© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wymiarowanie rysunków
technicznych
Opracował Robert Urbanik
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wymiarowanie
" Wymiarowanie polega na określeniu wymiarów
elementów na rysunku technicznym za pomocą
liczb, linii i znaków wymiarowych. Sposób
rozmieszczania znaków i liczb jest ściśle określony
normami technicznymi.
" Generalnie wymiarowane sÄ… tylko rysunki
wykonawcze. Na rysunkach złożeniowych
dopuszcza się podawanie jedynie wymiarów
gabarytowych i charakterystycznych.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wymiarowanie
" Wymiarowanie powinno byd sporzÄ…dzone w
sposób umożliwiający jednoznaczne
odczytanie zapisu konstruktora. Jednocześnie
wymiarując należy przestrzegad norm
rysunkowych i w wystarczajÄ…cym stopniu
wykazad się znajomością technologii
wykonania przedmiotu, gdyż często warunkuje
ona sposób prawidłowego określenia
wymiarów.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Linie wymiarowe
" Linie wymiarowe pełnią na rysunku rolę
pomocniczÄ… i nie mogÄ… go zaciemniad, dlatego
zawsze sÄ… rysowane liniÄ… cienkÄ….
" Liczby wymiarowe wpisywane sÄ… pismem
technicznym, wszystkie liczby muszÄ… mied
jednakową wielkośd, dostosowaną do
wielkości arkusza rysunkowego (zgodnie z PN).
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Jednostki
" Na rysunkach technicznych maszynowych
obowiązuje zasada ogólna, iż wszystkie
wymiary podawane są wyłącznie w
milimetrach.
" Znak jednostki *mm+ należy na rysunku
pominÄ…d.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Elementy wymiaru rysunkowego
LINIA WYMIAROWA
ZNAK OGRANICZENIA
LICZBA
POMOCNICZA LINIA
WYMIAROWA
78 WYMIAROWA
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Znaki ograniczenia
Znakiem ograniczenia może byd:
Długośd grota strzałki winna
wynosid 4-8 grubości linii
Strzałka zaczerniona
rysunkowej (nie mniej niż
2,5mm), długośd grotów
wszystkich wymiarów winna
byd identyczna.
Strzałka otwarta
Ukośne kreski winny mied
długośd ok.3,5mm, stosuje
Ukośna kreska
siÄ™ je tylko gdy nie ma
pod kÄ…tem 450
możliwości umieszczenia
strzałek a także na
Czarna kropka
rysunkach
architektonicznych.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Znaki ograniczenia linii wymiarowych
A B
Jeśli stosuje się
sposób (b) lub (c)
to na zewnÄ…trz
ostatnim znakiem
ograniczenia musi
byd strzałka.
A. STRZAA
KA
OTWARTA
B. STRZAA
KA
C D ZACZERNIONA
C. KRESKA
UKOÅšNA
D. KROPKA
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
Prawidłowe odstępy linii wymiarowych
10
7
7 2-4
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
Liczby wymiarowe umieszcza siÄ™ na Na rysunkach technicznych nie podaje
wysokości 0,5-2 mm ponad linią się jednostek (miana). Na rysunku
wymiarową. W miarę możliwości maszynowym wymiary określa się w
wymiar powinien byd wpisany mm zaÅ› na budowlanym w cm.
symetrycznie (na środku).
57 mm
57
2
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
Wymiary kÄ…towe podaje siÄ™ w
stopniach, minutach i sekundach
77040 12
stosując zapis skrótowy.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
Linia pomocnicza winna byd
prostopadła do wymiarowanego
y
LE
zarysu, zaś linia wymiarowa równoległa
do niego.
dobrze
y
LE
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
Dopuszczalny przypadek kreślenia linii
Dopuszczalny przypadek
pomocniczej wymiarowej skośnie w
krzyżowania się linii wymiarowych.
stosunku do wymiarowanego zarysu.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
88
88
Wymiarowanie z użyciem Wymiarowanie z użyciem
dwóch linii pomocniczych jednej linii pomocniczej
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
88
88
Wymiarowanie bez użycia linii Wymiarowanie z użyciem osi
pomocniczych symetrii
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Grafika wymiarów rysunkowych
Wymiarowanie od krawędzi teoretycznych
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Typy wymiarów
Wymiary zewnętrzne
Wymiary wewnętrzne
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Typy wymiarów
Wymiary mieszane
Wymiary pośrednie
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
58 58
Korzystnie jest centralne umieszczanie
wymiaru , za wyjątkiem przypadków gdy
komplikuje to jego odczytanie i
interpretacjÄ™.
