3725451932

1. Podstawowe zasady działania układu immunologicznego. Odporność nieswoista

A/ Ocena układu dopełniacza

Dopełniacz pośredniczy w wielu reakcjach ogólnoustrojowych jak: odczyn zapalny, fagocytoza, fibrynoliza, wykrzepianie wewnątrznaczyniowe, cytoliza. Prawidłowa funkcja układu dopełniacza zależy od poszczególnych jego składowych oraz inhibitorów. Ocenę układu dopełniacza przeprowadza się celem wykrycia wrodzonych niedoborów składników dopełniacza oraz w diagnostyce chorób, w których dochodzi do jego pobudzenia. Określa się poziom poszczególnych składników dopełniacza oraz jego aktywność, nie mniej prawidłowy poziom składowych nie przesądza o ich funkcjonalnej aktywności.

Oznaczanie całkowitego stężenia składowych w surowicy - najczęściej C3, C4, Cl inhibitora, czynnika B, czynnika P (properdyna).

Wykorzystuje się metody serologiczne z wykorzystaniem swoistych przeciwciał: immunodyfiizja radialna, ELISA, RIA lub metody turbidymetryczne i nefelometryczne.

!!! Studenci oznaczają poziom C3c i C4 metodą immunodyfuzji radialnej (płytki NOR Partigen): mierzą średnicą i ustalają poziom w g/l wg tablic.

Poziomy

Znaczne obniżenie C3c jest obserwowane w chorobach autoimmunizacyjnych (lupus erythematosus, glomerulonephritis), niewielki spadek w schorzeniach wątroby (przewlkełe zapalenie, marskość poalkoholowa), wzrost u chorych w ostrych i przewlekłych zakażeniach.

C4 (wchodzi w skład konwerttazy C5) jest obniżony w lupus erythematosus i wrodzonym obrzęku naczyniowym.

Wrodzony brak Cl inhibitora (reguluje klasyczną drogę aktywacji - hamuje aktywność proteazy serynowej Cis i Clr) prowadzi do obrzęku naczynioruchowego, nabyty występuje w zaburzeniach B limfocytów (przewlekłe białaczki, szpiczak mnogi).

Oznaczanie aktywności dopełniacza

*Metoda 50% hemolizy CH50

Określa ona aktywność hemolityczną surowicy i pozwala ocenić całkowity przebieg klasycznej drogi aktywacji dopełniacza. Ustala się stężenie surowicy, przy którym dochodzi do lizy 50% wystandaryzowanej zawiesiny erytrocytów barana opłaszczonych swoistymi przeciwciałami królika (amboceptor). Test ten wykonuje się w probówkach lub w mikrostudzienkach. Mniej dokładna jest metoda 100% hemolizy -CHI00, oparta na tej samej zasadzie.

Studenci oglądają metodą probówkową CHI 00. Prawidłowa aktywność 20 j.

*Hemoliza radialna

W płytce z agarem, który zawiera erytrocyty opłaszczone przeciwciałami wycina się studzienki, do których dodaje się surowicę badaną. Wokół dołków powstają strefy hemolizy, których średnice są proporcjonalne do ilości dopełniacza. Jeżeli stwierdza się obniżoną aktywność można określić, którego składnika brakuje. Wykorzystuje się wtedy krwinki opłaszczone przeciwciałem i tzw. odczynnikiem dopełniaczowym. Jest to surowica świnki morskiej czy myszy, w której brakuje składowej dopełniacza będącej przedmiotem testu. Następnie oddajemy surowicę badaną. Jeżeli wystąpi hemoliza, to oznacza, że składowa jest obecna. Brak hemolizy wskazuje na niedobór tego składnika dopełniacza w badanej surowicy.

2. Odporność nieswoista. Ocena funkcji komórek fagocytujących

Granulocyty, monocyty i makrofagi stanowią pierwszą linię obrony organizmu przed obcymi antygenami. Biorą udział w odporności nieswoistej a także w wielu mechanizmach swoistej odpowiedzi immunologicznej. Podstawowe funkcje biologiczne to: zdolność chemotaksji, fagocytozy (pochłaniania) i wewnątrzkomórkowego zabijania.

Ocena chemotaksji

Zdolność do chemotaksji tj. ukierunkowanego ruchu w odpowiedzi na bodziec chemotaktyczny (składowe C3a, C5a, C567; produkty mikororganizmów: endotoksyna, peptydopglikan, kwasy tejchojowe, zymozan; fibrynogen, PAF, LTB4, IL 1, IL 8) można badać:

*metoda aearozowa. Na płytkę Petriego (podłoże odżywcze z 0,75% agarozą) do odpowiednio wyciętych studzienek nanosi się zawiesinę badanych komórek, do innych chemoatraktanty. Po 2,5 godz. inkubacji, w temp. 37° C i w 5% COr, płytki utrwala się formaliną. Po zdjęciu agarozy i wybarwieniu przyklejonych do szkła komórek, mierzy się zasięg (w mm) migracji komórek w kierunku czynnika chemotaktycznego i migrację spontaniczną do medium kontrolnego i oblicza indeks chemotaktyczny.