4640480741

HYDROŹELE 113

n

CH

3»

NH

+ n Cl—CH₂-CH-^CH₂

CAO"

Cl

- CH

i

—CH₂—CH—CH₂~

O

CH,

I

OH

Schemat 4

Łatwo sieciują się w ten sposób polimery z grupami karboksylowymi. Mogą się one też usieciować jonowo w wyniku wprowadzenia do ich roztworu octanów takich metali, jak cynk, wapń, stront lub bar [71, 72].

Sorpcja wody kontrolowana jest dyfuzyjnie i zaczyna się od powierzchni. Spęczniała warstwa powierzchniowa może jednak zagrodzić dalszej penetracji wody do środka, dlatego zaleca się powierzchnię żelu dodatkowo usieciować, co można osiągnąć przez potraktowanie jej albo mieszaniną poli(etylenogliko-lu) z dodatkiem np. siarczanu glinu [73], albo też oligomerami kationowymi, m.in. adduktami dietyloaminy oraz chlorometylooksiranu [74, 75], Można też, w celu usieciowania powierzchni, dodać do układu pod koniec polimeryzacji nadtlenek i całość ogrzać powyżej temperatury jego rozkładu [76, 77].

„Wzmocnienie żelu” udaje się osiągnąć dodaniem wypełniacza nieorganicznego pod koniec polimeryzacji dyspersyjnej [78-81], co zapewnia jednocześnie utworzenie cząstek bardziej jednorodnych pod względem wielkości.

Zwiększenie absorpcji soli fizjologicznej (moczu) można uzyskać przez wprowadzenie do żelu 0,1-1% kompleksonu, np. 1,10-fenantroliny [82].

13. USIECIOWANE POLISACHARYDY

Skrobia jest najtańszym ze znanych polimerów dostępnych w handlu. Cena wynosi ok. 0,25 $/kg. Chcąc ze skrobi otrzymać superabsorbenty hy-drożelowe, należy jednak uwzględnić dodatkowe koszty modyfikacji chemicznej. Składają się na nią łącznie 4 procesy i operacje jednostkowe, dotyczące żelatynowania, szczepienia odpowiedniego monomeru, hydrolizy i suszenia. Monomerem stosowanym do szczepienia jest najczęściej akrylonitryl, AN, aczkolwiek mogą też być użyte monomery AA i AAm. Mechanizm szczepienia nie został do dzisiaj dokładnie poznany. Można go ogólnie napisać jak na schemacie 5 [83].

Sieciowanie następuje tutaj podczas hydrolizy. Ogólnie superabsorbenty skrobiowe wykazują lepsze zdolności absorpcyjne od akrylowych. Ich wadą jest jednak biodegradowalność powodująca, że w krótkim czasie polimery te tracą swe właściwości. Pod niektórymi względami taka mała trwałość może być cechą dodatnią.

Można także skrobię usieciować, dodając do jej roztworu N-hydroksy-metylo-akryloamid [75], który łatwo daje się uzyskać w reakcji z aldehydem mrówkowym:

CH₂=CH—CONH₂ -i- HCHO-CH₂=CH—CONH—CH₂OH.

8 — Wiadomości Chemiczne 1-2/98