58,5 58,5
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
8
8
Linia wymiarowa nie może
byd przerywana.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Generalnie groty strzałek należy
umieszczad na średnicach kół
wewnętrznie.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
W przypadku małych wymiarów
strzałki lepiej usytuowad po
zewnętrznej stronie wymiaru
(wewnątrz może nie byd miejsca
na 2 długości grota).
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
W przypadku braku miejsca można
pomijad niektóre groty strzałek ,
traktując groty wewnętrzne
sÄ…siedniego wymiaru jako groty
zewnętrzne dla wymiaru
położonego obok.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
3,5 3,5
Małe wymiary winny byd
umieszczone dla lepszej
czytelności po zewnętrznej
stronie znaków ograniczenia.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Linie wymiarowe i pomocnicze linie
wymiarowe nie powinny siÄ™ przecinad.
Należy zatem zaczynad wymiarowanie
od wymiarów największych.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Linie wymiarowe i pomocnicze linie
wymiarowe nie powinny także
przecinad linii krawędziowych
(grubych).
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Na ogół każda linia wymiarowa służy do
podania tylko jednego wymiaru. Nie
należy używad jednej linii do
wymiarowania różnych elementów aby
uniknąd niejednoznaczności.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Linia wymiarowa nie może byd
przedłużeniem żadnej innej linii
rysunkowej.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
f55
Linia wymiarowa nie może
pokrywad się z żadną inną linią
rysunkowÄ….
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
W przypadku wymiarowania zarysu
Å‚ukowego linie pomocnicze sÄ…
krzywymi będącymi przedłużeniem
tego zarysu.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu cięciwy łuku linie
wymiarowe muszÄ… byd proste i
równoległe do tej cięciwy, zaś linie
pomocnicze winny byd do niej
prostopadłe.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu kÄ…ta linia
wymiarowa tworzy łuk okręgu
zatoczonego z wierzchołka
wymiarowanego kÄ…ta.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Groty strzałek nie powinny byd
przecięte przez żadne linie
rysunkowe.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Strzałek ani innych znaków
ograniczenia linii wymiarowych
nie wolno stawiad w miejscach
załamywania linii zarysu
przedmiotu.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
57
57
57
57
Liczba wymiarowa musi byd
położona nad linią wymiarową.
47
47
47
47
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
44
44
32 32
21 21
12 12
3,5 3,5
Przy dużej liczbie wymiarów usytuowanych
bezpośrednio jeden nad drugim korzystnie jest
umieszczad je naprzemiennie.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Kierunki wpisywania wymiarów
Zabroniony
Błędne kierunki
kierunek
wymiarowania
wpisywania liczb
wymiarowych
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Kierunki wpisywania wymiarów
89
Wszystkie wymiary powinny byd tak
umieszczone aby dało się je rozpoznad
w jednym z dwóch dopuszczonych
kierunków czytania rysunku.
89
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Kierunki wymiarowania
Wymiar
czytelny od
prawej strony
123
Wymiar
czytelny od
dołu rysunku
46
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Porządkując łaocuchy wymiarowe należy
starad się umieszczad poszczególne
wymiary składowe na tym samym
poziomie.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
209 57
209 57
287
287
Wszystkie liczby wymiarowe na
całym rysunki winny byd wpisane
cyframi o tej samej wielkości.
88
88
26
26
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
12,45
12,45
Nie należy umieszczad liczb
wymiarowych bezpośrednio and
znakami ograniczajÄ…cymi te linie.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
3 11 7 11 12 3 2 11 2 7 2 11 2 12
2 2 2 2
W przypadku sąsiednie położonych
wielu drobnych wymiarów liczby
można wpisywad naprzemiennie-
nad i pod liniÄ… wymiarowÄ….
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Na zakreskowanych przekrojach
należy unikad rysowania linii
wymiarowych równoległych do
kierunku kreskowania.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wskazówki dotyczące grafiki wymiarowej
DOBRZE ŻLE
Liczby wymiarowe nie mogÄ… byd
przecięte przez żadne inne linie
wymiarowe (na przekrojach należy
miejscowo przerwad kreskowanie).
