8097134259

złotego do euro). Wiele zależeć będzie również od scenariusza kształtowania się cen żywności na światowych rynkach.

Wzrost cen skupu jest znacznie szybszy od wzrostu cen detalicznych, co powoduje rosnącą presję na marże producentów. Istotne znaczenie dla polskiej gospodarki żywnościowej ma zmieniająca się struktura handlu detalicznego - rosnąca koncentracja (przy wciąż dużym rozdrobnieniu producentów w wielu sektorach) zmienia układ sił na korzyść dużych organizacji handlowych.

Najbliższe lata powinny być okresem dalszego wzrostu handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi, przy równoczesnym wzroście eksportu i importu. Możliwe jest dalsze zwiększanie dodatniego salda obrotów. Jednakże obecnie trudno przewidzieć, jak będą się kształtowały w średnim okresie niektóre czynniki, wywierające silny wpływ na polski handel rolno-spożywczy. Pierwszym z nich jest kurs walutowy złoty - euro. Coraz silniejszy złoty zmniejsza opłacalność eksportu, w tym rolno-spożywczego, a zwiększa opłacalność importu. Wprawdzie rosnący eksport i coraz wyższe dodatnie saldo obrotów handlowych świadczą o utrzymującej się opłacalności eksportu rolno-spożywczego, ale można założyć, że przynajmniej część eksportowanych asortymentów znajduje się blisko granicy opłacalności. Rosnącą siłę złotego mogą rekompensować wyższe ceny w obrotach za zagranicą. Wzrost cen artykułów rolnych na rynkach międzynarodowych może spowodować poprawę opłacalności eksportu większości artykułów rolno-spożywczych. Trudno jednak obecnie ocenić, czy wzrost cen jest zjawiskiem chwilowym, czy też będzie miał charakter względnie trwały, a ponadto, jak będą się kształtowały relacje cenowe między różnymi produktami, w tym przede wszystkim między paszami a artykułami zwierzęcymi. Wzrost cen importowanych komponentów paszowych może spowodować nieopłacalność eksportu wieprzowiny i mięsa drobiu.

Kluczowa dla sytuacji na rynkach rolnych UE jest kwestia dostępu do nich krajów nie będących członkami Wspólnoty. Jest bowiem niemal pewne, że przy nieograniczonym dostępie do rynków UE rolnicy europejscy, w tym również polscy, przegrają konkurencję cenową z rolnikami z państw pozaeuropejskich.

Znaczenie przemysłu spożywczego dla polskiej gospodarki jest większe niż w wielu krajach starej UE. Wartość obrotów tego sektora w Polsce wynosi około 13% wartości wytworzonego PKB, podobnie jak w Irlandii. W takich krajach jak Francja, Belgia, Hiszpania, Austria, Dania czy Holandia obroty producentów żywności stanowią nie więcej niż 9% PKB.

W ostatnich latach w przemyśle spożywczym notowano duże ożywienie produkcyjne. Analiza tempa wzrostu głównych kierunków przetwórstwa rolno-spożywczego wskazuje, że najszybciej rozwijało się przetwórstwo wtórne.

Struktura polskiego przemysłu spożywczego zbliżona jest do struktury tego sektora w Unii. Silniejszą pozycję w Polsce ma przemysł mięsny (łącznie z rybnym) oraz owocowo-warzywny (łącznie z ziemniaczanym). Zdecydowanie niższy jest udział produkcji pozostałej żywności (przetwórstwa wtórnego), a także przemysłu młynarskiego, olejarskiego, paszowego i mleczarskiego.

W ostatnich latach w przemyśle spożywczym najszybciej rozwijała się produkcja:

-    komponentów dla sektora biopaliw, tj. spirytusu surowego, odwodnionego oraz oleju rzepakowego,

-    wyrobów eksportowych, czyli papierosów licencyjnych, izoglukozy, glukozy i syropów, przetworów rybnych,

-    żywności i napojów o dużym udziale wartości dodanej, tj. pieczywa cukierniczego trwałego, czekolady i wyrobów czekoladowych, kasz, płatków i ziaren preparowanych, makaronu, mrożonek owocowo- warzywnych, przetworów ziemniaczanych, napojów mlecznych i jogurtów, serów topionych i podpuszczkowych, śmietany, zup i bulionów, piwa, wód mineralnych i napojów orzeźwiających oraz soków, napojów i nektarów owocowo-wa rzy wnych.

Zdecydowanie niższe było tempo rozwoju tzw. standardowych produktów żywnościowych. Stałą tendencję wzrostową miały ubój zwierząt rzeźnych i produkcja mleka płynnego przetworzonego.

Nowym zjawiskiem z ostatnich lat są symptomy odwrócenia tendencji spadkowej produkcji w sektorze winiarskim i cukrowniczym. Zmiany produkcji w pozostałych działach przemysłu spożywczego są kontynuacją tendencji rozwojowych z lat poprzednich. Po wejściu do UE wszystkie branże odnotowały wzrost wartości obrotów (w cenach bieżących). Wartość sprzedaży

17