9515745678

dwóch energiach (DXA, dual-energy X-ray absorptiometry) (40). Jest również stosunkowo niezależną od wieku miarą, gdyż w rozwoju ontogenetycznym ma miejsce przyrost obu składowych ilorazu tj. wysokości ciała i obwodu pasa (26). Wskaźnik ten ma dobrą wartość predyktywną w szacowaniu ryzyka chorób kardiometabolicznych u dzieci i młodzieży (4, 5, 6, 21, 39).

Uwarunkowania nadwagi i otyłości, klasyfikowanych na podstawie BMI, są dobrze opisane w piśmiennictwie światowym, zdecydowanie mniej jest prac poświęconych uwarunkowaniom i czynnikom ryzyka otyłości brzusznej (11, 28, 38, 42). Opracowanie programów zwalczania centralnej dystrybucji tkanki tłuszczowej w ciele wymaga dokładnego rozeznania ich szczegółowych uwarunkowań, które często są charakterystyczne dla danej populacji. Celem moich prac było zatem zbadanie fenotypowej zmienności dystrybucji tkanki tłuszczowej w rozwoju osobniczym, na podstawie cech i wskaźników antropologicznych tj. obwodu pasa (WC - waist circumference) oraz wskaźnika WHtR (waist to height ratio), u dzieci i młodzieży z różnych środowisk. A także, w świetle narastającej epidemii otyłości, celem moich prac było rozpoznanie i określenie czynników biologicznych, społecznych i stylu życia, które podnoszą ryzyko wystąpienia otyłości typu centralnego, charakteryzującej się nadmierną kumulacją tkanki tłuszczowej w okolicy brzusznej.

Szczegółowa problematyka prac, składających się na osiągnięcie naukowe:

W pracy Chrzanowska M., Suder A. 2010. Changes in central fatness and abdominal obesity in children and adolescents from Cracow, Poland, 1983-2000. Annals of Humań Biology. 37. 2. 243-253 podjęłyśmy kwestię oszacowania kierunku i wielkości zmian otłuszczenia typu centralnego zachodzących w fazie progresywnej ontogenezy. Analizie poddano średnie wartości obwodu pasa (WC) oraz wskaźnika WHtR, w dwóch reprezentatywnych kohortach dzieci i młodzieży Krakowa w wieku 4-20 lat. Oszacowano również częstość występowania brzusznego typu otyłości u chłopców i dziewcząt na podstawie wskaźnika WHtR oraz jej zmiany pomiędzy dwoma kohortami. Materiał stanowiły dane z dwukrotnych badań realizowanych przez zespół badawczy Katedry Antropologii i Anatomii Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie z 1983 roku (przebadano 3252 chłopców i 3288 dziewcząt) oraz z roku 2000 (przebadano 2409 chłopców i 2093 dziewcząt) pod roboczym tytułem Dziecko krakowskie (8, 9, 19). Badania antropometryczne i ankietowe zostały przeprowadzone we wszystkich typach placówek szkolnych. Reprezentatywność próby zapewniono dokonując wyboru jednostek do badań z listy wszystkich szkół i

5