7648594996

PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA. 115

szej strony prosić go tylko możemy, aby jak dal nam „drobne to ziarnko na chwałę Bożą^££, tak i całego kłosu również na chwałę Bożą nie po-

Ks. J. B.

Z piśmiennictwa zagranicznego.

Joseph Wilpert Principienfragen der christlichen Archaologie, mit beson-

derer Beriicksichtigung der Forschungen von Schultze, Hasenclever und Achelis. Freiburg im Breisgau. 1889. in 8°, str. 104.

Jaki jest charakter staro-kościelnej sztuki P Punkt to kardynalny w archeologii chrześcijańskiej, który dawno już rozwiązał De Rossi_} wykazawszy, że malowidła i rzeźby pierwszych czterech wieków Kościoła są prawie wyłącznie natury symbolicznej. Znaczy to, że Kościół katakumb owy, pomny słów Chrystusa: „Nie dajcie psom świętego, ani miećcie pereł waszych przed wieprze, by ich snadz nie podeptali nogami sivynn_} i obróciwszy się₉ aby was nie roztargali^u, wyrażał swe idee porządku nadprzyrodzonego przez figury, których mu dostarczały królestwo roślinne, zwierzęce i przedmioty życia codziennego. I tak rzeźbiąc kotwicę na grobie zmarłego, nie rzeźbił jej w tym celu, aby żyjącym przypominała kotwicę z żelaza, ale żeby obrazem była nadziei

, którą zmarły w życiu i przy śmierci pokładał w Bogu. Gołąbek z gałązką oliwną był obrazem duszy chrześcijańskiej, spieszącej po odniesienem zwycięstwie nad nieprzyjaciółmi zbawienia do przybytków niebieskich, gdzie czeka na nią pokój wieczny.

Owieczka symbolizowała chrześcijanina i Chrystusa, również Ryba na pierwszem miejscu oznaczała Zbawiciela świata, a na dru-giem chrześcijanina. Inne figury, jużto pojedyńcze, jużto pokombinowane, wyrażały inne prawdy chrześcijańskie.

Oprócz tego posługiwała się jeszcse stara sztuka, dla oddania i uzmysłowienia dogmatów kościelnych, scenami z życia codziennego i faktami historycznymi Starego Zakonu. Rybołostwo symbolizuje opowiadanie Ewangelii i chrzest. Noe w arce jest figurą chrześcijanina, co w korabiu Kościoła znalazł ocalenie i płynie bezpiecznie do portu zbawienia. Mojżesz wyprowadzający wodę ze skały na puszczy spragnio-nym Żydom, jest obrazem przewódcy Nowego Izraela, św. Piotra, którego zadaniem jest zaopatrywać wiernych we wodę łask bożych.

8*