628033514

176

KRONIKA NAUKOWA, SPRAWOZDANIA

masowymi środkami przekazu i ich społecznym funkcjonowaniem. W zakresie badań historycznych nad prasą zasługi takie położył prof. dr Zygmunt Młynarski, a w dziedzinie teorii prasy podobną rolę organizatora i animatora odegrał prof. dr Mieczysław Kafel. Wielu ich uczniów stanowi dziś trzon kadry naukowo-dydaktycznej podyplomowych studiów dziennikarskich.

Największym dorobkiem może się wykazać historia prasy. Dziedzina ta „od początku posiadała najbardziej wykrystalizowane założenia metodologiczne, po części zaczerpnięte z teoretycznego dorobku polskiej historio-zofii”. W ciągu minionego ćwierćwiecza powstało wiele cennych prac — książek, skryptów i materiałów pomocniczych, tak bardzo potrzebnych w pracy dydaktycznej, setki rozpraw i artykułów.

Badania teoretyczne nad prasą mają może nieco skromniejszy dorobek (w sensie liczby publikacji), ale ich pozycja wyjściowa była znacznie trudniejsza. Poświęcone są one bardzo wielu problemom. Szczególnie cenne są prace z zakresu teorii propagandy politycznej i funkcji propagandowych masowych środków przekazu, zwłaszcza prasy. Powstało też wiele opracowań dotyczących zawodu dziennikarskiego — jego roli społecznej, struktury itp. Znakomita większość podjętych w Polsce badań z zakresu socjologii zawodu dziennikarskiego zapoczątkowała analogiczne badania w innych krajach socjalistycznych. Ilustracją aktywności naukowej pracowników studiów dziennikarskich może być liczba 110 arkuszy złożonych przez nich do druku lub wydrukowanych w roku akademickim 1973/74.

W pierwszym dniu obrad wystąpili także goście zagraniczni. Prof. dr G. W. Bułackij mówił o systemie kształcenia dziennikarzy w Związku Radzieckim — jego wieloletnich tradycjach i kierunkach rozwoju w przyszłości oraz przedstawił niektóre wyniki badań nad zawodem dziennikarskim prowadzonych w różnych uniwersytetach ZSRR (m. in. w Moskwie, Mińsku, Leningradzie, Kijowie i Lwowie). Prof. dr E. Du-ś i ś k a mówił o roli dziennikarza w rozwiniętym społeczeństwie socjalistycznym na tle obecnej sytuacji społeczno-politycznej w Europie i w świecie (w kontekście międzynarodowego odprężenia i współpracy). Prof. dr F. Ruttkay przedstawił kierunki aktualnie podejmowanych badań nad problemami funkcjonowania i roli masowych środków przekazu w społeczeństwie socjalistycznym na tle wzrastającej i zaostrzającej się konfrontacji ideologicznej. Doc. dr F. Pana jotov przedstawił w swoim referacie niektóre aspekty udziału studentów bułgarskich — przyszłych dziennikarzy w badaniach naukowych nad historią prasy i zawodem dziennikarskim (przygotowują oni m. in. obszerne monografie historii rozwoju bułgarskiej prasy studenckiej).

W drugim dniu obrad doc. dr hab. Tadeusz Kupis przedstawił referat na temat „Model absolwenta uniwersyteckich studiów dziennikarskich w latach 1950—1975”. Autor uważa, że „25-letnia historia studiów dziennikarskich na Uniwersytecie Warszawskim, ewolucja ich struktury organizacyjnej, programowej i zasad rekrutacji jest jednocześnie elementem ewolucji systemu prasowego w Polsce Ludowej. Istotą tej ewolucji jest stały proces przystosowywania się masowych środków przekazu do zmieniających się społecznych warunków ich działania określanych przez zadania budownictwa socjalistycznego. Etapy rozwoju naszego socjalistycznego systemu prasowego określają jednocześnie ilościowe i jakościowe zapotrzebowanie na absolwentów dziennikarstwa...”

Dlatego też nie można mówić o jednolitym profilu absolwentów uniwersyteckich studiów dziennikarskich. T. Kupis dzieli ich na trzy grupy: 1) absolwenci trzyletnich studiów dziennikarskich (w trakcie nauki otrzymywali oni podstawową wiedzę społeczno-polityczną oraz najważniejsze problemy warsztatu dziennikarskiego), 2) absolwenci magisterskich studiów dzienikarskich („absolwenci ci wynosili ze studiów bardziej gruntowną znajomość ideologii marksistowsko-leninowskiej oraz rozległą wiedzę encyklopedyczną w zakresie podstawowych dyscyplin humanistycznych, z elementami nauk prawnych i innych”), 3) absolwenci studiów podyplomowych („wiedza merytoryczna, predysponująca ich do kompetentnego podejmowania określonej tematyki uzupełniona została wystarczającym zasobem wiedzy z zakresu historii, teorii i psychosocjolo-