2144792483

przeciętnej długości 40 miesięcy. Cykle Kitchina związane są ze zmianami zapasów.

Ciężko jednak traktować te teorie jako coś więcej niż „produkt twórczego empiryzmu”¹. W pewnym sensie można stwierdzić, że cykle koniunkturalne, rozumiane jako regularnie powtarzające się tendencje wielkości makroekonomicznych, nie istnieją¹². Roger Garrison zauważył nawet, że z matematycznego punktu widzenia każdą funkcję danej kategorii ekonomicznej można, używając transformacji Fouriera, przedstawić w postaci nieskończonej liczby sinusoid. Z tego względu odpowiednie dobranie danych statystycznych nie powinno być wystarczającym warunkiem do tworzenia koncepcji wahań gospodarczych. Cyklom Kondratiewa, Juglara i Kitchina brakuje przede wszystkim solidnej podstawy teoretycznej.

Do grupy N/N zalicza się również teorię podkonsumpcji Karola Marksa¹³. Według niej, robotników, w przeciwieństwie do bogatych kapitalistów, nie stać na zakup odpowiednio dużej ilości dóbr i usług. Bogaci natomiast nie wydają tak dużej części swoich pieniędzy, gdyż z reguły większą ich część oszczędzają. W rezultacie następuje zmniejszenie produkcji, skutkujące większym bezrobociem i obniżką wynagrodzeń.

Także teorie pieniężno-kredytowe wskazują, że to w systemie gospodarczym znajduje się źródło tak pozytywnych, jak i negatywnych zmian gospodarczych¹⁴. Podkreślają rolę systemu pieniężnego, który poprzez zmiany stóp procentowych ma ogromny wpływ na nakręcanie koniunktury. Przykładem takiej teorii jest podejście neoklasyczne, w którym źródłem cyklu są niespodziewane zmiany popytu, wywołane zmianami podaży pieniądza. W rezultacie oczekiwany poziom cen nie sprawdza się, a długookresowa równowaga (przy założeniu pełnej informacji) produkcji i zatrudnienia zostaje zachwiana. Pracodawcom i pracownikom wydaje się, że obserwowane zmiany cen są tylko zmianami cen względnych i przez to dokonują zmian w podaży siły roboczej oraz produkcji. Przez pewien okres utrzyma się nienaturalny poziom dochodu i zatrudnienia do czasu, aż gospodarka nie powróci do swojego poziomu równowagi długookresowej. Będzie się to jednak wiązać z wyższą stopą inflacji.

12

1

   R. W. Garrison. ..The Austrian Theory ...op. cit.”, s. 4

¹²    Ibidem, s. 4

¹³    E. Szymanik, A. Zyguła, Cykliczne wahania ... op. cit., s. 29

¹⁴    Ibidem, s. 29-30