7921507177

56

fikację systemów rachunkowości. Na podstawie rezultatów gospodarczych badanych krajów, występujących w nich czynników politycznych i środowiskowych wyróżnił cztery modele rachunkowości. Zdaniem G.G. Mueller’a modele stosowane w poszczególnych krajach są wynikiem działań gospodarki, polityki i innych czynników środowiska państwowego, a zasady rachunkowości obowiązujące w danym kraju nie mogą być bezkrytycznie stosowane w innym. Muszą one być bowiem dobierane w zależności od panujących w nim sytuacyjnych uwarunkowań. Przedstawiony pogląd podważa zasadność międzynarodowej harmonizacji rachunkowości.

Z czterech modeli rachunkowości wyróżnionych przez G.G. Muelleria dwa mają wymiar makroekonomiczny, a dwa - mikroekonomiczny.

Model makroekonomiczny jest oparty na dwóch podstawowych założeniach, a mianowicie:

1)    prywatne jednostki gospodarcze określają cele zarówno formalne jak i nieformalne i starają się je osiągnąć poprzez operacje gospodarcze,

2)    państwo również określa cele formalne i nieformalne i dla ich osiągnięcia wprowadza odpowiednie procedury administracyjne.

Stosowanie określonych zasad rachunkowości przez jednostki gospodarcze jest ściśle ukierunkowane przez państwo, przy czym cele sektora prywatnego zawierają się w realizowanej praktyce gospodarczej państwa. Tak więc rozwój rachunkowości w jednostkach gospodarczych jest pochodną celów gospodarczych państwa i powinien służyć ich osiągnięciu. Przedstawione podejście wiąże się z trzema podstawowymi tezami:

1)    jednostka gospodarcza (przedsiębiorstwo) jest podstawą gospodarki kraju,

2)    jednostka gospodarcza (przedsiębiorstwo) może najłatwiej osiągnąć cele przez bliską współpracę z organami realizującymi politykę gospodarczą państwa,

3)    gdy rachunkowość jednostki gospodarczej (przedsiębiorstwa) jest ściśle powiązana z polityką gospodarczą państwa, wówczas najlepiej jest realizowany interes publiczny.

Przy takich założeniach system rachunkowości jest ukierunkowany na pomiar wartości dodanej, równomierny rozkład w czasie (tzw. wygładzanie) zysków, odpowiedniość tworzonych w systemie informacji do potrzeb jednostki gospodarczej i do potrzeb podatkowych oraz wprowadzenie kategorii rachunkowości odpowiedzialności społecznej. Przykładem państwa, które realizuje ten model jest Szwecja.

Drugim modelem makroekonomicznym jest model jednolity w skali kraju. W tym modelu rachunkowość jest standaryzowana i służy jako narzędzie do kontroli działalności jednostek gospodarczych dokonywanej przez administrację rządową. Jednolitość uznawania, pomiarów, prezentacji i ujawniania wielkości ekonomicznych ułatwia kontrolę przedsięwzięć gospodarczych przez planujących