9576709104

istebniańskie, ze względu na zajmowany przez nie obszar. Oprócz różnic stratygraficznych, warstwy godulskie i istebniańskie wykazują również dużą zmienność w składzie chemicznym i mineralogicznym [Książkiewicz 1930-1931, Buratanówna i in. 1937]. Uderzająca jest przede wszystkim znaczna różnica w zawartości węglanu wapnia, co znajduje swoje odbicie w strukturze i żyzności gleby. Obecne na obszarze badań utwory istebniańskie odznaczają się całkowitym brakiem węglanu wapnia, a gleby z nich powstające mają skrajnie kwaśny odczyn. Odmiennie kształtują się gleby na piaskowcach godulskich zawierających węglan wapnia w lepiszczu. Ponadto gleby z warstw godulskich posiadają strukturę gruzełkowatą, w przeciwieństwie do gleb utworów istebniańskich

0    wyraźnej, ziarnistej strukturze.

W Beskidzie Małym dominującym typem gleb są gleby brunatne. Wykształciły się one na utworach godulskich, które dają pokrywy o średniej szkieletowości, a także na łupkach wierzowskich i górnych łupkach cieszyńskich [Jędrzejko, Żarnowiec 1985, Warszyńska 1995]. Gleby brunatne typowe i brunatne wyługowane powstają z utworów węglanowo-krzemianowych, do których należą wapniste odmiany piaskowców magurskich, godulskich i higrofilowych. W ich zwietrzelinie kształtuje się środowisko leśne typu lasu górskiego, niezależnie od aktualnego składu drzewostanu. Natomiast na utworach krzemianowych powstają gleby uboższe, łatwiej ulegające wpływom klimatu oraz drzewostanu. Na bazie wspomnianych utworów geologicznych, w niższych położeniach regla dolnego, powstają gleby brunatne kwaśne o różnym stopniu wyługowania i degradacji, a w wyższych położeniach - gleby brunatne kwaśne

1    skrytobielicowe. Gleby brunatne kwaśne wyługowane i brunatne kwaśne zdegradowane zajmują największe powierzchnie w Beskidzie Małym. Wartość produkcyjna tych gleb zależy od położenia n.p.m. W zasięgu omawianego typu pokrywy glebowej wykształca się las mieszany górski lub bór mieszany górski [Baran l.c.].

Zbiorowiskami leśnymi, które towarzyszą glebom brunatnym w warunkach naturalnych są buczyny i grądy z klasy Querco-Fagetea. Gleby żyznej buczyny karpackiej powstają ze skał fliszowych, okruchowych niescementowanych, czasem ze skał wapiennych, a na terenach wyżynnych ponadto z dyluwialnych utworów gliniastych oraz piaszczysto - gliniastych [Matuszkiewicz W. i A. 1973]. Typowe postacie buczyn ze związku Fagion występują najczęściej na glebach brunatnych właściwych lub wyługowanych, a ich uboższe podzespoły na glebach brunatnych kwaśnych [Szafer, Zarzycki l.c.]. Korzystne uwilgotnienie, odczyn i duże nasilenie procesów nitryfikacyjnych powodują, że na glebach brunatnych kwaśnych typowych powstałych na bazie

- 13-