2705149577

itp.) na leczeniu w innych zakładach lecznictwa zamkniętego. W związku z tym 9 chorych (31%) otrzymywało przed przybyciem do Kliniki różne chemioterapeutyki. U chorych tych nie stwierdzono wyraźniejszych różnic w rozkładzie zachorowań w poszczególnych porach roku.

Tabela III

Zestawienie niektórych danych klinicznych u 29 chorych z meningokokowym zapaleniem opon mózgowo-

-rdzeniowych

Some clinical data for 29 patients with Meningococcus

induced meningitis

	Grupa dzieci (9)	Grupa dorosłych (20)
Początek choroby:
piorunujący	1	1
nagły	8	14
powolny	—	5
Przebieg kliniczny:
ciężki	4	6
średnio ciężki	5	12
lekki	—	2
Stan septyczny	6	1
Śpiączka	3	2
Zamroczenie	5	10
Pobudzenie psychiczne	3	2
Pobudzenie ruchowe	5	2
Zespół Waterhouse-
-Friderichsena	1	1

W tabeli III zestawiono niektóre dane kliniczne wspólne dla obu grup obserwowanych chorych. Z danych tabeli III wynika, że u znacznej większości chorych (69%) rozwijało się zaburzenie świadomości od zamroczenia do śpiączki (33 i 10%), przy czym przebieg kliniczny u dorosłych był stosunkowo lżejszy w porównaniu z grupą dzieci, u których znacznie częściej obserwowano różny stopień zaburzenia świadomości. U 5 chorych dorosłych początek choroby był powolny, a u 2 przebieg kliniczny był lekki, czego nie obserwowano u dzieci. Przebieg kliniczny u 2 chorych z zespołem Waterhouse-Friedrischena charakteryzował się znacznie nasiloną skazą krwotoczną, zmianami zatorowo-zakrzepowymi w skórze, objawami ze strony opon mózgowo-rdzeniowych i obrazem ciężikiego wstrząsu endotoksycznego. U 6 chorych dzieci, u których przebieg choroby miał charakter septyczny stwierdzono również drobne, rozproszone zmiany zatorowo-za-krzepowe w skórze, jednak bez wyraźnej skazy krwotocznej. Ostra niewydolność krążenia występowała często u dzieci, nieco częściej u chorych powyżej 40—50 lat, rzadziej natomiast u ludzi młodych.

Najbardziej zasadniczym przejawem choroby była gorączka, u większości chorych 39—40°C, a następnie bóle głowy, wymioty, u wielu prze-czulica skóry. Długotrwałość utrzymywania się podwyższonej ciepłoty ciała nie odpowiadała długotrwałości choroby. U dzieci temperatura średnio utrzymywała się przez 6,6 dnia, u dorosłych 5,3 dnia, z tym iż u 2 chorych przebieg choroby był bezgorączkowy mimo stwierdzanej pleocytozy dochodzącej do 1000 kom. w 1 mm³ w płynie mózgowo-rdzeniowym.

Zgon dziecka (jednorocznego) wystąpił w 1 dobie pobytu w Oddziale, a w 2 dniu choroby. Badaniem anatomopatologicznym (Zakład Anatomii Patologicznej AMB — kierownik: prof. dr med. H. Nowak) stwierdzono między innymi rozlane RZOM, drobnoogndskowe wylewy krwawe i ogniskową martwicę nadnerczy, ostre surowicze zapalenie mięśnia sercowego oraz od-oskrzelowe zapalenie płuc.

Zgon osoby dorosłej (63 lata) wystąpił w 7 dniu pobytu w Klinice, a w 8 dniu choroby wśród objawów niewydolności krążenia i obrzęku płuc. W ciągu całego pobytu w Klinice chora nie odzyskała przytomności, oddawała bezwiednie mocz i stolec. We krwi obwodowej leukocytoza wynosiła 29200 w 1 mm³, w tym 86% krwinek białych podzielonych, OB 102/118 w moczu stwierdzano białko w ilości l,089%o, Przebieg choroby zasadniczej powikłany był obustronnym odoskrzelowym zapaleniem płuc

Tabela IV ukazuje zachowanie się objawów oponowych i pleocytozy w płynie mózgowo--rdzeniowym. Jak ilustruje tabela IV u 24% chorych objawy oponowe (sztywność karku, objawy Brudzińskiego i Kerniga) były wątpli • we lub ujemne i korelowały z niską pleocyto-zą. U pozostałych chorych objawy oponowe były wybitne lub umiarkowane. Niska pleocy-ń,za oraz słabo wyrażone objawy oponowe byty prawdopodobnie świadectwem szybkiego (na skutek stosowanego leczenia) ustępowania rozpoczynającego się procesu chorobowego. U większości chorych płyn mózgowo-rdzeniowy był ropny, szczególnie u dzieci, w mniejszym stopniu u dorosłych, u których w 30% przypadków pleocytoza nie przekraczała 500 kom. w 1 mm³.

Zawartość białka w płynie mózgowo-rdzeniowym była u wszystkich chorych zwiększona od 2 do 10-krotnej wartości prawidłowej.

Zachowanie się poziomu cukru w płynie było mecharakterystyczne, lecz u chorych z ciężkim przebiegiem obserwowano wyraźne jego obniżenie (2—3-krotne w stosunku do normy).

W wyniku posiewów płynu, meningokok został wyosobniony w 37,5% przypadków od dzieci i 60% u dorosłych, badaniem zaś bakterio-skopowym potwierdzenie kliniczne w obu grupach badanych uzyskano w 75% przypadków. Dodatni posiew uzyskiwano przede wszystkim w wyniku posiewu płynu z pierwszej punkcji lędźwiowej. Dodatniej hodowli z krwi nie uzyskano. Spośród 15 wyosobnionych szczepów menkigokoka, u 12 wykonano antybiogram (tab. V). Z tabeli tej wynika, że najwięcej szczepów wrażliwych było na chloromycetynę,

590

PRZEGLĄD LEKARSKI 1975 32 Nr 7