1629289805

Mówiąc inaczej, świat cały czas tworzony jest przez nas samych, nie czeka spokojnie, aż nagle, któregoś dnia zostanie odkryty. Tworzy się cały czas, również i przez badaczy, których to właśnie rolą jest ukazanie owego świata jak został stworzony. Badacz interpretuje i ukazuje powstanie świata, którego uczestnicy postrzegają go jako oczywisty. Pokazuje i tłumaczy pewne zjawiska społeczne, niczego nie sugerując czytelnikowi, co najwyżej skłaniając go do myślenia i głębszej refleksji.

Paradygmat radykalnego strukturalizmu, oparty jest na podobnym założeniu, co funkcjonalizm, uważa iż istnieje konkretna rzeczywistość społeczna, którą można zarówno zbadać jak i opisać. Rola nauki natomiast, sprowadza się tu do walki ze zniewoleniem ludzi przez klasy i grupy dominujące. Badacz dąży do poznania prawdy, ukrytej rzeczywistości pomiędzy odchyleniami (struktury społeczne) i obiektywnie opisuje istniejące mechanizmy.

Paradygmat radykalnego humanizmu, podobnie jak paradygmat interpretatywny, zakłada, iż społeczeństwo nie jest bytem konkretnym, a rzeczywistość społeczna jest względna tworzona przez ludzi. Inna jest tutaj jednak rola nauki, ponieważ radykalni humaniści sądzą, że nauka powinna przyczyniać się do wyzwolenia człowieka. Dlatego badacz powinien dążyć do ujawniania pułapek i sugerowania dróg wyjścia. Czytelnik, którego zainspiruje sposób widzenia świata może nawet zmienić swoje postępowanie (Burrell i Morgan, 1979, cytowani przez: Kostera, 1996)

Paradygmaty są niemożliwe do połączenia. Wybór jednego z nich wyraża przyjęte przez badacza postrzeganie badanej rzeczywistości. Mówiąc ogólnie, paradygmaty są podstawą wszelkiej pracy badawczej, w tym także - w badaniach organizacji (ibid.).

Pragnąc być jak najbardziej uczciwa jako badaczka i autorka niniejszego tekstu, uważam, że czas najwyższy na przedstawienie mojego sposobu widzenia rzeczywistości społecznej. Sposób jej opisu, jaki preferuję i z jakim identyfikuję się to paradygmat interpretatywny. Dlaczego? Uważam, iż rzeczywistość kształtowana jest i konstruowana społecznie (Berger i Luckmann, 1966/1983, cytowani przez: Kostera, 1996). Sądzę także, iż nasza rzeczywistość społeczna jest w ciągłym procesie tworzenia. Ludzie, aktorzy społeczni, uczestnicy owej rzeczywistości, tworzą ją poprzez odgrywane przez siebie coraz to nowsze role. Każdy z tych uczestników widzi świat w sposób oczywisty, natomiast rolą badacza jest pokazanie, w jaki sposób on powstał i podanie go czytelnikowi w sposób apetyczny i zachęcający do zapoznania się z nim. Społeczeństwo nie jest tu w żadnym wypadku traktowane jak stały byt, natomiast jako pewien wytwór działań ludzkich, który jest nieustannie reprodukowany (Kostera, 2003).

14