262080138

szczytach i sprzedawanie w dołkach. Graczowi wydaje się, że nastąpi wzrost notowań, chociaż jego system mówi coś zupełnie odmiennego. Patrząc na wykresy nie może ulec presji szybkiego zarobku, pomimo wskazań systemu zawiera transakcję kupna. Niestety na rynku zaczęły panować niedźwiedzie i gracz stracił swój kapitał. Jeśli dysponuje jeszcze wolnymi środkami na rachunku bardzo często zdarza się, że po uprzedniej stracie psychika gracza jest nastawiona na odrobienie środków. Nie mając sygnałów do rozpoczęcia handlu gracz i tak zajmuje pozycję lokując jeszcze więcej kapitału niż poprzednio, gdyż jeśli mając 1000$ stracił 10% i zostało mu 900$, to aby odrobić stratę musi zarobić około 12%. Takie zachowanie bardzo często kończy się bankrutctwem. Innym tragicznym w skutkach a mającym działanie psychologiczne symptomem gracza giełdowego jest brak akceptacji straty. Początkującym uczestnikom rynku sprawia bardzo dużo trudności odróżnienie straty od przegranej. Często ma miejsce sytuacja, gdy gracz pomimo spadających cen nie sprzedaje swoich udziałów, choć wszystko wskazuje na to, iż ceny na rynku w dalszym ciągu będą spadać. Tak ja w poprzednim przypadku takie zachowanie doprowadza do bankructwa. Przypadki podobne do powyższych jak i również wiele innych zostało opisanych w[l]. Na Rys. 1 przedstawiłem wpływ emocji na zachowanie ludzkie.

Rys 1. Emocje w dokonywaniu transakcji Ludzie poddają się zachowaniom zbiorowym i niektóre działania społeczności rynkowej mogą być bardzo irracjonalne i niewytłumaczalne, potwierdzeniem tej tezy jest krach na giełdzie amerykańskiej w 1987 r., który w ocenie wielu ekonomistów nie doczekał się dotychczas wyczerpującego racjonalnego wyjaśnienia. Od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku rozwija się dziedzina nauki zwana behawioryzmem finansowych zajmująca się badaniem i przewidywaniem zachowań inwestorów w oparciu o wiedzę dotyczącą poznawczych i emocjonalnych procesów funkcjonowania

3