3568684097

2. Przykłady analizy utworów literackich

• znajduje w tekstach współczesnej kultury popularnej (np. w filmach, komiksach, piosenkach) nawiązania do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych; wskazuje przykłady mieszania gatunków.	•    podaje przykłady filmów, których akcja nawiązuje do czasów średniowiecza i ukazuje postacie rycerzy; •    wnioskuje, dlaczego czasy rycerskiego średniowiecza są inspiracją dla współcześnie powstających powieści i filmów; •    docieka, w czym tkwi atrakcyjność kultury średniowiecza dla współczesnych młodych ludzi (dlaczego współcześnie powstają bractwa rycerskie i grupy rekonstrukcji historycznej, inscenizowane są średniowieczne bitwy, odtwarzane stroje i rzemiosła itp.).
• uwzględnia w analizie specyfikę tekstów kultury przynależnych do następujących rodzajów sztuki: literatura, teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne, sztuki audiowizualne. [II. Interpretacja	•    omawiając powieść, odwołuje się do specyfiki dzieła literackiego, którego tworzywem jest język, np. określa funkcje dialogów, opisy miejsc, postaci, wnętrz, strojów i zastosowane słownictwo; •    wskazuje językowe sposoby charakterystyki i oceny postaci (np. określenia nacechowane emocjonalnie, słownictwo oceniające); •    analizuje sposób ukazania scen batalistycznych (np. opis bitwy pod Grunwaldem).
Wymagania podstawy programowej z języka polskiego w gimnazjum Uczeń:	Przykładowe czynności Uczeń:
• przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją.	•    przedstawia sposób odczytania Krzyżaków np. jako powieści napisanej „ku pokrzepieniu serc”, pokazującej czasy rycerskiego średniowiecza, z atrakcyjną przygodową fabułą, z budzącymi sympatię bohaterami, którzy uosabiają wartościowe cechy i postawy rycerskie, ale zarazem są postaciami żywymi i plastycznymi; •    wyjaśnia, dlaczego autor przedstawił skontrastowany, „czarnobiały” obraz walczących stron (polskiej i krzyżackiej).
• uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny.	•    wykorzystuje do omawiania utworu wiedzę o średniowieczu, wojnach polsko-krzyżackich i czasach panowania Jagiełły; •    wyjaśnia, w jakich okolicznościach historycznych powstał utwór i co autor chciał przekazać współczesnym sobie rodakom.
• interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane w całości lub we fragmentach).	•    czyta głośno fragmenty, podkreślając intonacją i modulacją głosu znaczenia i charakter tekstu, uczucia bohaterów, oceny wydarzeń itp. (np. patos, komizm, ironię); •    inscenizuje wybrany fragment, wykorzystując dialogi powieściowe.

IV Wartości i wartościowanie

Wymagania podstawy programowej z języka polskiego w gimnazjum Uczeń:	Przykładowe czynności Uczeń:
• ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm - nacjonalizm, tolerancja - nietolerancja, piękno - brzydota, a także rozpoznaje ich obecność w życiu oraz w literaturze i innych sztukach.	•    omawiając utwór posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości takich, jak patriotyzm, szlachetność, honor, wierność zasadom, uczciwość, miłosierdzie itp. oraz ich przeciwieństw; •    odnosi pojęcia do konkretnych postaci i wydarzeń.

9