3685665861

WYKŁADY

że wzrost stężenia D-dimeru obserwuje się również w innych chorobach takich jak: nowotwór, stan zapalny, infekcja, martwica czy rozwarstwienie aorty. W zależności od rodzaju testu czułość i swoistość badania zmienia się. Według dwupoziomowego schematu oceny klinicznego prawdopodobieństwa ZP ujemny wynik oznaczenia stężenia D-dimeru wykonany za pomocą testów wysoce jak i umiarkowanie czułych w sposób bezpieczny wyklucza ZP u chorych z małym prawdopodobieństwem choroby. W około 1% przypadków potwierdzonej zatorowości płucnej wynik oznaczenia D-dimerów może być fałszywie ujemny.

Ostre uszkodzenie nerek (AKI) jest częstym rozpoznaniem u pacjentów hospitalizowanych w oddziałach intensywnej terapii i charakteryzuje się wysoką śmiertelnością. Szybka diagnostyka potwierdzająca AKI umożliwia wczesne leczenie zabiegające dalszemu postępującemu uszkodzeniu nerek. Ocena funkcji nerek jest również istotna u chorych wymagających pilnej diagnostyki i/lub leczenia za pomocą metod wymagających użycia kontrastu radiologicznego, wyboru leczenia przeciwzakrzepowe-go oraz przy antybiotykoterapii. Obecnie do oceny funkcji nerek stosuje się oznaczanie stężenia kreatyniny z obliczeniem GFR. Duże nadzieje wiąże się z oznaczaniem NGAL (lipokalina związana z żelatynazą neu-trofili). NGAL pojawia się w moczu i krwi już w pierwszych godzinach od momentu uszkodzenia nerek i poprzedza wzrost kreatyniny. Prokalcytonina (PCT) jest wykorzystywana jest do różnicowania ciężkich zakażeń bakteryjnych i wirusowych. Wielkość wzrostu stężenia PCT w surowicy koreluje ze stopniem uogólnienia stanu zapalnego. Antybio-tykoterapia pod kontrolą stężeń PCT u chorych niechirurgicznych hospitalizowanych w oddziałach intensywnej terapii pozwala skrócić czas leczenia i potencjalnie ograniczyć antybiotykoopomość bakterii.

W diagnostyce i leczeniu stanów nagłych konieczne może być również pilne oznaczenie morfologii krwi a zwłaszcza HT, Hb i liczby płytek krwi, a także stężenia glukozy, elektrolitów oraz parametrów krzepliwości krwi, a zwłaszcza INR i APTT. Badania takie mogą być niezbędne dla rozpoznania i różnicowania w stanach nagłych oraz dla podjęcia decyzji o dalszej diagnostyce zwłaszcza inwazyjnej, a także wpływa na decyzje o pilnym leczeniu i determinuje jego rodzaj.

Kliniczne znaczenie biomarkerów w kardiologicznych stanach naglących: Komentarz laboratoryjny Dariusz Sitkiewicz

Pod koniec ubiegłej dekady opublikowano pierwsze badania dotyczące wczesnej diagnostyki zawału mięśnia sercowego, w których oznaczenia troponin wykonywano testami o wysokiej czułości (hs-cTn). Zakres detekcji nowych testów obejmuje pełne spektrum chorób sercowo-na-czyniowych a także obrazuje fizjologiczny obrót komórkowy. Wysoko czułe testy udowodniły, że stężenie troponin w surowicy jest zmienną ciągłą a interpretacja wyniku wymaga szczegółowego uwzględnienia kontekstu klinicznego. Jednym z problemów związanych z ultraczułymi testami troponinowymi jest fakt, iż samo podwyższenie stężenia troponin w surowicy powyżej 99-tego percentyla nie odzwierciedla mechanizmu odpowiedzialnego za uszkodzenie/martwicę kardiomiocytów. Mechanizm prowadzący do uwolnienia troponin jest kluczowy dla rozpoznania i podjęcia adekwatnych decyzji klinicznych. Niezwykle ważnym zadaniem badawczym stojącym zatem przed kardiologią kliniczną i medycyną laboratoryjną jest poszukiwanie relacji pomiędzy stężeniem troponin a obecnością w krążeniu innych markerów obrazujących przede wszystkim stan niedokrwienia mięśnia sercowego.

W przypadku niedokrwienia mięśnia sercowego, N-końcowa część albuminy ulega modyfikacjom strukturalnym co prowadzi do utraty zdolności wiązania jonów Co²*. Modyfikacja oksydacyjna albuminy zachodzi bardzo szybko, w ciągu kilku minut niedotlenienia. Stężenie modyfikowanej niedokrwieniem albuminy (IMA) wzrasta więc szybko a maksimum osiąga po 2 - 4 godzinach i powraca do wyjściowego stężenia w ciągu 6 godzin. IMA jest jednak nieswoista dla mięśnia sercowego (wzrost w udarach, niektórych nowotworach, w marskości wątroby, krańcowym stadium niewydolności nerek..,) Obiecującym markerem, który może być pomocny w ocenie obecności niewielkich stężeń troponin w surowicy może być także sercowe białko wiążące kwasy tłuszczowe (h-FABP). h-FABP jest białkiem o niskim ciężarze cząsteczkowym (15 kDa) zlokalizowanym w cytoplazmie kardiomiocytów. Biologiczna funkcja h-FABP polega na wiązaniu długołańcuchowych kwasów tłuszczowych działających jako aktywatory mitochondrialnych białek rozprzęgających i mieć związek z przemianą metabolizmu tlenowego na beztlenowy podczas niedokrwienia mięśnia sercowego.

