672580886

4 Akcent nagłosomy — Akrostych

Akcent nagłosowy. Akcent, który pada na pierwszą sylabę wyrazu lub zestroju (np. rzeka, bawił się). Por. Akcent inicjalny. Akcent wewnętrzny. Akcent wygłosowy.

Akcent oksytoniczny zob. Akcent męski.

Akcent paroksytoniczny zob Akcent żeński.

Akcent pozametryczny. Akcent językowy, występujący dodatkowo w wersie, oprócz akcentów przewidzianych według wzorca metrycznego. Np. w przytoczonych wersach amfibrachicznych, dla których wzór metryczny jest: sSs sSs sSs sSs, znajdują się akcenty pozametryczne, jak wskazuje siatka akcentacyjna :

SSs sSs SSs sSs SSs SSs SSs sSs

I światła szarego blask sączy się senny... O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni

[jesienny...

(L. Staff: Deszcz jesienny).

Akcent proparoksytoniczny (dak-tyliczny). Akcent, który pada na trzecią sylabę licząc od końca szeregu. W języku polskim występuje w wyrazach obcego pochodzenia (np. optyka, akustyka) albo w zestawieniach (np. pobaw się) i w wyrazach złożonych (np. osiemset).

Akcent recytacyjny. Akcent występujący przy recytacji, w mowie (językowy, metryczny) w przeciwieństwie do akcentu nielicznego, poddawanego przez rytm melodii w śpiewie.

Por. Akcent językowy. Akcent meliczny. Transakcentacja.

Akcent uczuciowy zob. Akcent emfatyczny.

Akcent wewnętrzny. Akcent, który nie pada ani na pierwszą, ani na ostatnią sylabę wyrazu albo zestroju (np. przekleństwo, urządzenia, na fali, pochyla się). Por. Akcent nagłosowy. Akcent wygłosowy.

Akcent wygłosowy. Akcent, który pada na ostatnią sylabę wyrazu (w języku polskim możliwy tylko w wyrazach jednosylabowych) albo zestroju (np. dom, na koń).

Por. Akcent nagłosowy. Akcent wewnętrzny.

Akcent zestrojowy. Akcent organizujący grupę sylab w jeden zestrój.

Por. Zestrój akcentowy.

Akcent żeński (paroksytoniczny) Akcent na przedostatniej sylabie szeregu (np. miłość, zielony, stał się itp.).

Akcesoria. Zespoły motywów statycznych (opisy przedmiotów, wnętrz, krajobrazów itp ).

Akcja. Łańcuch zdarzeń w utworze. Układ motywów dynamicznych, powiązanych związkiem cza-sowo-przy czy nowym.

Akmeizm. Kierunek w literaturze rosyjskiej na początku XX w., o charakterze zbliżonym do pseu-doklasycyzmu.

Akronim. Wyraz utworzony sztucznie z pierwszych liter albo pierwszych sylab nazwy instytucji, urzędu itp. (np. WSP — Wyższa Szkoła Pedagogiczna, IBL — Instytut Badań Literackich).

Akrostych. Utwór wierszowany, w którym litery początkowe wersów (niekiedy końcowe albo w ustalonych pozycjach wewnątrz