5755073375

d. Edukacja mniejszości

Iran zobowiązany jest umowami międzynarodowymi do przestrzegania praw obywateli bez względu na „rasę, kolor, płeć, język, religię, poglądy polityczne lub jakiekolwiek inne, narodowość lub pochodzenie, własność, urodzenie czy inny status.” Założenia te zapewnić mają wszystkim podstawowe prawo do równości wobec prawa, a także równy dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej, szans zawodowych i wiele innych.

Sama konstytucja Iranu zawiera wiele artykułów zabraniających dyskryminowania ze względu na rasę czy pochodzenie (np. artykuły 19, 3). Są także zapisy dotyczące wolności mniejszości religijnych. Jednak dotyczą one tylko zoroastrian, Żydów i chrześcijan, gdyż tylko te mniejszości religie uzyskały prawo do praktykowania i prowadzenia edukacji religijnej na terenie Iranu (artykuły 13 i 14). Zaś artykuł 15 zapewnia prawo do używania lokalnego lub etnicznego języka, a także możliwość nauczania literatury etnicznej w szkołach pod warunkiem ustanowienia języka perskiego oficjalnym językiem.⁵¹

• Edukacja mniejszości religijnych

Niestety mimo tak wielu pięknie brzmiących zapisów prawnych sytuacja mniejszości religijnych w Iranie jest trudna.

Podstawowym problemem jest konflikt między wyznawcami szyizmu (będącymi w większości) a wyznawcami sunnizmu. Sunnici są największą religijną mniejszością Iranu liczącą około 10 milionów przedstawicieli. Mniejszość ta przeważa głownie w na południowym-zachodzie, południowym-wschodzie i północnym-zachodzie kraju. Jednak już sama konstytucja Iranu ogranicza wolność religijną określając islam doktryny szyickiej religią oficjalną.

Dyskryminacja staje się wyraźna np. w momencie zdawania egzaminu wstępnego na studia wyższe -wszyscy kandydaci muszą zdać egzamin z islamskiej teologii (osadzony w doktrynie szyickiej). Takie praktyki ograniczają dostęp mniejszości religijnych do instytucji kształcenia wyższego. I wcale nie poprawia sytuacji fakt, że wszyscy uczniowie szkół publicznych (włączając niemuzułmanów) muszą studiować islam.⁵² Co więcej zabrania się nauczania sunnizmu w szkołach nawet w rejonach zdominowanych przez wyznawców sunnizmu, a także zakazuje się druku publikacji tej mniejszości, przy jednoczesnym promowaniu wydawnictw szyickich (Nie będę poruszać problemu łamania podstawowych praw człowieka, lecz media donoszą o przypadkach aresztowań i zabójstw sunnickich duchownych i osobistości.).⁵³

Seminaria sunnickie są nieliczne. W 1996 roku służby bezpieczeństwa najechały jedno z nich zatrzymując

51    Raport Humań Rights Watch, URL: http://\vww.hnv.org/reports/1997/iran/Iran-04.htm

52    International Religious Frecdom Report 2004. Rcleased by tlić Bureau of Democracy. Humań Rights. and Labour. URL: http://www.state.gOv/g/drl/rls/irf/2004/35497.htm

53    Raport Humań Rights Watch, op. cit.

12