5169915646

Informacja cyfrowa w bibliotekach akademickich.. 19

cie transportu czy transmisji. Informacja musi więc być szybko rozpowszechniona, a pewne kanały informacyjne są lepiej przygotowane do szybkiej transmisji, stąd popularność poczty elektronicznej, telefonu komórkowego czy faksu. Tradycyjne systemy informacyjne reagują wolno, realizacja zamówień międzybibliotecznych trwa nawet miesiąc. Niektóre biblioteki akademickie potrzebują kilku miesięcy na zamówienie nowej książki, jej zakup, pełne opracowanie i postawienie na półce. Wyszukiwanie pełnotekstowe on-line, elektroniczne dostarczanie dokumentów i Internet są pomocne w usprawnieniu funkcjonowania ośrodków informacji. Niestety, wiele z nich działa po staremu, beztrosko ignorując ogromne zmiany, jakie zachodzą dookoła nich¹⁴.

Jedną z wielu zalet bezpośrednich usług informacyjnych opartych na WWW jest to, że użytkownicy mogą zwracać się z prośbą o ich realizację z odległych - w czasie i przestrzeni - miejsc. Do prowadzenia usług informacyjnych w czasie rzeczywistym wykorzystywane są: specjalnie zaadaptowane oprogramowanie usługi chat lub videokonferencji albo inne, najczęściej droższe, rozwiązania specjalistyczne (szczegółowy wykaz programów, ich opisy i przykładowe instalacje znajdują się na stronie http://www.teachinglibrarian.org/webcall.htm. A działanie tego typu systemu można prześledzić, przeglądając wersje demo różnych programów, np. 24/7 Re-ference http://www.247ref.org/¹⁵).

Wiele bibliotek (zwłaszcza krajowych) wykorzystuje też do tego celu e-mail. Chociaż ta forma kontaktu nie gwarantuje użytkownikowi obsługi w czasie rzeczywistym, stwarza jednak wygodną w użyciu możliwość przesyłania zapytań 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu. Obserwuje się jednak, że oparte na oprogramowaniu chat usługi natychmiastowego przesyłu wiadomości (tzw. Instant Messa-ging - IM) znajdują coraz szersze wykorzystanie, zwłaszcza w hybrydowych bibliotekach uczelnianych, gdyż doskonale nadają się zarówno do przesyłu krótkich informacji, jak i do prowadzenia szerszej dyskusji w czasie rzeczywistym między dwiema lub większą liczbą osób. Są też bardziej bezpośrednie niż e-mail Usługi Instant Messaging oraz Presence Services rozszerzają możliwości tradycyjnych usług głosowych oraz przesyłania wiadomości o możliwość sprawdzenia dostępności innych użytkowników przed rozpoczęciem komunikacji. Pierwszy polski program, umożliwiający bezpośrednią komunikację w Internecie w oparciu o technologię Instant Messaging to popularny program Gadu-Gadu (GG) przeznaczony do pracy pod systemem Windows.

Usługi natychmiastowego przesyłu wiadomości posiadają te same zalety co żywy chat. Dostarczają bezpośredniego połączenia z bibliotekarzem i pozwalają użytkownikowi uzyskać zindywidualizowaną (ukierunkowaną bezpośrednio na niego) lub anonimową pomoc, bez konieczności osobistego przybywania lub telefono-

¹⁴ D. Nicholas, Ocena potrzeb informacyjnych w dobie Internetu, Warszawa 2001, s. 65.

¹³ Zob. G. Piotrowicz, Bibliotekarz a „użytkownik-klient”...\ L. Derfert-Wolf, Elektroniczne usługi informacyjne typu pytanie-odpowiedź - światowe trendy i doświadczenia bibliotek, „EBIB Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy” [on-line], 2006, nr I, tryb dostępu: http://www.ebib.info/2006/71/derfert.php