1194639005

w odniesieniu do pogromu ludności żydowskiej we Lwowie w dniu 22 listopada 1918 roku*. Sytuacji takich jak ta właśnie było jednak niewiele.

Zmiany wprowadzone w niniejszym wydaniu pracy w porównaniu do wydania pierwszego są zatem minimalne i ograniczają się zasadniczo do poprawek stylistycznych i interpunkcyjnych, korekty dostrzeżonych błędów oraz do wprowadzenia nielicznych wzbogaceń, a raczej sprostowań merytorycznych, głownie umieszczonych w przypisach.

Rozwoj Internetu pozwolił natomiast na uzupełnienie imion wielu postaci występujących na kartach niniejszej książki, które odgrywały role drugo- i trzeciorzędne. i które w dawniej dostępnych dokumentach i opracowaniach występowały często jedynie z inicjałami imion.

Lodź, 15 czerwca 2016 r.

8 Artykuł Jerzego Tomaszewskiego. Lwów. 22 listopada 1918. .Przegląd Historyczny* 1984. x. 2. s. 279-285. do którego odesłałem Czytelników w pierwszym wydaniu Sprawy ukraińskiej.... ewidentnie wymaga skonfrontowania z polemiką z tym tekstem pióra Leszka Tomaszewskiego. Lwów listopad 19J8. Niezwykłe losy pewnego dokumentu. .Dzieje Najnowsze* 1993/94. nr 4. s. 163-173.

Przedmowa

Dziś. gdy trzecia z kolei w tym stuleciu próba uzyskania niepodległości przez jeden z najliczniejszych narodow Europy, jaki stanowią Ukraińcy, uwieńczona została powodzeniem, stan wiedzy Polakow na temat historii dwudziestowiecznych pan-stwowotwórczych wysiłków naszego najbliższego sąsiada jest bliski zeru. Fakt posiadania wspólnej granicy z nowo powstałym państwem ukraińskim, jak i wieki wspólnej historii w ramach dawnej Rzeczypospolitej, powinny skłonie nas do podjęcia wysiłku poznania ukraińskiej tradycji walk o własne miejsce na politycznej mapie Europy. Obecnie większość Polakow patrzy na ten problem przez pryzmat straszliwych doświadczeń II wojny światowej. Jest to obraz niepełny i obarczony ..czarną legendą", nieoddający całej istoty rzeczy. Taki stan świadomości spraw ukraińskich w Polsce celowo był utrzymywany przez władze komunistyczne. Porozumienie polsko-ukraińskie nie leżało bowiem i nie leży w interesie imperialnej Rosji, bez względu na jej ustrój wewnętrzny. Historia trwających w^f XX wieku zmagań ukraińskich, których celem było utworzenie własnego państwa, warta jest zas poznania. Bez jej znajomości nie będziemy bowiem rozumieli tego. co dzieje się tuz obok nas. a dzieją się tam rzeczy ważne i dla Polski. Podatni będziemy na fobie i strachy zatruwające naszą wspólną przeszłość i utrudniające właściwe rozpoznanie szans naszej przyszłości. Dlatego tez. przygotowując do druku moją książkę, dziś tzn. w październiku 1994 r. zdecydowałem się dołączyć don rodzaj popularnego streszczenia, ufając, ze pozwali ono mniej zorientowanemu czytelnikowi łatwiej odnaleźć się w skomplikowanym splocie wydarzeń stanowiących tło zmagań dyplomatycznych, którym praca ta jest poświęcona. Wchodząc w gąszcz krzyżujących się interesów państw i narodow. uznajmy ich dobre prawo do obrony własnych racji i zachowania własnego punktu widzenia. Przyjrzyjmy się natomiast mechanizmom ówczesnej gry politycznej i sprawności uczestniczących w niej męzow stanu, spełniających swój obowiązek, każdy wobec własnego narodu.

Przede wszystkim warto zdać sobie sprawę, ze w wiek XX oba nasze narody weszły w stanie głębokiej niewoli. Polskę zwano wówczas Krajem Przywislańskim. a Ukrainę Małorosją. odmawiając im obu prawa do istnienia. Lepsze warunki zarowno Polacy, jak i Ukraińcy znaleźli w konstytucyjnej monarchii habsburskiej. Lata poprzedzające I wojnę światową przyniosły rozkwit organizacji strzeleckich tak polskich, jak i ukraińskich, na obszarze Galicji. W chwili wybuchu wojny Ukraińcy, podobnie jak Polacy, utworzyli własną jednostkę bojową