4989292253

WYBRANE ASPEKTY NEUROPSYCHOLOGII RELIGIJNOŚCI

Mariol Nazaruk

Koło Naukowe Studentów Psychologii KUL, Katedra psychologii społecznej i religii Katolicki Uniwersytet Lubelski Kierownik: dr Jacek Śliwak

WSTĘP: Niniejsza praca omawia wybrane aspekty neuropsychologii religijności. CEL: Celem pracy jest, przybliżenie słuchaczom złożonych zależności, jakie zachodzą pomiędzy fizjologicznymi właściwościami organizmu a sposobem postrzegania i przeżywania własnej religijności.

MATERIAŁ: Materiał został przygotowany na podstawie dostępnej literatury tematu. OMÓWIENIE: Autor na wstępie odróżnia pojęcie religii od religijności oraz doświadczenie religijne od interpretacji religijnej, aby dalej pokazać jej bio-psycho-społeczne komponenta i wreszcie, skoncentrować się na fizjologicznych i neuropsychologicznych aspektach religijności.

Religijność jest zjawiskiem złożonym i jednym z jej elementów jest czynnik biologiczny. Należy zdawać sobie z tego sprawę, a jednocześnie nie ograniczać wyjaśnień religijności tylko do tej sfery. W zależności od indywidualnej konstytucji fizjologicznej religijność będzie przeżywana w różny sposób. Odwracając zależność przyczynową, można oddziaływać na czynnik biologiczny aby modyfikować lub uzyskiwać pożądane przeżycia interpretowane jako religijne. Dlatego takie praktyki deprywacji sensorycznej jak post, ograniczenie snu, kontrola oddechu, ograniczenie dostępności bodźców z zewnątrz, czy praktyki nadmiernej stymulacji sensorycznej mogą przyczyniać się modyfikowania lub nawet wytwarzania stanów religijnych lub ekstatycznych. Autor wskazuje również na zależności jakie zaobserwowano między epilepsją (zmienioną aktywnością płatów skroniowych), a stanami religijnymi i ekstatycznymi. Niektórzy epileptycy mają niezwykłe doświadczenie religijne w trakcie transu epileptycznego, np. twierdzą, że zostali wzięci do nieba. Okazuje się, że w niektórych badaniach odkryto istotne zależności pomiędzy aktywnością piatów czołowych a doświadczeniem religijnym.

Ostatnia część referatu dotyczy eksperymentalnych prób wywołania doświadczeń mistycznych. Tzw. Kołyska Twórczości - ASCID - Urządzenie do Wywoływania Odmiennych Stanów Świadomości w zależności od czynników poznawczych badanego (sposobów w jaki interpretuje rzeczywistość) może wywoływać odmienne stany świadomości lub doświadczenia religijne. Może to sugerować wspólne podłoże fizjologiczne pewnych odmiennych stanów świadomości i stanów mistycznych. PODSUMOWANIE:

Należy zauważyć, że prezentowane badania i wnioski dotyczą bardzo wąskiego sposobu ujmowania religijności w kontekście nauk biomedycznych i psychologicznych, pomijając jednocześnie inne aspekty (poznawczy, behawioralny, fenomenologiczny itd.), dlatego wyjaśnianie religijności wyłącznie na tej podstawie jest niedopuszczalnym redukcjonizmem. Jednak na podstawie przywołanych badań oraz ich konkluzji, można stawiać pytania co do zależności, jakie zachodzą między mózgiem a subiektywną religijnością.