8658359147

398 nokientij Gierasimo

Główną rolę w rozwoju nauk geograficznych w ZSRR mają Centralne Instytuty badawcze o charakterze geograficznym; one też ponoszą odpowiedzialność za wykonanie postawionych im zadań. Wymienimy chociażby Instytut Geograficzny Akademii Nauk ZSRR, jego Oddział Leningradzki i nowo otwarty Syberyjski Instytut Geografii AN ZSRR; geograficzne instytucje naukowe w Akademiach Nauk republik związkowych (Gruzińskiej, Azerbajdżańskiej, Ormiańskiej, Łotewskiej, Litewskiej, Kazachskiej i in.), w oddziałach AN ZSRR (Kcmi, Uralski, Zachodnio- i Wschodnio-Syberyjski i in.); Instytuty Naukowe Głównego Urzędu Służby Hydrometeorologicznej, Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii i Głównego Urzędu Północnej Drogi Morskiej; katedry i wydziały geograficzne na Uniwersytetach (przede wszystkim Moskiewskiego, Leningradzkiego i Kijowskiego).

Z tymi czysto geograficznymi instytucjami naukowymi w ZSRR ściśle ^łączy się szeroki wachlarz instytucji naukowych o charakterze geologicznym, geofizycznym, biologicznym i ekonomicznym (np. odpowiednie instytuty w Akademiach Nauk), w których prowadzone są badania o charakterze geograficznym (np. geomorfologiczne, glebowo-geograficzne, geobo-taniczne i zoogeograficzne, ekonomiczno-geograficzne, itd.). Wreszcie sieć naukowo-badawczych instytutów geograficznych znajduje w Związku Radzieckim w swych pracach oparcie w jeszcze szerszej sieci instytucji o charakterze naukowo-praktycznym jak organy planowania na szczeblu ogólnozwiązkowy^, republikańskim i rejonowym, cały system hydrometeorologicznych i innych geograficznych stacji obserwacyjnych, różne instytucje projektowe i naukowo-badawcze o charakterze inżyniersko-geolo-gicznym, geologicznym, hydrotechnicznym, melioracyjnym itd.

Ogólna liczba pracowników naukowych i specjalistów pracujących w dziedzinie nauk geograficznych w ZSRR jest dość duża. Ścisłe określenie tej liczby jest trudne z powodu płynności kryteriów, na których opiera się rozgraniczenie specjalności naukowej, o badawczo-naukowym lub prak-tyczno-naukowym charakterze pracy, jak również trudności odgraniczenia pracowników badawczych od pedagogów. Można tu jednak wskazać, że liczba członków rzeczywistych Towarzystwa Geograficznego ZSRR, obejmującego w zasadzie geografów zajmujących się pracą naukową, osiąga obecnie 7 000 członków.

W związku z istnieniem dużej liczby instytucji naukowych i naukowo-praktycznych, które prowadzą w ZSRR prace o charakterze geograficznym, szczególnie doniosłe znaczenie ma prawidłowo zorganizowana koordynacja badań naukowych. Główna odpowiedzialność za koordynację prac naukowych w Związku Radzieckim spoczywa na Akademii Nauk ZSRR; w dziedzinie badań geograficznych jest ona realizowana przede wszystkim przez Instytut Geografii, przez Radę Badania Sił Wytwórczych oraz przez czołowe naukowe instytucje geograficzne.

Rada Badania Sił Wytwórczych, wchodząca w skład Akademii Nauk ZSRR na prawach odrębnego organu przy Prezydium AN ZSRR, organizuje i koordynuje prace największych ekspedycji kompleksowych o charakterze geograficznym. Geografia radziecka ma duże doświadczenie w prowadzeniu podobnych ekspedycji. Były one organizowane dawniej, jak również są organizowane i obecnie, dla wszechstronnego geograficznego poznania tej lub innej części kraju i dla opracowania naukowych planów