5169914901

Hromocje/ Portrety ■

LAUDACJA

wygłoszona podczas uroczystości nadania przez Senat Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie godności doktora honoris causa Profesorowi Stephenowi Fischerowi-Galatiemu w dniu 19 czerwca 2006 roku

STEPHEN FISCHER GALATI, emerytowany profesor historii w University of Boulder at Colorado, USA, uzyskał doktorat w Harvard University w 1949 roku. Dominującym polem lego badań jest historia Europy Środkowo Wschodniej XX wieku (zwłaszcza Rumunii) w kontekście całościowego oglądu historii Europy Środkowo Wschodniej oraz szeroko pojęte interdyscyplinarne i kompara tystyczne studia środkowo-wschodnio-euro-pejskie w kontekście historii globalnej. Z tego zakresu opublikował w języku angielskim 20 książek naukowych w renomowanych wydawnictwach amerykańskich i europejskich (trzy z nich uzyskał)- drugie wydania), m. in. w Ha-rvard University Press, The Library of Congress, The M. I. T. Press, The |ohns Hopkins Press, Columbia University Press, East European Mo-nographs. Praeger, J. B. Lippincott, Westview Press. Kilka spośród Jego książek zostało wydanych w innych językach: po hiszpańsku (przez Editorial Hispano Europea w Barcelonie), rumuńsku (przez Institutul European w la$i oraz Fundatia Culturala Romana/Centrul de Studii Transilvane w Cluj-Napoca) i japońsku (77ie Bałkan Revolutionary Tradition).

W Wydawnictwie Uniwersytetu Marii Cu-rie-Skłodowskiej ukazała się Jego pierwsza książka naukowa w języku polskim pod tytułem Współczesna Europa Środkowo- Wschodnia. Dziedzictwo historii. Jest On także autorem 108 artykułów naukowych i 107 recenzji naukowych, opublikowanych w renomowanych czasopismach naukowych i publikacjach zbiorowych w USA i Europie oraz ponad 250 referatów i wystąpień naukowych zaprezentowanych podczas międzynarodowych i amerykańskich konferencji i kongresów naukowych. Wiele spośród książek i artykułów Profesora stało się klasycznymi tekstami dla studiów nad historią Europy Środkowo-Wschodniej. W 1992 roku opublikowana została przez Columbia Uni-versity Press w Nowym Jorku księga zbiorowa The Columbia History of Eastern Europę in the Twentieth Century dedykowana Profesorowi Stephenowi Fischerowi-Galatiemu w uznaniu Jego wybitnych zasług w tej dziedzinie nauki. Zawiera ona artykuły pióra najwybitniejszych historyków amerykańskich i stanowi podstawowy tekst naukowy dla współczesnych studiów nad historią Europy Środkowo Wschodniej. Artykuł wstępny Profesora Fischera-Galatiego w tej edycji uznany został za tekst programowy wytyczający kierunki tych studiów na najbliższą przyszłość.

Stephen Fischer-Galati był też profesorem historii w uniwersytetach Wayne State, Indiana, South Florida, Denver oraz w Uniwersytecie Europy środkowej w Budapeszcie. Kierował placówkami badawczymi w uniwersytetach Colorado i Harvard. Pracował także dla Departamentu Stanu Rządu USA. Był konsultantem naukowym w sprawach Europy Środkowo-

Wschodniej dla Białego Domu, Departamentu Stanu, Fundacji Forda, American Council ofLearned Societies, Social Science Research Council, Biblioteki Kongresu USA, The National Endowment for the Humani-ties, Canada Council, Columbia University Press. Otrzymał Oficerski Krzyż Zasługi Republiki Węgierskiej (w 1999 roku) oraz order „Gwiazda Rumunii” (Steaua Romaniei, w 2001 roku) - najwyższe odznaczenia dla osób cywilnych przyznawane przez te kraje - a także doktorat honorowy w Uniwersytecie w Cluj-Napoca w Rumunii (w 1994 roku). Piastował i piastuje odpowiedzialne i prestiżowe funkcje w wielu amerykańskich i międzynarodowych komisjach, komitetach, towarzystwach, instytucjach i fundacjach naukowych: m. in. w American Historical Association jest Prezydentem Konferencji d/s Historii Słowiańskiej i Wschodnioeuropejskiej oraz członkiem Komitetu ds. Nominacji; w American Association for the Ad-vancement of Slavic Studies jest członkiem Rady Dyrektorów oraz Prezydentem Towarzystwa Studiów Rumunistycznych; jest Prezydentem Western Slavic Association oraz członkiem (z wyboru) i Wiceprezydentem Międzynarodowej Komisji Slawistycznych Badań Historycznych (Commission Internationale des Etudes Historiques Slaves); jest również wiceprezydentem, a także honorowym członkiem kilku fundacji naukowych oraz członkiem rad redakcyjnych renomowanych międzynarodowych czasopism naukowych Storia Contemporanea, Historical Abstracts, Romanian Review.

Ogromnym wkładem Profesora Stephena Fischera Galatiego do nauki światowej było założenie i wydawanie czasopisma naukowego East European Quarterly i serii książek naukowych East European Mono-graphs w międzynarodowej dystrybucji Columbia University Press w Nowym Jorku, które stały się najbardziej renomowanymi i centralnymi w skali globalnej publikacjami rezultatów prac badawczych dotyczących historii oraz rozmaitych aspektów kultury i cywilizacji krajów Europy Środkowo-Wschodniej. W East European Monographs Profesor Fischer-Galati wydał ponad 700 książek naukowych autorów z USA i krajów tej części Europy. Ta seria stanowi bezprecedensowe i fenomenalne osiągnięcie w zakresie promocji Europy Środkowej i Wschodniej w międzynarodowym świecie naukowym i intelektualnym.

Moja współpraca z Profesorem Stephenem Fischerem Galatimrozpoczęła się w roku 1991, gdy po opublikowaniu w East European Monographs/Co-lumbiaUniversity Press mojej książki autorskiej o Conradzie, Profesor wziął udział w zorganizowanej przeze mnie I Międzynarodowej Konferencji Conradowskiej w Uniwersytecie Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie. Wówczas Profesor przyjął propozycję redagowania i wydawania przeze mnie w East European Monographs serii Conrad: Eastern and Western Persepectives, wspólnie przez East European Monographs i Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w światowej dystrybucji Columbia University Press. Przystępując do realizacji tego przedsięwzięcia przeprowadziłem analizę przyczyn fenomenalnego sukcesu Profesora Fischera-Galatiego w wydaniu ponad siedmiuset tomów serii East European Monographs. I zrozumiałem wówczas, iż źródłem tego sukcesu było stosowanie dwu niezwykle prostych zasad: 1/ ogromnego zaangażowania, wręcz pasji w prowadzeniu pracy badawczej i wydawniczej, a także 2/ szacunku dla poglądów innych badaczy, rezultatów ich badań, ich kompetencji naukowych oraz dla ich narodowych tradycji i kultur. Naśladując Profesora Fischera-Galatiego, starałem się stosować te zasady w prowadzeniu mojej serii conradowskiej. Utwierdziłem się też w przekonaniu, iż jest to dla profesora najlepsza metoda na kształtowanie właściwych postaw u młodzieży naukowej i studenckiej: właśnie uprawianie swej pracy naukowej i dydaktycznej z pasją i „zarażanie” nią młodszych badaczy i studentów.

55

Wiadomości Uniwersyteckie: grudzień 2000