6570141318

ulotnił się. Jeszcze tego samego dnia sytuacja się wyjaśnia. Ściśle w tym samym czasie, jak przewidział Napoleon, flota wylądowała pod Abukirem, Murad zaś wycofał się, by okrężną drogą połączyć się z obozem tureckim.

W obozie znajduje paszę pełnego najlepszych nadziei. Gdy Murad zjawił się w obozie, wojska francuskie, zbyt słabe, by móc nań uderzyć, skróciły front. „Widzisz - powiada Mustafa-bej do beja Mameluków - ci groźni Francuzi, w których pobliżu ty nie mogłeś się ostać, uciekają przede mną, gdzie tylko się ukażę”. „Paszo - odrzekł Murad-bej - złóż dzięki prorokowi, że spodobało się Francuzom cofnąć się, gdyby bowiem wrócili, ulotniłbyś się przed nimi jak piasek w czasie burzy”.

Przepowiedział prawdę syn pustyni. W kilka dni potem nadciągnął Bonaparte, a po trzygodzinnej walce Turcy ustępują i rzucają się do ucieczki. Mustafa-bej wręcza Muratowi skrwawioną dłonią swoją szablę. Wraz z nim poddaje się 200 ludzi, 2000 trupów zaściela pobojowisko, 10 000 zatonęło, 20 armat, wszystkie namioty i cały tabor wpada w nasze ręce. Wojska francuskie zajmują twierdzę Abukir, Mameluków odrzucono ku pustyni, Anglicy zaś i Turcy schronili się na okręty.

Bonaparte wysyła gońca na okręt admiralski w sprawie rozpoczęcia układów o wydaniu jeńców, których nie podobna pilnować, a których nie chce kazać rozstrzelać, jak to było w Jafie. W zamian admirał posyła Napoleonowi wino, owoce i „Gazetę Frankfurcką” z 10 czerwca 1799 r.

Napoleon pozbawiony wieści z Francji od czerwca 1798, czyli od przeszło roku, szybko przebiega oczyma po gazecie, wykrzykując nagle: „Moje przeczucia nie zawiodły mnie, Włochy są stracone. Muszę wyjechać”. W rzeczy samej Francuzi znaleźli się w sytuacji, której życzył sobie Napoleon. Spotkało ich tyle nieszczęść, że nie będą go już witali jako przepojonego ambicją generała, lecz jako zbawcę. Natychmiast każe przywołać Gantheaume'a, któremu rozkazuje zaopatrzyć w żywność dla 400-500 ludzi na dwa miesiące dwie fregaty „Muirion” i „Carrere”, a nadto dwa mniejsze okręty. Dnia 22 sierpnia Napoleon pisze do armii: „Wiadomości, które nadeszły z Europy skłaniają mnie do wyjazdu do Francji. Naczelną komendę poruczam generałowi Kleberowi. Wkrótce prześlę wiadomość o sobie. Nic ponadto nie mogę w tej chwili powiedzieć. Ciężko mi opuszczać moich żołnierzy, do których przywiązany jestem całym sercem. Rozłąka jednak nie potrwa długo. Do generała, którego Wam zostawiam, żywimy, armia i ja, całkowite zaufanie”.

Nazajutrz wsiada na okręt „Muirion”. Gantheaume chce wypłynąć na pełne morze, Napoleon jednak nie pozwala. „Pragnę - rzekł - by pan, o ile to możliwe, trzymał się wybrzeży afrykańskich i tą drogą płynął aż na południe od Sardynii. Mam koło siebie garstkę dzielnych żołnierzy, lecz mało artylerii. Gdy ukażą się Anglicy, dopłyniemy do wybrzeża. Stąd drogą lądową osiągnę Oran, Tunis lub inny port, gdzie znajdę środki, by wsiąść na okręt płynący do Francji”.

Przez dwadzieścia jeden dni miotają Bonapartem wiatry wschodnie i północno-wschodnie z powrotem do portu, z którego wypłynął. Wreszcie powiały pierwsze wiatry południowe, na które Gantheaume nastawia wszystkie żagle. Wkrótce okręt mija miejsce, gdzie niegdyś stała Kartagina, stąd zmienia kierunek ku Sardynii, zmierzając ku jej zachodnim wybrzeżom. Dnia 1 października okręt zawija do portu w Ajaccio, gdzie wymienia się cekiny tureckie na 17 000 franków - to wszystko, co Napoleon przywozi z Egiptu. Wreszcie 7 dnia tegoż miesiąca Napoleon opuszcza Korsykę, sterując ku wybrzeżom Francji, od których oddalony jest zaledwie o 70 mil. Wieczorem 8 października meldują Napoleonowi o ukazaniu się eskadry złożonej z 14 okrętów. Gantheaume proponuje powrót na Korsykę. „Nigdy! - woła głosem władcy Napoleon - żeglujcie z całych sił, wszyscy na stanowiska! Na północny zachód, na północny zachód!”

Całą noc spędzono w niepokoju. Bonaparte, który nie opuszczał pokładu, rozkazał przysposobić szalupę, przeznaczając 12 majtków jako załogę. Sekretarzowi poleca wybrać

19