarzem ziemskim poznańskim>, Maciej Krzyżanowski <zastąpiony Mikołajem Koczanowskim miecznikiem inowrocławskimi sekretarze: Mikołaj Zamojski <po jego śmierci Benedykt Izdbieński>, Jerzy Myszkowski), odrzucenie na sejmie w 1534 r. z powodów politycznych, fiasco późniejszych prób reformy prawa; 930 art., 5 ksiąg podzielonych na tytuły i artykuły (kapituły); księga I źródła prawa, władza króla, prawo Kościoła, urzędy; księga II proces i sądy ziemskie; księga III prawo rodzinne, opiekuńcze, spadkowe cz. rzeczowego, mieszczanie, chłopi i inne grupy; księga IV zobowiązania i prawo karne; księga V formuły procesowe i wpisy do ksiąg sądowych^{2 3}.

Kompendia prywatne prawa polskiego „Kompendiami nazywamy prywatne systematyczne zbiory prawa, redagowane z intencja stworzenia poręcznego zbioru prawa, użytecznego w praktyce prawnej” ; Jakub Przyłuski, Leges seu statutu ac privilegia Regni Poloniae omnia, Kraków 1553 (6 ksiąg, rozdziały i art., 48 niepublikowanych wcześniej przepisów prawa zwyczajowego, obszerne komentarze, opierał się na Melchiorze Klingu i Konradzie Lagusie prawnikach niemieckich; dosyć skomplikowane); prostsze: Jan Sierakowski, Statuorum Regni Poloniae Methodus (1554), Jan Palczowski, Ustawy prawa polskiego (1555, druk 1564), popularny Jan Herbut Statutu Regni Poloniae (1563 - rzeczowy porządek alfabetyczny) i Statuta i przywileje koronne (1570 - podział na księgi: I-o królu, urzędach, stanach, sądach królewskich, domenie; księga II: sądy, proces, prawo karne, prawo wojny; księga III: szlacheckie przywileje ziemskie, wybrane konstytucje, akta unii z Litwą, akta inkorporacji Prus Królewskich i in.¹ ).

Księgi sadowe

geneza: na potrzeby wsteczy; ziemskie krakowskie od 1374 r.; od XV w. grodzkie, wiecowe, nadworne, podkomorskie, wojewodzińskie dla Żydów, od 1455 osobne sejmowe; protokoły i

1

   W. Uruszczak, HPiPP, s. 164.

2

   Ibidem, s. 168.

3

   Ibidem, s. 170.

Ibidem,*. 171.