274844984

		E	substancja może wybuchać pod wpływem temperatury,
		wybuchowa	tarcia, uderzenia itp.

DL50 — łac. dosis letalis 50% — dawka powodująca zgon 50% osobników badanej populacji (ang. LD50 — lethal dose).

C. ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI

Nadrzędną zasadą obowiązującą przy postępowaniu z odpadami powstającymi w trakcie pracy w laboratorium chemicznym jest zakaz wprowadzania substancji chemicznych do odpadów komunalnych i ścieków. Zakaz ten, wynikający z ustawowego obowiązku ochrony środowiska i aktów prawnych normujących postępowanie z odpadami, zapewnia jednocześnie większe bezpieczeństwo pracy (ograniczenie emisji par, zmniejszenie prawdopodobieństwa przypadkowych, niebezpiecznych reakcji w sieci kanalizacyjnej itp.) oraz umożliwia regenerację niektórych rozpuszczalników.

Istnieje jednak niewielka liczba związków chemicznych, które w małych ilościach nie są szkodliwe dla środowiska naturalnego i nie stwarzają innych zagrożeń. Odpady te mogą zostać dołączone do odpadów komunalnych w postaci stałej lub wprowadzone do systemu kanalizacyjnego w postaci rozcieńczonych roztworów wodnych, pod warunkiem, że jednorazowy zrzut nie przekracza kilkudziesięciu gramów. Należy pamiętać jednak, że w trakcie pracy w laboratorium rzadko ma się do czynienia z odpadem w postaci czystego związku chemicznego, a obecność w mieszaninie związków nawet niewielkich ilości substancji np. toksycznej, powoduje zakwalifikowanie całego odpadu jako odpadu niebezpiecznego i uniemożliwia jego utylizację bezpośrednią. Związkami, które mogą podlegać utylizacji bezpośredniej, są:

•    aminokwasy naturalne i ich proste sole oraz cukry

•    bromki i jodki: sodu, potasu

•    octany: amonu, sodu, potasu, wapnia

•    chlorki, krzemiany i borany: sodu, potasu, magnezu, wapnia

•    fosforany(V), siarczany(VI), węglany i wodorowęglany: amonu, sodu, potasu, magnezu, wapnia

Wszystkie pozostałe substancje odpadowe, w zależności od ich składu i postaci, zbierane są w specjalnie w tym celu przygotowanych, opisanych pojemnikach, znajdujących się w laboratorium (Tabela 2). Sposób postępowania z każdym ubocznym produktem, przesączem, odrzuconą frakcją itp. jest podany w instrukcji do każdego ćwiczenia.

Przed włączeniem substancji do zbiorczych pojemników z odpadami niezbędna jest jej chemiczna dezaktywacja. Sposób dezaktywacji (np. redukcja resztek bromu bądź jodu, rozcieńczenie stężonych kwasów, hydroliza nadmiaru chlorku benzoilu) jest podawany w instrukcji do ćwiczenia. Kanistry z tworzyw sztucznych mogą być napełnione najwyżej do 4/5 objętości! Do pojemników nie wolno wprowadzać:

•    trucizn i związków rakotwórczych klasy 1 (związków takich nie używa się podczas zajęć ze studentami)

•    substancji stwarzających ryzyko przebiegu gwałtownych, egzotermicznych lub wybuchowych reakcji z innymi związkami (stężone kwasy, manganian(VII) potasu itp.)

•    substancji silnie drażniących i cuchnących (np. nierozłożony chlorek benzoilu)

8