5673056888

Średniowiecze

Epoka Średniowiecza trwała w Europie od V do XV w. Początek Średniowiecza wyznacza się na rok 476 (upadek cesarstwa zachodnio Rzymskiego), a koniec na lata 1450 (wynalazek druku przez Gutenberga) 1453 (upadek Konstantynopola [cesarstwo wschodnio rzymskie]) 1492 (odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba).

Cechy charakterystyczne średniowiecza:

1.    bezwzględna dominacja kościoła - chrześcijaństwo zwyciężyło w Europie. Kościół wobec tego miał władzę i chciał podporządkować sobie wszystkie dziedziny od polityki poprzez naukę, sztukę, ekonomię

2.    Teocentryzm (Bóg jest w centrum) - pogląd średniowieczny stawiający w centrum zainteresowań Boga. Bogu, religii i życiu poza grobowemu poświęcona jest sztuka, nauka, całe życie człowieka. Uważano, że człowiek żyje po to by chwalić boga i zasłużyć swoim życiem na zbawienie. Hasłem Średniowiecza jest „Memento mori” - pamiętaj o śmierci

3.    Filozofie średniowiecza

■    Augustynizm - filozofia którą stworzył św. Augustyn żył on na przełomie IV i V w. Augustyn stwierdził, że naturą ludzką cechuje dualizm (jakaś podwójność) czyli konflikt dwóch pierwiastków w człowieku (w człowieku ścierają się naraz anielskość i zwierzęcość, dusza i ciało, pożądanie dobra i zła).

■    Tomizm - twórcą był św. Tomasz z Akwinu, który żył w XIII w. Tomasz stwierdził że świat cechuje harmonia i porządek. Każdy ma w tym świecie swoje miejsce które jest mu przeznaczone. Wobec tego nie powinien się buntować i zmieniać tego miejsca, które wyznaczył mu Bóg.

■    Franciszkanizm - twórcą był św. Franciszek z Asyżu, który żył na przełomie XII i XIII w. założył on zakon Franciszkanów. Życie w ubóstwie pełne radości to filozofia Franciszka płynąca z otaczającego świata, przyrody. Hasłem jego było: „Ad maioram gloriam dei” - na większą chwałę Bożą

4.    Styl romański - (ok. lOOOr.) budowle romańskie wznoszone były na planie krzyża albo koła (rotundy), charakteryzowały się surową prostotą, podkreślaną przez mury budowane z kwadratowych kamieni, maleńkie okna. Kolumny i portale budynków były bogato zdobione, najczęściej płaskorzeźbami. Zabytkami stylu romańskiego są: francuskie opactwo Cluny, niemiecka bazylika św. Michała, w Polsce rotunda św. Feliksa i Adaukta na Wawelu oraz kościół św. Andrzeja w Krakowie

5.    Styl Gotycki - panował w Europie od XII do XV w. Charakteryzował się stosowaniem żeber krzyżowych i ostrych łuków. Kościoły, zazwyczaj wielonawowe, posiadały wysokie mury i strzeliste wieże oraz nierzadko bogato zdobione fasady. Na południu Europy gotyk właściwie się nie przyjął. Przykładami tego stylu są: francuskie katedry Chartres w Paryżu (Notre Damę), Reims, niemiecka Kolonii, angielska w Canterbury. W Polsce: krakowskie Collegium Maius i kościół Mariacki, zamek w Malborku oraz budowle Wrocławia i Torunia.

W średniowiecznych rzeźbach i płaskorzeźbach, wykorzystywano głównie motywy religijne, zdobiły one portale i ołtarze (np. ołtarz Wita Stwosza w Kościele Mariackim)

Utwory literackie w Średniowieczu

Pieśń o Rolandzie

Utwór opisuje jednąz wypraw Karola Wielkiego w VIII w. Przeciwko niewiernym saracenom, zajmującym ówczesną Hiszpanię. Roland umierając modli się do Boga aby ten się zlitował nad jego duszą. Roland kładzie się na ziemi i kieruje swoje ciało tak aby wyglądało to tak, że poległ w walce(trzyma on w rękach Atrybut Rycerski - miecz Durendal i róg).