8107620454

PRZEDMOWA

Współczesna medycyna zwraca szczególną uwagę na związki pomiędzy dietą i zwyczajami żywieniowymi a stanem zdrowia określanym przez Światową Organizację Zdrowia jako „stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, zdolność i umiejętność pełnienia ról społecznych oraz adaptacji do zmian środowiska”.

Głównym impulsem do zainteresowania się problemami żywienia są dane Światowej Organizacji Zdrowia świadczące o epidemii otyłości w krajach rozwiniętych, decydujące o tym, że jest ona uznawana za trzecią przyczynę zgonów po nadciśnieniu tętniczym i paleniu tytoniu. Jednocześnie niedożywienie wśród dzieci stanowi główną przyczynę zgonów w krajach o niskim PKB.

W Polsce, według badań prowadzonych w ramach projektu POLKARD, co dziesiąte dziecko ma nadwagę lub otyłość. Sytuacja jest jeszcze poważniejsza wśród dorosłych, gdyż - jak pokazują badania NATPOL - w 2011 roku częstość otyłości przekraczała 22% (6,5 miliona osób), a nadwagi - 50%. W ciągu ostatnich 10 lat liczba osób otyłych zwiększyła się w Polsce o 3% i przewiduje się, że w najbliższych latach nadal będzie wzrastać. Konsekwencją nadwagi i otyłości jest przyspieszony rozwój schorzeń określanych jako choroby cywilizacyjne: nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca, choroby zwyrodnieniowej stawów.

Należy podkreślić, że związków pomiędzy nieprawidłowym odżywianiem a chorobą nie można zdefiniować jedynie jako prostej relacji przyczyna-sku-tek. Często bowiem to choroba leży u podłoża zaburzeń odżywiania, i jako przykład można tu przytoczyć depresję lub choroby metaboliczne. Jednoznaczne określenie, co jest pierwotnym defektem, jest najczęściej niemożliwe, gdyż uwarunkowania zaburzeń odżywiania obejmują również czynniki dziedziczne, skład diety, stosowane leki, uwarunkowania środowiskowe. Rozwój różnych dziedzin nauki, jak chociażby nutrigenomiki lub metabolomiki, nowych technik leczenia otyłości w postaci chirurgii bariatrycznej czy popularność „cudownych diet”, jest najlepszym dowodem na zainteresowanie współczesnego świata tymi problemami.

Książka, przygotowana przez zespół Pani Profesor Beaty Tobiasz-Adam-czyk, nie stanowi próby kompleksowej odpowiedzi na pytanie o przyczyny otyłości lub możliwości jej leczenia. Jest jednak znakomitym źródłem informacji na temat socjologicznych uwarunkowań zachowań żywieniowych. Spo-