2091575920

ALICJA JASKIERNIA

Studia Medioznawcze 1(2)2001 ISSN 1641-0920

ROLA RADY EUROPY W DZIEDZINIE MEDIÓW MASOWYCH

Rada Europy należy do najstarszych i najważniejszych organizacji międzynarodowych na kontynencie europejskim. Jej utworzenie w 1949 r.¹ było efektem poszukiwań takich form współpracy międzynarodowej, które torowałyby drogę jedności europejskiej². Od samego początku postrzegano Radę Europy (RE) jako organizację wartości, których rozwijanie ma służyć współpracy europejskiej, lepszemu zrozumieniu i przeciwdziałaniu napięciom oraz konfliktom. W preambule do Statutu RE podkreślano niewzruszone przywiązanie państw założycielskich „do wartości duchowych i moralnych, które stanowią wspólne dziedzictwo ich narodów i źródło zasad wolności osobistej, wolności politycznej i rządów praw, będących podstawą każdej prawdziwej demokracji”. Wyrażono przy tym przekonanie, że „dla ochrony i stopniowego urzeczywistniania zwycięstwa tego ideału oraz dla poparcia postępu społecznego i gospodarczego potrzebny jest ściślejszy związek między krajami europejskimi, którymi kierują podobne uczucia”.

Dla zrozumienia istoty RE kluczowe znaczenie ma postanowienie art. 1 pkt a Statutu stanowiące, że „Celem Rady Europy jest osiągnięcie ściślejszego związku między jej członkami, dla ochrony i popierania ideałów i zasad, które stanowią ich wspólne dziedzictwo oraz w celu działania na rzecz ich postępu gospodarczego i społecznego”. W przepisie art.l pkt. b Statutu postanowiono natomiast, że do wskazanego wyżej celu dążyć się będzie „za pośrednictwem organów Rady przez rozpatrywanie spraw będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, przez zawieranie układów i prowadzenie wspólnego działania w dziedzinie gospodarczej, społecznej, kulturalnej, naukowej, prawnej i administracyjnej, jak również przez ochronę i rozwijanie praw człowieka i podstawowych wolności”.

Odnotować należy, że do 1989 r. RE skupiała jedynie państwa Zachodniej Europy, nosząc charakter elitarnego klubu krajów charakteryzujących się wysokim stopniem przestrzegania praw człowieka i zasad demokracji. Po 1989 r. - pod wpływem wydarzeń w Europie Środkowo-Wschodniej³ - RE rozszerzyła swą działalność również na tę część regionu. Dotyczyło to więc państw, których prawo i praktyka ustrojowa w sposób znaczący odbiegały od tych, jakie są charakterystyczne dla demokracji zachodnich. RE stanęła w związku z tym

Z. M. Klepacki, Rada Europy J 949-1991, Białystok 1991, s. Min.

‘ D. Tarschys, The Council of Europę: 50 Years of European Cooperation, „European Review” 1999, no 4, s. 498 i n.

H. Izdebski, Rada Europy. Organizacja demokratycznych państw Europy i jej znaczenie dla Polski, Warszawa 1996, s. 29 i n.