8658359992

28 ARTYKUŁY

organ tworzący bibliotekę i określającego jej zadania, szczegółowy zakres działania oraz organizację wewnętrzną (art. 5 ust. 4) [3].

Regulamin biblioteczny jest, z punktu widzenia prawa, oświadczeniem woli zakładu (biblioteki) świadczenia określonych usług, ofertą zawarcia umowy z użytkownikiem — czytelnikiem. Regulamin prezentuje najważniejsze zasady, na których podstawie umowa świadczenia przez zakład usług bibliotecznych może być zawarta. Jest to oferta biblioteki, skierowana do określonego kręgu osób, które — zgodnie ze statutowymi zadaniami tego zakładu — są jej potencjalnymi użytkownikami.

Kandydat na czytelnika po zapoznaniu się z postanowieniami regulaminu bibliotecznego ma prawo dokonania wyboru. Może on po prostu uznać, że zaoferowane przez bibliotekę warunki są dla niego nie do przyjęcia, w związku z czym nie zamierza korzystać z usług biblioteki. Może też (i tak się dzieje najczęściej) zadecydować, że chce się stać użytkownikiem zbiorów określonej biblioteki i w związku z tym zamierza zobowiązać się do respektowania postanowień regulaminu tej biblioteki. Potwierdzeniem tej decyzji jest „zapisanie się” do biblioteki, złożenie odpowiedniego oświadczenia, z którego wynikać będzie, że czytelnik chce korzystać z usług zakładu na zaoferowanych mu (w regulaminie biblioteki) warunkach, że zobowiązuje się on do przestrzegania postanowień regulaminu bibliotecznego. Takie oświadczenie to — w rozumieniu przepisów prawa — przejaw woli czytelnika, w którym w sposób wyraźny zgłasza on zamiar wywołania skutku prawnego, polegającego na ustanowieniu stosunku prawnego dwóch stron umowy: biblioteki i czytelnika, na warunkach zaproponowanych przez bibliotekę.

Czytelnik, który zamierza stać się użytkownikiem zbiorów określonej biblioteki, podejmuje decyzję zawarcia umowy użyczenia, czynności prawnej określonej w art. 710 k.c. [1] następująco: „Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy”. Zasady, na których podstawie realizowana jest taka umowa, określają postanowienia kodeksu cywilnego, a przede wszystkim przepisy zawarte w tytule XVIII (art. 710-719) tego kodeksu.

Stwierdzając, że wypożyczenie materiałów bibliotecznych jest typową umową użyczenia, trzeba podkreślić, że dotyczy ono wyłącznie tych bibliotek, które działają na zasadach określonych postanowieniami przepisów ustawy o bibliotekach 13] i wymienione są w art. 2 tej ustawy Umowa użyczenia zakłada, że świadczenie mą charakter bezpłatny; art. 15 ust. 1 ustawy stanowi: „Korzystanie z bibliotek ogólnokrajowej sieci bibliotecznej jest bezpłatne”. Wypożyczalnie prywatne działające jeszcze w niektórych miejscowościach, a także inne biblioteki świadczące swoje usługi odpłatnie, zawierają z czytelnikiem inną umowę, nazywaną przez prawo cywilne umową najmu. Do umowy tej odnoszą się postanowienia tytułu XVII k.c. (art. 659-679). „Przez umowę najmu wynajmu-