4736387208

Załącznik dla nauczycielki/a

A.    Definicja fantasy -Słownik terminów literackich PWN: fantasy I [wym. fantazy, fantazy]

1.    «utwór literacki, filmowy lub gra komputerowa, w których akcja rozgrywa się w rzeczywistości rządzącej się prawami magii»

2.    ((współczesny nurt fantastyki, do którego należą takie utwory lub gry»

fantasy II [wym. fantazy, fantazy] ((zawierający elementy baśni, magii i fantastyki naukowej»

B.    Recenzja: Philip Pullman, Mroczne materie, przel. Ewa Wojtczas, Danuta Górska, Wydawnictwo Albatros, Warszawa 2004.'

powstała w ramach projektu Równia Literacka:

Philip Pullman to były wykładowca literatury w Oxfordzie, obecnie pełnoetatowy pisarz literatury fantastycznej dla młodych czytelników. Trylogia Mroczne materie, uznawana za jego największe osiągnięcie, zdobyła wiele nagród, w tym prestiżowy tytuł The Whitbread Book of the Year (był to pierwszy raz, kiedy tytuł ten otrzymała powieść przeznaczona dla dzieci), a jej autor został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego. Tytuł trylogii nawiązuje do Raju utraconego Johna Miltona i nie jest to jedyna literacka inspiracja, jaką można odnaleźć w cyklu.

Główną bohaterkę, dwunastoletnią Lyrę poznajemy, kiedy wkrada się do Sali Seniorów w jednym z kolegiów uniwersytetu w Oxfordzie. Jest to miejsce, do którego nie wolno wchodzić kobietom, i choć w świecie Lyry (zbliżonym do wiktoriańskiej Anglii) takich miejsc jest wiele, dziewczynka zdaje się nie zauważać tych ograniczeń, robiąc zawsze to, na co sama ma ochotę. Tym razem jej nieposłuszeństwo okazuje się mieć także dobre strony - ukryta w szafie Lyra widzi, jak rektor wsypuje truciznę do karafki wina przeznaczonej dla jej wuja, lorda Asriela. Kiedy zostaje w pokoju sama z wujem, ostrzega go przed niebezpieczeństwem, a później - nadal ukryta w szafie -wysłuchuje jego relacji z podróży na Północ, gdzie zarejestrował na kliszy obecność Pyłu i dostrzegł w zorzy zarysy innego świata.

W świecie Lyry władzę sprawuje Magistratura, struktura instytucji kościelnych', która całkowicie kontroluje wszystkie sfery życia, cenzuruje także odkrycia naukowe, a informacje o

1    Poszczególne części trylogii - Zloty kompas, Magiczny nóż i Bursztynowa luneta zostały także wydane w osobnych tomach, można więc omawiać je pojedynczo. Pierwsza część cyklu ukazała się początkowo pod brytyjskim tytułem Zorza północna, a następnie pod tytułem Złoty kompas, pod jakim jest znana w Stanach Zjednoczonych (i jaki nosi jej ekranizacja).

2    Nie do końca jednak wiadomo, o jaki kościół chodzi, ponieważ w świecie tym Jan Kalwin był papieżem, który przeniósł papieską siedzibę do Genewy, po jego śmierci instytucja papiestwa została obalona, a na jej miejscu powstała Magistratura.

Scenariusz powstał w ramach projektu Równia Literacka, realizowanego ze środków programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG

$ eea grants