1588093921

14 Zenon Ślusarczyk, Cezary Tomasz Szyjko

składająca się z ministrów, na czele której stoi premier. Król wchodzi w skład Rady, ale nie jest jej przewodniczącym.²⁸

W poszczególnych państwach UE różnie też przedstawiają się regulacje konstytucyjne (i inne) dotyczące administracji rządowej i (ogólnie) administracji publicznej. W większości konstytucji tych państw mniej lub bardziej szczegółowo zapisane są takie kwestie, jak: status, mechanizmy tworzenia, struktury i kompetencje organów administracji rządowej. Określone są zasadnicze wymagania wobec osób zatrudnionych w tej administracji (służba cywilna). Za pomocą różnych określeń, ale z wyraźnym wskazaniem prawie we wszystkich konstytucjach zapisano kierowniczą rolę rządu (jako gabinetu ministrów) wobec administracji oraz włączono administrowanie do obowiązków i kompetencji rządu. Dla przykładu tak jest w konstytucjach Austrii, Finlandii i Hiszpanii²⁹.

W Polsce do zadań Rady Ministrów należy kierowanie administracją rządową (art. 146 Konstytucji). W innych państwach, np. w Grecji, jeśli nie ma w konstytucji wyodrębnionego zapisu o administracji rządowej, to są one zamieszczone w innych rozdziałach i artykułach i najczęściej łączą się z przepisami dotyczącymi całościowo administracji publicznej oraz podziału terytorialnego państwa³⁰. Ze względu na podział terytorialny krajów UE oraz role i kompetencje nadane konstytucyjnie samorządom terytorialnym, zróżnicowany jest też podział zadań związanych ze sprawowaniem władzy wykonawczej przez administrację rządową i samorządową. Różnice te są widoczne zwłaszcza w zależności od przyjęcia dwóch lub trzech szczebli podziału terytorialnego. W części krajów współwystępują te dwa rodzaje administracji w części jednostek podziału terytorialnego, np. we Francji na szczeblu departamentu, a w Polsce na szczeblu województwa³¹.

5.1. Opis modelu brytyjskiego

Specyfika ustroju politycznego Wielkiej Brytanii polega m.in. na braku konstytucji w formalnym znaczeniu tego terminu. W Wielkiej Brytanii istnieje niepisana konstytucja oparta na konwenansach i precedensach. Zgodnie z tak rozumianą konstytucją najważniejszym organem władzy państwowej jest parlament — suwerenny w swojej działalności, nieograniczony przez władzę wykonawczą i sądowniczą. Parlament w Wielkiej Brytanii jest dwuizbowy. O jego specyfice przesądza fakt, że izba wyższa - Izba Lordów - nie jest wybieralna. Składa się z parów (lordów) dziedzicznych oraz parów (lordów) dożywotnich, mianowanych przez królową na wniosek premiera. Izba Lordów pełni rolę sądu konstytucyjnego, a ponadto sprawuje nadzór i kontrolę nad władzą wykonawczą-premierem i ministrami. Druga izba to Izba Gmin wybierana w wyborach powszechnych, w oparciu o ordynację większościową.

W Wielkiej Brytanii cechą szczególną jest rola monarchy — formalnie nadal najwyższego organu władzy wykonawczej. Obecnie rola ta została znacznie ograniczona i sprowadza się głównie do działań podejmowanych za radą premiera lub ministrów odpowiedzialnych za realizację poszczególnych polityk

²⁸    Tamże, s. 57-58.

²⁹    Tamże, s. 59-60.

³⁰    Patrz: P. Sarnecki, 2003: Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Kraków.

³¹    Patrz: B. Dolnicki, 2003: Samorząd terytorialny, Kraków.