70520426

19.6. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

Nagle zatrzymanie krążenia (NZK) to stan, w którym dochodzi do zatrzy mania czynności mechanicznej serca, co powoduje ustanie krążenia krwi i niedotlenienie narządów oraz tkanek. Niezbędna w takim wypadku okazuje się resuscytacja i jak najszybsza defibrylacja, aby przywrócić prawidłową czynność serca.

Przyczyny nagiego zatrzymania krążenia:

♦    Zatrzymanie oddechu (nie słychać i nie czuć przepływu powietrza przez usta i nos. nie widać ruchów oddechowych klatki piersiowej).

Zatrzymanie oddechu może być spowodowane niedrożnością górnych dróg oddechowych (zwiotczenie mięśni jamy ustnej i języka, aspiracja ciał obcych — protezy, krew, wymioty), niedrożnością dolnych dróg oddechowych (skurcz oskrzeli, np. w astmie oskrzelowej, niedrożność spowodowana wydzieliną, obrzęk błony śluzowej oskrzeli, zachłyśnięcie treścią żołądkową), aspiracją wody (utonięcia), odmą opłucnową (nagły brak czynności jednego płuca), uszkodzeniami klatki piersiowej (np. mnogie złamania żeber), zatruciami. Po kilku minutach od zatrzymania oddechu dochodzi do zatrzymania krążenia.

♦    Zatrzymanie krążenia (nie wyczuwamy tętna na dużych tętnicach — tętnicy szyjnej i tętnicy udowej).

Zatrzy manie krążenia spowodowane jest najczęściej chorobą wieńcową oraz jej pow iklaniami (zaw al mięśnia serca, zaburzenia rytmu serca), ostrą zatorowością płucną, ostrym obrzękiem płuc. szybką utratą płynów (spowodowaną np. krwotokiem), powikłaniami innych rodzajów wstrząsu (anafilaktyczny. septyczny), zaburzeniami elektrolitowymi, porażeniem prądem elektrycznym, zaburzeniami rytmu serca lub przewodzenia, zatruciami (np. przedawkowaniem leków kardiologicznych). W ciągu kilkunastu sekund po zatrzymaniu krążenia dochodzi do zatrzy mania oddechu.

♦    Zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego (obserwuje się różnego stopnia zaburzenia świadomości, rozszerzenie i asy metrię źrenic, zaburzenia oddychania, zwolnienie czynności serca, drgawki, pojawienie się patologicznych odruchów, a w efekcie ustanie podstawowych czynności życiowych).

Zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego spowodowane są najczęściej przez urazy czaszkowo-móz-gowe (z powstaniem rozległych krwiaków nad- lub podtwardówkowych), krwotoczne i niedokrwienne udary mózgu, guzy' mózgu uciskające na ważne dla życia struktury, występujące z różnych przyczyn niedotlenienie lub niedokrwienie ośrodkowego układu nerwowego, obrzęk mózgu, infekcje ośrodkowego układu nerwowego, zatrucia. Objawy:

Nagłe zatrzymanie krążenia rozpoznajemy po sprawdzeniu 3 najważniejszych objawów (wszy stkie 3 muszą wystąpić):

♦    utrata św iadomości (poszkodowany nie reaguje na bodźce — dotyk i głos),

♦    brak oddechu (kontrola oddechu po udrożnieniu dróg oddechowych przez 10 sekund).

♦    brak tętna na dużych tętnicach (kontrola tętna na tętnicy szyjnej zewnętrznej lub udowej przez 10 sekund).

Objawy późne (jeśli nie podjęto naty chmiastowych działań resuscytacyjnych):

♦    sinica dystalnych części ciała,

♦    szerokie źrenice (nicrcagującc na światło),

♦    bladość, plamy opadowe.