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Kierunki wpisywania wymiarów
DOBRZE ŻLE
W razie konieczności można wymiar
Nie wolno wpisywad wymiarów w
wpisad na linii odniesienia
skreślonych kierunkach
24 24
55
34 34
120
160
42
160
Wymiarowanie rysunków technicznych
42
120
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Należy unikad długich łaocuchów wymiarowych. Wydłużanie ilości szeregowo
ustawionych ogniw powoduje spadek dokładności i narastanie błędów
pomiarowych oraz wykonawczych. Korzystniejszy jest układ wymiarowania
równoległego lub mieszanego, w którym stosowane łaocuchy są na tyle krótkie, iż
nie powodujÄ… zbytniego pogorszenia precyzji wykonania przedmiotu.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Za powierzchnię bazową, to jest tą od której podaje się wiele kolejnych wymiarów
należy przyjmowad taką płaszczyznę lub krawędz
, której usytuowanie ułatwi
wykonanie pomiarów.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
F- oznaczenie średnicy
R- oznaczenie promienia
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
SF- oznaczenie średnicy
kuli
SR- oznaczenie promienia
kuli
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
X- oznaczenie grubości
przedmiotów płaskich
X2,5
- oznaczenie długości
Å‚uku
36
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
-długośd elementu w
rozwinięciu
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
-długośd boku kwadratu
55
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
(55)  wymiar pomocniczy (orientacyjny, nie
zamykajÄ…cy Å‚aocucha wymiarowego)
188
99
69
(29) 70
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
6-oznacza liczbę kątów
12- odległośd pomiędzy bokami
6 12-długośd boku wielokąta
naprzeciwległymi
Nieprawidłowe
wymiarowanie: w ten
z
le
sposób podajemy
przekÄ…tnÄ… a nie
odległośd pomiędzy
bokami.
6 12
dobrze
12
6
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
2- wymiar niezgodny z podziałką
obowiÄ…zujÄ…cÄ… na danym rysunku
0,9 124 223
531
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
2%- wymiar zbieżności
2,5%
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe oznaczenia wymiarowe
2%- wymiar pochylenia
2,5%
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
200
110 30 60
I)Zasada nie zamykania łaocuchów wymiarowych wymaga by
ze względów technologicznych jedno z ogniw łaocucha
wymiarowego pozostawało otwarte. Zwykle pomija się ten
wymiar, który jest najmniej ważny i którego rzeczywista wartośd
nie wpływu na działanie elementu, ewentualnie ten, który jest
najtrudniejszy do zmierzenia.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
200
A
80 60
Zauważmy, że zasada niezamykania łaocucha nie oznacza dosłownie, że
brak musi byd jednego wymiaru. Na tym szkicu brak jednego wymiaru, a
zasada została złamana. Ze względu bowiem na symetrię jest oczywiste,
iż: 200-80=120, a zatem po obu stronach wymiar krawędzi oznaczonej
jako A musi wynosid 60 mm (należy więc go usunąd).
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
A
aocuch wymiarowy kÄ…towy
(zamknięty).
A
aocuch wymiarowy prosty
(zamknięty w sposób niezgodny z PN)
A
aocuch wymiarowy złożony
(także zamknięty).
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
II)Zasada nie powtarzania wymiarów mówi, że nie wolno
powtórzyd tego samego wymiaru na rysunku (nawet na innych
rzutach). W tym przypadku wymiar się nie powtórzył dosłownie,
ale wartośd 70 wynika z promienia R35).
70
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
450
III)Zasada nie podawania wymiarów oczywistych wymaga
pomijania tych wymiarów, które można określid na podstawie
innych lub które wynikają bezpośrednio z przebiegu linii
rysunkowych.
200
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Podstawowe zasady wymiarowania wg PN
F35
F25
32
IV)Zasada porządkowania wymiarów wymaga, by wymiary
dotyczące tego samego szczegółu konstrukcyjnego umieszczad
blisko siebie, najlepiej na jednym rzucie.
19
28
88
160
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Systemy wymiarowania
1. Wymiarowanie w układzie szeregowym. Wszystkie wymiary ułożone są
w jednej linii tworząc tzw. łaocuch wymiarowy (szereg). Ponieważ
długie łaocuchy powodują pogorszenie dokładności wykonania, system
taki stosowany jest raczej wtedy, gdy istotna jest dokładnośd
wzajemnego położenia sąsiednich elementów względem siebie, nie
zaś zewnętrznych baz wymiarowych.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Systemy wymiarowania
2. Wymiarowanie w układzie równoległym. Wszystkie wymiary ułożone są
równolegle do siebie i mierzone od jednej powierzchni bazowej.
