9693892699

odbywa się zarówno w obrębie nauki o języku, jak i w pracy z utworem literackim oraz w kontakcie z innymi zjawiskami kultury.

Wnikliwe rozumienie utworu literackiego uwarunkowane jest znajomością języka.

Dobór widowisk teatralnych, telewizyjnych, filmów, audycji radiowych dokonuje się w ścisłym związku z opracowywaną problematyką literatury.

Swoiste właściwości „podstaw samokształcenia” służą zarówno kształceniu literackiemu i kulturalnemu, jak i kształceniu językowemu.

Po treściach kształcenia wyliczone zostały osiągnięcia konieczne. Kierunkują one pracę nauczyciela i ucznia. Określają zasób wiedzy z zakresu nauki o języku i literatury, którą uczniowie powinni opanować. Wymieniają praktyczne umiejętności i nawyki, które powinny być wykształcone u uczniów.

KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE

Głównym celem kształcenia językowego jest wyrabianie sprawności językowej. Podstawą tej sprawności jest wiedza o budowie i funkcjonowaniu języka. Język jest nie tylko przedmiotem poznania, ale i narzędziem umożliwiającym poznanie innych dziedzin wiedzy. Związek mowy z myśleniem sprawia, że znajomość języka ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju intelektualnego ucznia.

Z jednej strony program przewiduje wyposażenie uczniów w wiedzę umożliwiającą rozumienie i interpretację zjawisk językowych, z drugiej — wyrabianie sprawności w posługiwaniu się językiem jako narzędziem porozumiewania się oraz środkiem wyrażania myśli i uczuć. Zdobywanie wiedzy i stosowanie jej w praktyce jest tutaj wyrazem realizacji zasady łączności teorii z praktyką.

A. ĆWICZENIA W MÓWIENIU I PISANIU

Poznanie i doskonalenie języka jako narzędzia myśli wymaga określonych zabiegów dydaktycznych. Zmierzają one przede wszystkim do tego, by:

—    wyposażyć ucznia w różnorodne środki językowe służące wyrażaniu myśli i uczuć oraz nauczyć go świadomego i celowego posługiwania się tymi środkami;

—    zapoznać uczniów z różnymi możliwościami ukształtowania treści w określonej formie wypowiedzi.

Kształcenie sprawności językowej zakłada taki rozwój języka ogólnego u-cznia, żeby swoje umiejętności umiał on dostosować do każdej sytuacji, w jakiej się wypowiada ustnie czy pisemnie. Droga do osiągania tych umiejętności wiedzie przez ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne, gramatyczno-stylistycznc, kompozycyjne, ortograficzne i interpunkcyjne. Sprawność językowa zależy zatem od zasobu słownictwa ucznia i struktur gramatycznych, od świadomego i celowego posługiwania się środkami językowymi (leksykalnymi, frazeologicznymi, składniowymi, kompozycyjnymi).

Ćwiczenia słownikowe, gramatyczno-stylistyczne i kompozycyjne przyczyniają się do wzrostu sprawności i poprawności językowej, a redagowanie określonej formy wypowiedzi jest świadectwem poziomu tej sprawności.

Ze względu na stopień rozwoju psychicznego i językowego ucznia tematyka

47