6161619451

)

SPEKTROSKOPIA IR W BADANIACH ADSORBENTÓW...

dania encyklopedyczne [11-14] oraz prace o charakterze podręcznikowym i specjalistycznym [15-56]. Wśród wymienionej literatury na szczególną uwagę zasługują te prace, które dotyczą badań związanych z adsorbentami i katalizatorami [48-57].

Istnieją różne kryteria klasyfikujące metody spektroskopowe, jednym z nich jest forma wymiany energii między promieniowaniem a materią. Na rysunku 2 przedstawiono podział spektroskopii optycznej.

Rys. 2. Podział spektroskopii optycznej ze względu na rodzaj oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego z materią [2,38].

2. Spektroskopia w podczerwieni

Podczerwień (IR - infrared) obejmuje część widma promieniowania elektromagnetycznego w zakresie liczb falowych 12500 - 10 cm'¹ [56]. Podany obszar podzielić można na trzy zakresy o umownych granicach: podczerwień bliską NIR (near infrared), środkową (właściwą) MIR (mid infrared) i daleką FIR (far infrared) (tabela 2). Środkowa podczerwień jest najczęściej wykorzystywanym w celach analitycznych zakresem promieniowania podczerwonego, w którym obserwowanym efektem wzbudzenia są oscylacje/drgania cząsteczek.

Cząsteczka zbudowana jest z dwu lub większej liczby atomów połączonych wiązaniami chemicznymi. Energie poziomów oscylacyjnego i rotacyjnego mające ‘swój wkład’ w całkowitą energię cząsteczki przejawiają się dwiema postaciami jej ruchu. Pierwsza z nich dotyczy sprężystego drgania atomów połączonych wiązaniami chemicznymi wokół położenia równowagi, druga natomiast przejawia się wirowaniem molekuły wokół własnej osi. Aby doszło do zmiany energii rotacyjnej i/lub oscylacyjnej (wzbudzenia odpowiedniego poziomu energii) cząsteczka musi absorbować promieniowanie o odpowiedniej długości fali (energii kwantów). Absorpcja kwantu