5996832549

35

Mamy tu do czynienia z wyraźną odrębnością regionalną, wyrażająca się:

—    odmiennością syntaksonomicznej przynależności grądów (Galio-Car-pinetum w regionie sudeckim, a Tilio-Carpinetum w Małopolsce);

—    odmiennością syntaksonomicznej przynależności występujących w pewnych sytuacjach lasów bukowych (sudeckie i karpackie);

—    występowaniem w obszarze małopolskim zbiorowisk ciepłolubnych jak: storczykowych lasów bukowych (Carici-Fagelum), zarośli leszczynowych zwanych Peucedano cervarie-Coryletum, muraw „stepowych” z klasy Festu-co-Brometea\

—    występowaniem w regionie sudeckim zbiorowisk o atlantyckim charakterze, takich jak Aceri-Tilietum i Molinio arundinaceae-Quercetum.

W obrębie krajobrazu grądów i podgórskich dąbrów acidofilnych wyrażona też jest zmienność piętrowa, szczególnie widoczna w regionie sudeckim. Wyróżnić można postać z przedgórza i z pogórza. W postaci z przedgórza łęgi są takie jak w innych krajobrazach niżowych, to jest w zestaw wchodzą zespoły Circaeo-Alnetum, Ficario-UImetum i Salici-Populetum. Natomiast w obszarze pogórzy sudeckich są łęgi typu górskiego Carici remotae-Fraxinetum i Alnetum incanae.

Struktura omawianego krajobrazu poznana została najdokładniej na obszarze Jury (Medwecka-Kornaś 1952). Wierzchowiny wyżyny pokrytej utworami lessowymi są siedliskiem dąbrowy acidofilnej; niższe położenia zajmują siedliska grądów, natomiast na krawędziach rozcięć, na podłożu jurajskich wapieni, występują wąskimi pasami, zależnie od ekspozycji bądź żyzne lasy bukowe (Dentario glandulosae-Fagetum) przy ekspozycji północnej, bądź buczyny storczykowe (Carici-Fagetum), bądź zarośla leszczynowe przy ekspozycji południowej.

Na pogórzu Karpat Zachodnich omawiany krajobraz występuje zwykle w sytuacjach, gdy wyniesienia zbudowane są z kredowych łupków, zlepieńców lub piaskowców, natomiast niżej położone tereny okryte są lessami lub glinami zwietrzelinowymi, napływowymi lub lessowatymi.

Na Przedgórzu Sudeckim krajobraz grądów i acidofilnych dąbrów jest częsty. Związany jest on z sytuacjami, gdzie ostańcowe wzgórza zbudowane są z kwaśnego podłoża, zwykle skalistego, a niżej położone tereny mają podłoże lessowe lub gliniaste. Najczęstszymi skałami wzgórz ostańcowych są granity; rzadziej występują gabro, serpentyny, paragnejsy, łupki lub inne. W pewnych sytuacjach wyniesienia mogą być morenowego pochodzenia z deluwialnymi piaskami i żwirami.

Na pogórzach Sudetów krajobraz ten jest również pospolity w zakresie wysokości 200 — 500 m npm., na różnych typach podłoża. Zawsze jednak podłoże jest kwaśne, lub przynajmniej kwaśne podłoże występuje na wzniesieniach. Podłożem takim mogą być: gnejsy granitowe i biotytowe, sjenity i dioryty, kambryjskie łupki i fility, sylurskie łupki, dewońskie łupki i piaskowce, karbońskie szarogłazy, permskie piaskowce i zlepieńce, kredowe piaskowce, trzeciorzędowe piaski kwarcowe. W niższych częściach terenu na powierzchni często znajdują się utwory czwartorzędowe, takie jak deluwialne gliny lub lessy.

4.2.3.17. Krajobraz grądów i buczyn górskich występuje na obszarze niskich gór