6628926069

ROŚLINY W STRESIE

Rośliny są szczególnie narażone na działanie różnego rodzaju stresów, zakłócających ich wzrost i rozwój. Zakłócenia te mogą stać się nieodwracalne, jeśli stresor działa zbyt długo lub zbyt intensywnie.

Profesor Stanisław Weidner kierujący Katedrą Biochemii na Wydziale Biologii i Biotechnologii UWM od kilku lat prowadzi badania nad reakcją roślin na stresy abiotyczne - wywoływane przez np. niską lub wysoką temperaturę, suszę, zasolenie podłoża lub zbyt silne promieniowanie. Jego zespół bada podstawowe zboża, soję, groch, fasolę oraz winorośl.

-Zdanych szacunkowych wynika, że obecny areał upraw zajmuje zaledwie 10% całkowitej powierzchni lądów, a prognozy demograficzne wskazują, że problemy z wyżywieniem ludzi i zwierząt będą się na świecie nasilać. Z badań przeprowadzonych w USA wynika, że gdyby udało się zwiększyć odporność roślin na niekorzystne działanie czynników środowiskowych, to na obecnych terenach uprawnych można by uzyskać plony aż o 70-80% wyższe. Badania dotyczące poznania mechanizmów odpowiedzi roślin na czynniki stresowe podejmowane są w wielu laboratoriach na całym świecie, także w naszej katedrze - wyjaśnia prof. Weidner.

Ze względu na wagę problemu, naukowcy z zespołu prof. We-idnera podjęli prace nad znalezieniem .idealnego wskaźnika" tolerancji roślin uprawnych na najważniejsze stresy: suszę, chłód i zasolenie, bowiem rzadko roślina rośnie w warunkach dla siebie optymalnych.

- Zajmujemy się proteomiką, czyli kompleksową analizą białek. Proteom, czyli zestaw białek wytwarzany przez roślinę, jest strukturą bardzo dynamiczną. Ustalenie, jakim zmianom ulegają białka podczas stresów środowiskowych może dostarczyć nam wielu ważnych informacji dotyczących adaptacji roślin do tych niekorzystnych warunków. Proteomikę wykorzystujemy więc nie tylko do poszukiwania białkowych wskaźnikówtolerancji na stresy, ale również do poznawania mechanizmów adaptacji roślin do niekorzystnych warunków. Badamy tysiące białek w tkankach roślin. Z naszych badań wynika, że pod wpływem stresu czasami powstają nowe białka, ale częściej następuje akumulacja niektórych istniejących już w roślinie. Wyniki naszych badań przekładają się na praktykę, bowiem doprowadzenie w doświadczeniach genetycznych do nadekspresji tych białek w roślinach może złagodzić stres. Jest to strategia prowadząca do wytworzenia odmian charakteryzujących się większą odpornością na niekorzystne warunki klimatyczne. Wyznaczyliśmy już wiele białek, które mogą brać udział w reakcjach obronnych na stres. Zadziwiające jest, że te same białka biorą udział w reakcji na różne stresy - dodaje prof. Weidner.

W badaniach przeprowadzonych głównie na rzodkiewniku pospolitym (roślina z rodź. kapustowatych - przyp. red.) naukowcy wykazali podobną odpowiedź rośliny na różne stresy. Jeśli np. została ona uodporniona na chłód, to często także okazywała się odporna także

- Chcemy określić idealny wskaźnik tolerancji roślin na stres. Jest to prawdopodobnie możliwe, chociaż nieproste. Marzy nam się jedno wspólne białko dla różnych roślin - idealny wspólny białkowy wskaźnik tolerancji roślin na najważniejsze z punktu widzenia gospodarczego stresy, jak: chłód, susza i zasolenie - mówi prof. Weidner.

Obecnie problem ten, oprócz pracowników, badają trzy doktorantki: Anna Badowiec, Agnieszka Mostek i Angelika Król. Badania mechanizmów obronnych roślin na czynniki niekorzystne prowadzone są w ramach Europejskich Programów Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych (COST).

Od lewej na zdj. mgr Agnieszka Mostek, mgr Anna Badowiec, mgr Angelika Król

SW

Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Olsztynie

Terminy akcji pobierania krwi na terenie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego za pośrednictwem ambulansu.

Miejsce - przed budynkiem Centrum Konferencyjno-Szkoleniowego przy ul. Dybowskiego 11 Pobór krwi w godzinach : 9.30 -14.00

Aktualności i terminy akcji przedstawiane są na stronie internetowej www.rckikol.pl

nr 5 (1 65) Maj 2013

14