7844828914

Teresa Żmijewska

III Liceum Ogólnokształcące w Warszawie

MONOGRAFIA JACQUES’A CHARLES’A BRUNETA JAKO PRZYKŁAD METODY OPRACOWANIA

BIBLIOGRAFII BIBLIOFILSKIEJ

Manuel du libraire et de Vamateur de liures¹ to najwybitniejsze osiągnięcie bibliografii bibliofilskiej. Posiada szczególne walory w zakresie doboru materiału i metody opracowania. Stanowi niedościgniony wzór oraz nieodzowne narzędzie pracy każdego specjalisty w dziedzinie cennych i rzadkich książek. Jest doskonałym źródłem do badań nad historią książki, drukarstwa, literatury i kultury. Mimo to, zarówno praca jak i osoba autora, są mało znane szerokim rzeszom bibliofilów i bibliografów w Polsce.

Chcąc wypełnić lukę, w niniejszym artykule przedstawię sylwetkę, poglądy teoretyczne i działalność praktyczną Jacques’a Charles’a Bruneta oraz wymienię te elementy jego dzieła, które wpłynęły na metodę opracowania późniejszych bibliografii bibliofilskich.

Jacąues Charles Brunet był księgarzem, bibliofilem, a przede wszystkim bi-bliografem-teoretykiem i praktykiem, specjalistą w dziedzinie cennych i rzadkich książek. Urodził się 2 listopada 1780 r. w rodzinie paryskiego księgarza i wydawcy sztuk teatralnych Thomas’a Bruneta.² W młodości odebrał staranne wykształcenie. Jednak w powodu niepokojów Rewolucji Francuskiej, w 1792 r. powrócił do księgarni ojca.³ Tam pracował jako jego pomocnik.⁴ Równocześnie studiował bibliografię, która interesowała go od dzieciństwa,⁵ a niebawem stała się pasją i podstawowym źródłem utrzymania. W 1802 r., mając zaledwie 22 lata, zredagował kilka katalogów^{6 7} i opublikował (anonimowo) Suplement (lub 4 volumin) do słownika bibliograficznego, historycznego i krytycznego Ceilleau.' Dzieło to, słabe pod względem merytorycznym,⁸ było wstępem do opracowania Manuel... Wkrótce po śmierci ojca, w 1824 r., Jacąues Charles zrezygnował z pracy w księgarni.⁹ Miło-

93

1

   J. Cli. Brunet, Manuel du libraire et de l’amateur de liyres, conienant 1° un nouueau dictionnaire bibliographique. 2° une labie en formę de catalogue raisonne. . .

2

   A. J. V. Leroux de Lincy, Nolice sur la vie et les travaux de Jacgues-Charles Brunet. W: C. Olscliki, Tcmiognages contemporains sur la vie et l^foeuvre de Jacques-Charles Brunet. Pisę 1962, s. 3.

3

   Ibidem.

4

   Ibidem.

5

   Ibidem.

6

Ibidem, s. 4; J. M. Querard, De la bib li ograp hi e. generale..., Paris 1863, s. 4.

7

   Ch. P. Duclos, A. Ch. Cailleau, Dicionnaire bibliographigue, historique et critique des livres rares, t. IV, Supplement, Paris 1802.

8

   A. J. V. Leroux de Linci, op. cit._} s. 11.

9

   Ibidem, s. 6.