3410273946

4.2. Fizykoterapia i patologia wysiłku i bezczynności

4.2.1. Materiał nauczania

O wydolności fizycznej decydują:

-    przemiany energetyczne w ustroju,

-    sprawność termoregulacji,

-    gospodarka wodno-elektrolitowa,

-    poziom koordynacji nerwowo-mięśniowej,

-    właściwa budowa ciała,

-    czynniki psychiczne.

W medycynie sportowej i rehabilitacji poszukuje się uniwersalnych wskaźników wydolności fizycznej, które w jak najlepszy sposób charakteryzowałyby zdolność wysiłkową ludzi zdrowych i chorych.

Do najlepiej poznanych wskaźników można zaliczyć pułap tlenowy VC>2 max.

Tolerancja wysiłkowa określa zakres zdolności organizmu do wykonywania pracy fizycznej od momentu wystąpienia dyskomfortu do chwili potrzeby jej przerwania.

Intensywność wysiłku określa się według tzw. jednostki MET (metabolic eąuipment), gdzie jeden MET wyraża jednostkę standardową odpowiadającą zużyciu 3,5 ml tlenu na kilogram masy ciała. Jednostki te stosuje się dość często w badaniach wysiłkowych, EKG, z wykorzystaniem bieżni ruchowej. Obserwuje się w trakcie zwiększenia intensywności wysiłku skargi na stany zmęczenia, brak sił lub duszność wysiłkową.

Wykonywanie wysiłków statycznych ogranicza się siłą oporu do 15-20% maksymalnej siły dowolnej. Zapobiegamy zmęczeniu i reakcji niekorzystnych ze strony układu naczyniowo-sercowego. Omawiając tolerancję wysiłkową i uciążliwość ćwiczeń fizycznych należy pamiętać o zmęczeniu mięśni. Zmęczenie mięśni to subiektywne odczucie dyskomfortu przejawiające się spadkiem szybkości i siły skurczu.

U chorych, np.: w niewydolności krążenia, przy wysiłku, mięśnie szkieletowe pracują w warunkach przewlekłego niedotlenienia i niedokrwienia, co powoduje dużą podatność na zmęczenie a tym samym męczliwości tych chorych.

Mechanika mięśni

Głównym zadaniem mięśni jest wykonywanie pewnych ruchów dla osiągnięcia określonych życiowych zadań ustroju. Mięśnie spełniają swe zadanie mechaniczne dzięki przyczepom do kości połączonych ze sobą stawami. Każda kość stanowi dźwignię dla mięśni do niej przytwierdzonych.

Odróżniamy:

-    punkt oparcia - nieruchomy punkt, dookoła którego obraca się ramię dźwigni,

-    siłę mięśniową mającą poruszać ramię dźwigni,

-    opór, który musi być przezwyciężony.

Prawidłowa czynność mięśni opiera się na trzech właściwościach:

1)    zdolność kurczenia się - jest to reakcja na bodziec nerwowy,

2)    zdolność rozkurczania i rozciągania,

3)    zdolność współdziałania z innymi mięśniami - koordynacja,

Mięśnie biorące udział w ruchu czynnym dzielimy na grupy:

1. Mięśnie odpowiadające za ruch - mięśnie agonistyczne - ich skurcz wprowadza w ruch dany odcinek ciała.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13