Ostatnio pojawia się coraz więcej doniesień o obecności w osoczu cząsteczek mikro-RNA i możliwości ich wykorzystania jako swoistych markerów uszkodzenia tkanek. Mikro-RNA są krótkimi, niekodującymi cząsteczkami RNA składającymi się z 20 - 25 nukleotydów, których podstawową funkcją jest negatywna regulacja ekspresji genów (tzw. .uśpienie genów"). Mechanizm działania miRNA polega na wiązaniu ze swoistymi nie ulegającymi translacji 3' regionami mRNA, co w efekcie powoduje destabilizację transkryptów oraz blokowanie translacji.

Wiele danych wskazuje, że cząsteczki miRNA, a w szczególności swoista dla mięśnia serca cząsteczka miRNA-208 może być użytecznym klinicznie markerem uszkodzenia mięśnia sercowego tak w następstwie zawału jak i pomostowania aortalno-wieńcowego. Ostanie badania wskazują na kluczową rolę cząsteczek miRNA 143 i 145 także w homeostazie komórek mięsni gładkich naczyń co może sugerować ich udział w procesach destabilizacji blaszek miażdżycowych a także w mechanizmach restenozy w stencie.

Kliniczne znaczenie biomarkerów w kardiologicznych stanach

przewlekłych

Marcin Grabowski

Zastosowanie w praktyce diagnostyki biochemicznej w przewlekłych chorobach kardiologicznych cechuje się pewną specyfiką i odmiennością w stosunku do ostrych stanów kardiologicznych. Jest to nie tylko związane zastosowaniem odmiennych markerów biochemicznych ale także z dynamiką ich stężeń, różnymi wartościami referencyjnymi oraz potencjalnym zastosowaniem w przewlekłym monitorowaniu i ewentualnym dostosowaniu terapii. Odmienność dotyczy także wartości rokowni-czej i diagnostycznej wybranych wskaźników biochemicznych.

W przypadku przewlekłych schorzeń kardiologicznych takich jak niewydolność serca, stabilna choroba wieńcowa czy miażdżyca ogólnoustro-jowa znaczenie już mają podstawowe wskaźniki (wyrównanie glikemii, funkcja nerek, lipidogram, układ krzepnięcia, morfologia krwi), które z jednej strony wskazują na ogólne obciążenie stanami współistniejącymi, z drugiej zaś odzwierciedlają ryzyko progresji schorzenia serco-wo-naczyniowego. Parametry te mają również znaczenie w kontekście możliwości zastosowani (wskazania i przeciwskazania) odpowiedniej

Zastosowanie nowych testów troponinowych, tych o wysokiej czułości powoduje coraz częstsze wykrywanie cech uszkodzenia mięśnia sercowego u pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca czy zaawansowaną chorobą wieńcową. Odzwierciedla to nie tylko gorsze rokowanie tych pacjentów ale także większe prawdopodobieństwo obecności istotnych i wielonaczyniowych zmian w tętnicach wieńcowych. W praktyce problematyczne jest rozróżnienie przewlekłego uszkodzenia mięśnia sercowego od świeżej martwicy spowodowanej ostrym niedokrwieniem. Coraz częściej dyskutuje się czy wykrycie biochemicznych cech uszkodzenia kardiomiocytu zawsze wynika z martwicy czy jednak w niektórych przypadkach może oznaczać odwracalne uszkodzenie.

Markery stresu hemodynamicznego jakim są peptydy natriuretyczne mają ugruntowaną pozycję w algorytmie diagnostycznym niewydolności serca. W przypadku przewlekłej niewydolność serca zaleca się stosowanie różnych wartości odcięcia jako wartości wskazujących na niewydolność serca, w zależności od tego czy objawy dekompensacji krążenia narastały powoli czy nagle. Peptydy natriuretyczne, które mają potwierdzoną wartość ratowniczą w przewlekłych schorzeniach kardiologicznych, szczególnie w niewydolności serca, niestety nie potwierdziły jak na razie użyteczności w wykorzystaniu ich do optymalizacji terapii (tzw. .bnp-guided therapy").

Porównując z ostrymi stanami kardiologicznymi, w przypadku schorzeń przewlekłych wydaje się, że większe znaczenie mają markery zapalne (białko C-reaktywne, interleukiny 1, 6, 18), stresu oksydacyjnego (ox-LDL, mieloperoksydaza) czy wykładniki remodelingu zewnątrzkomórko-wego (tkankowe inhibitory metaloproteinaz, propetydy kolagenu). Spośród nowych markerów badanych pod kątem użyteczności diagnostycznej i biochemicznej w stanach kardiologicznych można wymienić m.in.: ST2, galektynę, proadremodulinę, czy adiponektynę.

Kliniczne znaczenie biomarkerów w kardiologicznych stanach przewlekłych. Komentarz laboratoryjny Marek Paradowski

Streszczenia nie nadesłano

302