Dokładnośd każdego wymiaru jest wynikiem pojedynczego pomiaru i nie
zależy od wymiarów sąsiednich. System stosowany gdy istotna jest
dokładnośd położenia detali względem zewnętrznych baz, nie zaś
sąsiednich elementów.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Systemy wymiarowania
3. Wymiarowanie w układzie mieszanym. Częśd wymiarów tworzy krótkie
łaocuchy, częśd jest zaś do siebie wzajemnie równoległa. System stanowi
połączenie obu poprzednich metod i łączy ich zalety- stosunkowo krótkie
łaocuchy zapewniają małe odchylenie od pożądanej wartości wymiaru zaś
równoległośd części wymiarów zapewnia ich dokładnośd względem bazy.
System ten jest też najczęściej stosowany w budowie maszyn.
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
70
40
Położenie otworów określa się zawsze względem ich środka nie zaś obwodu.
60
30
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Należy unikad wymiarowania od linii teoretycznych.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Należy podawad wymiary łatwo mierzalne i wygodne do sprawdzenia (łatwiej
zmierzyd średnicę niż promieo).
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Należy unikad wymiarowania zarysów niewidocznych, rysowanych linią kreskową.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Nie należy wymiarowad bezpośrednio miejsca przechodzenia linii prostej w łuk
ze względu na trudnośd wyznaczenia kraocowego punktu prostej. W tym
przypadku najlepiej posłużyd się promieniem łuku i określid położenie jego
środka.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu wewnętrznych detali należy pamiętad o podaniu wymiarów
umożliwiających usytuowanie tych elementów względem innych zarysów
przedmiotu.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu łuków stycznych do prostopadłych krawędzi przedmiotu
nie trzeba podawad położenia środka okręgu, którego łuk jest fragmentem,
gdyż tylko jeden łuk o określonym promieniu można wpisad stycznie do
prostych przecinajÄ…cych siÄ™ pod kÄ…tem prostym.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu łuków nie stycznych do krawędzi przedmiotu niezbędne
jest z kolei określenie położenia środka , z którego zatoczony został łuk.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Należy unikad wpisywania wymiarów w wewnętrzne zarysy przedmiotu.
Powoduje to zwykle przecinanie siÄ™ linii wymiarowych z innymi liniami
wymiarowymi i konturowymi, a poza tym pogarsza czytelnośd rysunku i utrudnia
jego zrozumienie.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Przy wymiarowaniu rzutów, na których zastosowano przerwanie, linia
wymiarowa musi byd ciągła.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Praktyczne wskazówki przy wymiarowaniu
DOBRZE ŻLE
Jeśli wymiar umieszczony jest centralnie należy w jego okolicy przerwad linię
osi symetrii dla polepszenia czytelności liczb wymiarowych.
F
60
F
60
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Zagadnienia szczególne :wymiarowanie
na półwidoku
znaki symetrii
F
46
F
39
F
34
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Zagadnienia szczególne :dużych
promieni
Duży promieo, o
środku położonym
poza obszarem
rysunku, może byd
umownie skrócony
poprzez załamanie
linii.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Zagadnienia szczególne :wymiarowanie
grupowe
A
A=F39
B=F51
B
W przypadku większej
liczby średnic o takim
samym wymiarze, można
otwory takie oznaczyd
symbolem literowym i
obok rysunku podad jego
objaśnienie.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Zagadnienia szczególne
:wymiarowanie tabelaryczne
X
A
A B C D
y
30 27 24 52
F
C
x 41 50 72 123
D
y 39 87 58 74
B
Wymiary otworów podane są
w układzie współrzędnych
prostokątnych. W ten sposób
unika siÄ™ wprowadzania
znacznej liczby linii
wymiarowych, liczb i strzałek.
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Zagadnienia szczególne : wymiarowanie zarysu
powtarzajÄ…cego siÄ™
6x40(=240)
25 15
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wymiarowanie zarysów złożonych
15
7x15(=105) 12
67,2
70
71
67,8
66,5
63
58
54
Wymiarowanie rysunków technicznych
© Robert Urbanik, Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Wymiarowanie rysunków
technicznych
Opracował Robert Urbanik
Wymiarowanie rysunków technicznych