2711905647

314 Kronika

Po przerwie M. Succow mówił o hydro-ckologicznej klasyfikacji torfowisk centralnej Europy. Na podstawie jakości wody i roślinności autor ten wyróżnia 5 ekologicznych typów torfowisk: wysokie, przejściowe, mechowiskowe kalcyfilnc, turzycowiskowe i leśne.' Doskonała znawczyni torfowisk Rosji prof. T. Jurkovska, kierująca Pracownią Kartografii Roślinności w Instytucie Botaniki RAN w Petersburgu, zreferowała rozmieszczenia torfowisk aapa i torfowisk wysokich w Rosji. Omówiła cechy torfowisk aapa oraz ich panborealne rozmieszczenie (Europa, Azja, Ameryka). W Rosji europejskiej torfowiska aapa występują w lasotundrze oraz północnej i środkowej tajdze, na Syberii zaś - od południowej tundry do południowej tajgi. Torfowiska aapa często spotyka się razem z torfowiskami wysokimi lub z torfowiskami palsa i żaden z tych typów wyraźnie nie przeważa, co by świadczyło, że nie ma w Europie wyraźnej strefy torfowisk aapa, choć Finowie' taką strefę w swym kraju wyróżniają. Na pytanie, czy geneza torfowisk aapa jest wszędzie jednakowa należy odpowiedzieć negatywnie. Różny jest okres tworzenia grzęd, a wiek torfowisk aapa i torfowisk wysokich jest ten sam. Poza tym hipoteza N. Pjavaenki (1955)", że geneza aapa to rezultat destrukcji palsa, nie straciła jeszcze swej aktualności. Dr T. Minaeva pracująca w rosyjskim biurze WWF w Moskwie omówiła ekologiczne badania (hydrologiczne, florystycznc i chemiczne), przeprowadzone w płytkich (16-95 cm) zalesionych torfowiskach, będących z reguły okrajkami większych torfowisk wysokich. Konferencję zakończył referat dr Ju. Prejs z Instytutu Torfowego w Tomsku. Analizując 120 profili torfowych z datami ^MC i analizami pyłkowymi rozwijała tezę, że głównym czynnikiem tworzenia zachodniosyberyjskich torfowisk była zmarzlina, a początek akumulacji torfu wiązał się z okresami ochłodzcń. Oziębienia klimatu wpływały również na początek rozwoju torfów wysokich na torfach niskich. W czasie holocenu wielokrotne powstawanie i degradacja zmarzliny jest głównym czynnikiem globalnego zabagnienia i zatorfienia, wysokiej wilgotności i tworzenia olbrzymiej liczby wtórnych jeziorek.

W czasie przerw w obradach Sympozjum można było oglądać 45 posterów, rozwieszonych w kuluarach wielkiej sali konferencyjnej. W programie, prawdopodobnie ze względu na liczbę wygłoszonych referatów, nie było specjalnej sesji posterowej.

Integralną częścią Sympozjum były 3 półdniowc wycieczki terenowe. Ponieważ nie było specjalnego przewodnika terenowego, uczestnicy zdani byli na objaśnienia udzielane głównie przez prof. Lapśinę z Tomska. W trakcie wyjazdów mogliśmy zapoznać się z krajobrazami dużych wododziałowych torfowisk palsa (płaskich) w rejonie jeziora Tetu-Mamontotyay (50% pals do 1,0-1,5 m wysokości, 30% dolinek i 20% jeziorek), oraz z wielkimi torfowiskami palsa do 6-8 m wysokości w rejonie rzeki Janguja. Palsa ciągnęły

' Szersze ujęcie tej klasyfikacji zawierają książki M. Succowa i J. Jeschke - Moor and Landschaft (Lipsk 1986) oraz M. Succowa - Landscftafłsókologische Moorkunde (Jena 1986).

' R. Ruuhijarvi - Uber die regionale Einteilung der nordfinnischen Moore, Annales Botanici Societatis Zoologicae Botanicae Fennicae „Vanamo”, 31, 1, 1960: S. Eurola. R. Ruuhijarvi - Ober die regionale Einteilung der finnischen Moore, Archiwum Societatis Zoologicae Botanicae Fennicae „Vanamo”, 16, 1961, suppl.

* N.I. Pjavcenko - Bugristyje torfianiki, Izd. AN SSSR. Moskva 1955.