6771814703

Wydłużenie £b jest określane jako wydłużenie całkowite tuż przed wystąpieniem zniszczenia próbki. W badaniach stali i innych ciągliwych stopów metali przeważnie określa się wydłużenie względne próbki po jej zerwaniu (w przeszłości oznaczane symbolem A₅, obecnie A^c). Jest to odkształceni trwałe a nie całkowite materiału (odkształcenie całkowite jest sumą składowej sprężystej (zanikającej po odciążeniu) i składowej

Rys. 3.1. Próbka wiosełkowa z żywicy poliestrowej wzmocnionej tkaniną szklaną z zamontowanym ekstensometrem do pomiaru wydłużeń. W przypadku takiego materiału - o podwyższonej wytrzymałości i sztywności - można mieć nadzieję na uniknięcie istotnego wpływu zamocowania ekstensometru bezpośrednio na próbce na wynik próby. Inne zagrożenie stanowi możliwość poślizgu w miejscu połączenia czujnika z próbką (przy zbyt delikatnym mocowaniu), co spowodowałoby uskok wykresu obciążania dyskwalifikujący taką próbę. W metalach możliwość zakłócenia przebiegu próby przez wpływ zamocowania takiego czujnika jest znacznie mniejszy.

4. Określanie własności tworzyw sztucznych przy statycznym zginaniu

4.1. Wiadomości ogólne o próbach zginania tworzyw sztucznych

Próby zginania są stosowane przede wszystkim w celu określenia własności tworzyw sztywnych, które charakteryzują się stosunkowo dużym modułem sprężystości wzdłużnej E. Stosowanie obciążeń zginających jest szczególnie przydatne w przypadku badania materiałów kruchych. Jest to ważna grupa tworzyw sztucznych szeroko stosowanych w technice, których charakterystyczną cechą są niewielkie wartości wydłużenia względnego przy zerwaniu, wynoszące najczęściej s, = 1-5 %. Określenie odkształceń o takich wartościach z wymaganą dokładnością względną rzędu 1%, jest w próbie rozciągania dość trudne w przeciętnie wyposażonym laboratorium wytrzymałościowym. Wynika to między innymi z następujących okoliczności:

•    przy najczęściej spotykanych długościach baz pomiarowych, wynoszących kilkadziesiąt milimetrów, dokładność bezwzględna pomiaru wydłużeń powinna wynosić około 1-5 pm,

•    stosowany system mocowania czujnika do pomiaru wydłużeń powinien wykluczać możliwość powstania w miejscu mocowania uszkodzeń powierzchni próbki, co mogłoby mieć istotny wpływ na wynik próby.

Wymienione trudności można w dużej mierze ominąć, określając własności tworzywa na podstawie przeprowadzonej próby zginania. Jedną z zalet prób zginania jest łatwość pomiaru

3