9543518472

Elżbieta Czarny Jerzy Menkes

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

AZJA WOBEC PROCESÓW INTEGRACJI GOSPODARCZEJ

Wprowadzenie

W ramach trzeciej, obecnej, fali regionalizacji¹ zmianie uległ model liberalizacji, w którego instytucjonalizacji uczestniczą państwa Azji. Poprzednio brały one udział głównie w wielostronnej niedyskryminacyjnej liberalizacji handlu. Obecnie w Azji obowiązuje wiele porozumień o integracji gospodarczej, prowadzących do tworzenia względnie płytkich powiązań, często inicjowanych oddolnie i powiązanych ze współpracą polityczną.

Niżej analizujemy specyfikę współpracy państw azjatyckich. Następnie badamy pozycję czterech głównych ugrupowań integracyjnych Azji (APTA, ASEAN, ECO² i SAARC³) w gospodarce światowej oraz w handlu międzynarodowym. Badanie kończy analiza (dwojako rozumianej) otwartości poszczególnych ugrupowań. Badanie obejmuje lata 1995-2009. Analizę zaczynamy

1

   Pierwsza fala regionalizacji rozpoczęła się w latach 60. XX wieku i trwała do drugiej połowy lat 70. XX wieku. Druga fala zaczęła się w pierwszej połowie lat 90.

2

   Czlonkiem-założycielem Organizacji Współpracy Gospodarczej ECO jest Turcja. Regionalne usytuowanie Turcji na podstawie kryterium polityczno-gospodarczego i kulturowego jest trudne. Już w połowie XIX wieku Turcja jako pierwsze państwo niechrześcijańskie została pełnoprawnym członkiem (chrześcijańskiej) społeczności międzynarodowej, jako członek NATO należy do przestrzeni transatlantyckiej i zachodniej hemisfery. zaś potwierdzeniem „europejskości” jest objęcie jej procesem akcesji do UE. Zarazem zarówno sama Turcja, jak i NATO oraz UE są zainteresowane aktywnością w Azji oraz możliwością odgrywania przez Turcję roli azjatyckiego mocarstwa regionalnego oraz oddziaływania na przekształcalne tamtejszych społeczeństw i państw w demokracje wolnorynkowe. Dlatego, mimo członkostwa Turcji, traktujemy ECO jako azjatyckie ugrupowanie regionalne.

3

   APTA jest to Asia-Pacific Trade Agreement (państw a członkowskie: Bangladesz. Chiny. Indie. Korea Płd.. Laos, Sri Lanka), ASEAN - Association of South-East Asian Nations (Brunei Darussalam. Kambodża. Indonezja wraz z Timorem Wsch.. Laos. Malezja, Myanmar. Filipiny. Singapur. Tajlandia. Wietnam). ECO - Economic Cooperation Organization (o jej państwach członkowskich piszemy w dalszej części tekstu), zaś SAARC - South Asian Association for Regional Cooperation (Afganistan. Bangladesz. Bhutan. Indie. Maledhy. Nepal. Pakistan i Sri Lanka).