8748916633

tak aby odpowiadała pięciu ranganathanowskim kategoriom podstawowym, ujętym w ogólnej formule PMEST, przy czym R. S. Walker połączył kategorie Przestrzeni (ang. Space) i Czasu (Time). Formuła S. R. Ranganathana uzyskała zatem u R. S. Walkera formę PME(ST), a poszczególne kategorie podstawowe wyodrębnione przez S. R. Ranganathana zinterpretowano następująco:

P [Personality (Osobowość) u Rang.] = katalogowanie autorsko-tytułowe,

M (Materia u Rang.] = Przedmiot (temat) powieści,

E [Energia u Rang.] = Typ powieści ze względu na zastosowaną formę opisu,

(ST) [Space (Przestrzeń) / Time (Czas) u Rang.] = Autor według języka i okresu.

R. S. Walker zastosował formułę PMEST także do kategoryzacji materiału wewnątrz fasety M^{1 2}, a wynik tej przeprowadzonej na dwóch poziomach kategoryzacji można wyrazić za pomocą rozszerzonej formuły PM(PMEST)E(ST), w której element M(PMEST) uzyskał następującą interpretację:

M(PMEST) = treść powieści symbole w nawiasie:

P = postacie występujące w utworze,

M = środowisko, czyli rodzaj życia opisanego w utworze,

E = temat, czyli idea przewodnia utworu albo opisowość jako wyodrębniona od intrygi powieściowej,

S = umiejscowienie geograficzne [akcji w utworze],

T = umiejscowienie [akcji utworu] w czasie.

Powyższą próbę pogłębionego klasyfikowania beletrystyki przedstawiono na marginesie głównych rozważań zawartych w tym artykule, w celu wskazania rozległych możliwości klasyfikacji interesujących nas dziedzin. Generalną zasadą w klasyfikacjach biblioteczno-bibliograficznych pozostaje jednak klasyfikowanie literatury według wskazanych wyżej aspektów formalnych (tj. według aspektów związanych z twórcą dzieła, zgodnie z terminologią C. Berghol).

Istotnym problemem dla twórców systemów klasyfikacji dokumentów jest oboczność: 1) język jako przedmiot badań; 2) język, w którym został napisany, względnie z którego lub na który został przetłumaczony dany dokument. Oboczność ta może prowadzić do pewnego rodzaju homonimii rzeczywistej lub pozornej, bardzo specyficznej dla słowników języków informacyjnych. Np. w tablicach UKD znajdujemy dwa następujące symbole o identycznych odpowiednikach słownych:

= 111    English

811.111    English²

Pierwszy z wymienionych symboli dotyczy języka angielskiego jako cechy formalnej (tj. jako języka, w którym napisano dokument), a drugi —języka angielskiego jako elementu treści dokumentu (tj. jako języka będącego w danym dokumencie przedmiotem badań). W powyższym przykładzie homonimia występuje w istocie tylko w języku naturalnym, gdyż odpowiedniki słowne symbolu UKD nie są jednostkami leksykalnymi tego języka informacyjnego, lecz opisami znaczenia symboli, sformułowanymi w języku naturalnym. W języku informacyjnym homonimia nie występuje, ponieważ w celu wyrażenia odpowiednio

21

1

   C. Berghol mówiąc o poszczególnych ranganathanowskich kategoriach określa je jako .fasety” (ang. facets). Dane o systemie R. S. Walkera zostały zaczerpnięte z cytowanego dwuczęściowego artykułu C. Berghol i noszą ślady interpretacji dokonanej przez tę autorkę.

2

   Poniższy przykład zaczerpnięto z rocznika Extensions and Corrections to the UDC seria 14 nr 3, zawierającego zmiany i uzupełnienia wprowadzone do UKD w latach 1989-1991.