3574672138

1 1 4 _ 4. Biograficzne uwarunkowania.

chowskiego, jestem przekonana, że interpretacja własnej roli zawodowej, która prowadzi do określonego stylu pracy, ma bezpośrednie przełożenie na efekty pracy nauczyciela. W celu zinterpretowania stylu pracy zawodowej moich rozmówców poszukiwałam w ich relacjach definicji tego: jaki ma być nauczyciel?, jakie ma być nauczanie oraz jakim ja jestem nauczycielem?, jakie jest moje nauczanie?

Oprócz treści wywiadu wykorzystałam tu wyniki kwestionariusza Lista Cech Idealnego-Realnego Obrazu Nauczyciela. Wypowiedzi respondentów definiujące rolę nauczyciela odnoszą się do cech osobowych nauczyciela, do cech zawodu lub do metod pracy. W zestawie pożądanych cech pojawiają się między innymi: odpowiedzialny, kreatywny, ciekawy, zaangażowany („ma płonąć”), młody, konsekwentny:

Tomasz: Bo przede wszystkim w tym zawodzie, moim zdaniem, ważne jest, żeby być konsekwentnym, bo młodzież bardzo wyłapuje takie momenty słabości i nasze niekonsekwencje.

Dorota: A przy tym trzeba cały czas „płonąć", nauczyciel nie może zgasnąć. Nie wolno nauczycielowi tego zrobić.

Hanna: Ale w ogóle młody nauczyciel ma jakieś fory u dzieci, u młodzieży, tak to jest. Takie jest moje przekonanie. Po prostu wydaje mi się, że jakiś wspólny język z nim łatwiej znaleźć, czy coś takiego.

Pojawiły się także próby określenia miejsca nauczyciela w sytuacji dydaktycznej: od osoby, która koncentruje się na realizacji potrzeb ucznia i rodzica, przez partnerstwo, po opinie, że nauczyciel powinien kierować, a nawet narzucać podopiecznym swoją wolę:

Irena: Może ktoś się wyśmiewać, ale ja tak uważam, że to uczeń jest najważniejszy i naprawdę ważny jest rodzic.

Dorota: Wiem na pewno, że nauczyciel musi być taki, żeby nigdy nie eksponować siebie, tylko jakby trochę z boku i wyzwalanie, żeby się nie afiszować, że „ja gwiazda". Nauczyciel ma dawać propozycje, stwarzać możliwości, ale nie może hodować. Nie można być taką silną, narzucającą osobowością, jeśli chodzi o nauczyciela.

Katarzyna: Tak sobie myślę, nie ma się, co czarować — nauczyciel to jest osoba kierująca, narzucająca.

Oprócz sformułowania pożądanych cech osobowych nauczyciela badani zwracali uwagę na odpowiedzialność zawodową, specyficzny charakter zawodu, lub — jak Marek — podkreślali, że jest to zawód „obserwowany”, „pod pręgierzem” opinii społecznej: