365606084

Pierwszy kierunek problematyki bezpieczeństwa w odniesieniu do techniki realizowany jest za pomocą podejścia systemowego w projektowaniu:

-    nowoczesnych metod konstrukcyjnych i technologicznych;

-    stosowania materiałów konstrukcyjnych o wysokiej jakości;

-    weryfikacja założeń podczas badań obiektów;

-    prawidłowej eksploatacji.

W odniesieniu natomiast do operatorów (ludzi) realizowany jest poprzez odpowiedni dobór i selekcję kandydatów do zawodu, kształcenie i trening, motywowanie, podtrzymywanie kondycji psychicznej, itp..

Drugi kierunek problematyki bezpieczeństwa wiąże się z oceną systemów we wszystkich fazach ich istnienia za pomocą metod i kryteriów ocenowych, przydatnych odpowiednio do kolejno ocenianych faz.

2.8.1 Wskaźniki bezpieczeństwa systemu

Stan bezpieczeństwa w systemach technicznych określają wskaźniki bezpieczeństwa, tj. charakterystyki funkcyjne lub liczbowe. Należą do nich:

-    zawodność bezpieczeństwa systemów; wyznaczany przez czas funkcjonowania systemu do chwili jego przejścia do stanu zawodności bezpieczeństwa;

-    niezawodność bezpieczeństwa; wskaźnik charakteryzujący nie przejście systemu do stanu zawodności;

-    zawodność sprawności systemów; każdy stan, w którym system utracił w pełni lub częściowo swoje właściwości funkcjonalne; (intensywność zawodności, funkcja wiodąca rozka-du, wartość oczekiwana czasu przejścia do stanu zawodności);

-    żywotność; charakteryzowany czasem od chwili porażenia systemu do chwili jego przejścia do stanu zawodności bezpieczeństwa, przy założeniu braku czynności przeciwdziałających;

-    dyspozycyjność i odparowalność; określony czas dyspozycyjny, w którym ma sens przeciwdziałanie sytuacji niebezpiecznej różnymi metodami. Istnienie czasu dyspozycyjnego nie gwarantuje odparowania sytuacji niebezpiecznej, co zależy od:

*    predyspozycji operatora (odporności na stresy, kondycji fizycznej, prędkości reakcji na zmianę stanu, itp.;

*    właściwości układów bezpieczeństwa biorących udział w przeciwdziałaniu sytuacji niebezpiecznej (ich wydajność, nieuszkadzalność, gotowość, itp.);

*    czas odparowania sytuacji niebezpiecznej.

Miarą odparowalności jest prawdopodobieństwo, że w czasie dyspozycyjnym zagrożenie bezpieczeństwa zostanie odparowane;

-    porażalność i wrażliwość systemu; prawdopodobieństwo zawodności bezpieczeństwa przez oddziaływanie czynników porażających, z uwzględnieniem wrażliwości systemu na działające czynniki porażające;

-    wskaźniki pomocnicze; służące do wyznaczania wskaźników podstawowych. Należą do nich charakterystyki probabilistyczne czasu przebywania systemu w poszczególnych stanach bezpiecznościowych. Zwykle są to:

*    dystrybuanty czasu przebywania w stanach bezpieczeństwa;

*    wartości oczekiwane czasu przebywania w stanach bezpieczeństwa;

*    prawdopodobieństwo przejścia między stanami;

*    intensywność przejść między stanami;

*    prawdopodobieństwo przebywania systemów w poszczególnych stanach bezpiecznościowych.