3218343655

Bronisław Micherda

przejściowym do gospodarki rynkowej potrzebę dostosowania do innych celów i sposobów gospodarowania i w związku z tym swoistej „symetryzacji” analizy finansowej. Przejawia się ona przede wszystkim w eksponowaniu nie tylko retrospektywnego, lecz i prospektywnego jej charakteru (rys. 1), a także równoległego podejścia majątkowego i kapitałowego do rozwiązywanych problemów. Temu celowi służy wskazanie syntetycznie (graficznie) metodyki modelu analizy wskaźnikowej Du Ponta i „rachunku dźwigni” (rys. 2 i 3).

5. Wykorzystanie analityczne] funkcji rachunkowości w badaniu sprawozdania finansowego

Realizacja poprzez analizę finansową analitycznej funkcji rachunkowości w procesie zarządzania jednostkami gospodarczymi ma w warunkach istotnych przemian w systemie gospodarowania swoje odniesienie również w rachunkowości finansowej. Jednym z przejawów funkcjonowania rachunkowości finansowej w tych warunkach, a zarazem ważnym ogniwem rozliczenia się jednostki gospodarczej z jej otoczeniem społecznym, jest badanie sprawozdania finansowego. Oparty na odmiennym podejściu do kwestii własności, rynkowy sposób gospodarowania prowadzi do istotnych zmian w metodyce badania sprawozdania finansowego⁴⁰. Proces badania sprawozdania finansowego, zwłaszcza stawiane przed nim cele, zleceniodawcy, a zarazem adresaci opinii, odpowiedzialność biegłych rewidentów, a także organizacja i warunki finansowe badania ulegają istotnym przeobrażeniom. Wprawdzie metodyka badania sprawozdania finansowego kładzie nacisk na wydanie opinii o rzetelności tego sprawozdania, a tym samym o stanie rachunkowości i związanej z nią kontroli wewnętrznej, to ocenie podlegają też wyniki oraz sytuacja majątkowa i finansowa jednostki gospodarczej, jak również możliwość kontynuowania przez nią działalności gospodarczej. Te znamienne przeobrażenia procesu badania sprawozdania finansowego, związane ze zmianami w jego warstwie prawnej, pozwalają na postawienie tezy o rosnącym znaczeniu analizy finansowej w tym procesie.

Znaczące miejsce analizy finansowej w podlegającym istotnym przeobrażeniom procesie badania sprawozdania finansowego prowadzi do konieczności analizy i oceny proponowanych w „normach prawnych” i funkcjonujących w praktyce metodyki analizy sytuacji jednostki (przeglądu analitycznego)⁴¹. Metodyka ta ograniczona głównie do analizy wskaźnikowej może i powinna być istotnie wzbogacona. Kierunki pełniejszego wykorzystania analizy finansowej w badaniu sprawozdania finansowego są rozlegle, jeżeli bierze się pod

⁴⁰    Por. E. Burzym, Rola biegłych księgowych w rozwiniętej gospodarce rynkowej oraz warunki ich działania, „Rachunkowość" 1992, nr 7,

⁴¹    Por. B. Micherda, Analiza finansowa w badaniu sprawozdania finansowego. Zeszyły Teoretyczne Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, Warszawa 1994, nr 29; B. Micherda, Wykorzystanie analizy wskaźnikowej do badania sprawozdania finansowego, „Rachunkowość” 1994, nr 4.