Droga Polski do Unii
Europejskiej
Piotr Kopyciński
Pierwsze kroki
ð 1988 r.  nawiÄ…zanie stosunków
dyplomatycznych między Polską
RzeczpospolitÄ… LudowÄ… a EuropejskÄ…
Wspólnotą Gospodarczą (EWG)
ð 1989 r.  umowa z EWG ws. handlu i
współpracy gospodarczej
ð 1989 r.  utworzenie przedstawicielstwa
Polski przy EWG  ambasador Jan
Kułakowski
ð 1990 r.  zÅ‚ożenie wniosku o rozpoczÄ™cie
negocjacji umowy o stowarzyszeniu z EWG;
negocjator Jacek Saryusz-Wolski
Phare
ð 1989 r.  powstanie Programu Phare (ang.
Poland and Hungary: Action for the
Restructuring of the Economy)
ð Program pomocy materialnej paÅ„stw
rozwiniętych dla krajów, w których zachodzą
przemiany ustrojowe
ð Wsparcie przemian gospodarczych
ð Koordynacja  Komisja Wspólnot
Europejskich
ð Pierwotnie adresowany dla Polski i WÄ™gier,
następnie do innych państw w transformacji
Układ Europejski
ð 16 grudnia 1991 r. - podpisanie ukÅ‚adu
europejskiego o stowarzyszeniu:
ć% liberalizacja handlu artykułami przemysłowymi aż
do ustanowienia strefy wolnego handlu: radykalne
zwiększenie wymiany handlowej Polski z EWG;
część handlowa weszła w życie w 1992 r.
ć% ograniczona liberalizacja handlu artykułami
rolnymi
ć% współpraca polityczna między Polską i EWG
ć% 1 lutego 1994 r.  Polska krajem stowarzyszonym
z UE
Traktat z Maastricht
ð Oficjalnie: Traktat o Unii Europejskiej
ð Umowa podpisana w 1992 r.
ð ObowiÄ…zywanie od 1 listopada 1993 r.
ć% Ustanowienie Unii Europejskiej opartej na 3. filarach:
ć% Wspólnota Europejska, Europejska Wspólnota Węgla
i Stali oraz Euratom
ć% Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa
ć% Wymiar Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
ð Każde paÅ„stwo europejskie, które kieruje siÄ™
zasadami wolności, demokracji, poszanowania
praw człowieka i podstawowych wolności oraz
praworządności, może ubiegać się o
członkostwo w Unii Europejskiej
Szczyt Kopenhaski
ð W grudniu 1993 r. Rada Europejska, okreÅ›liÅ‚a tzw.
kryteria kopenhaskie, czyli warunki polityczne i
ekonomiczne, które muszą spełniać państwa
kandydujÄ…ce do UE:
ć% Kryteria polityczne: stabilne instytucje gwarantujące
demokracjÄ™, rzÄ…dy prawa, przestrzeganie praw
człowieka oraz poszanowanie i ochronę mniejszości
ć% Kryteria ekonomiczne: sprawnie działająca
gospodarka rynkowa oraz zdolność do stawienia
czoła konkurencji i siłom rynkowym w UE
ć% Ponadto kryterium zdolności: zdolność do przyjęcia
na siebie wymogów członkostwa, a w szczególności
do przestrzegania celów unii politycznej,
gospodarczej i walutowej
Uzupełnienie kryteriów
kopenhaskich
W 1995 r. na posiedzeniu Rady Europejskiej
w Madrycie ustalono, że kraje
kandydujÄ…ce muszÄ…:
ð Wprowadzić w życie unijne zasady i
procedury
ð Dostosować struktury administracyjne i
sÄ…downicze do skuteczniejszego
wprowadzania i egzekwowania przepisów
unijnych
Dokumenty zwiÄ…zane z procesem
integracyjnym Polski z UE
ð Agenda 2000
ð Narodowa Strategia Integracji
ð Narodowy Program Przygotowania do
Członkowstwa w Unii Europejskiej
ð Europejska Strategia RzÄ…du RP
Agenda 2000
ð Agenda 2000 na rzecz silniejszej i rozszerzonej Unii
ð Szczegółowa strategia wzmacniania i rozszerzania UE
ð Przygotowana przez KomisjÄ™ EuropejskÄ…ˆ
w 1997 r. z inspiracji
ówczesnego Przewodniczącego Komisji Europejskiej Jacquesa
Santera ( Pakiet Santera )
ð PrzyjÄ™ta na szczycie Rady Europejskiej w Berlinie w marcu 1998 r.
ð OkreÅ›la strategiÄ™ rozszerzenia UE, wzrostu konkurencyjnoÅ›ci,
zmodernizowania kluczowych polityk, reform instytucjonalnych UE,
reformy Wspólnej Polityki Rolnej, wzrostu zatrudnienia i poziomu
życia oraz perspektywy finansowej 2000-2006
ð Omówienie stanu przygotowaÅ„ do czÅ‚onkostwa 11. paÅ„stw
kandydujÄ…cych
ð Rekomendacja przystÄ…pienia do negocjacji z PolskÄ…, Cyprem,
Czechami, Estonią, Słowenią i Węgrami
Narodowa Strategia Integracji
ð PrzyjÄ™ta w styczniu 1997 r. przez RadÄ™ Ministrów
ð Systematyzacja przedsiÄ™wzięć integracyjnych
ð Precyzowanie zadaÅ„ z zakresu integracji z UE dla
podmiotów administracji publicznej
ð OkreÅ›lenie zadaÅ„ dostosowawczych w okresie
bezpośrednio poprzedzającym członkostwo w UE
ð Harmonogram wdrażania prawa wspólnotowego
ð Cele i zadania NSI realizowane nastÄ™pnie w
ramach Narodowego Programu Przygotowania
do Członkostwa w UE
Narodowy Program Przygotowania
do Członkostwa w UE
ð Odpowiedz
na Partnerstwo dla Członkowstwa (lista krótko-
i średniookresowych priorytetów dot. przygotowania państw
kandydujących do członkostwa przyjęty przez Radę UE 16
marca 1998 r. )
ð Dokument rzÄ…dowy
ð Dwie części:
ć% Ogólna: cele programu, lista i syntetyczny opis priorytetów
dostosowawczych, charakterystyka działań dostosowawczych,
określenie jednolitych ram wsparcia finansowego (w
szczególności budowa instytucji, procedura modyfikacji
Programu oraz sposób monitorowania jego realizacji)
ć% Szczegółowa: zakres prac i zadania konieczne dla zrealizowania
ustalonych priorytetów, terminarz realizacji zadań, instytucje
odpowiedzialne za programowanie i realizację zadań, procedury
decyzyjne oraz ˆ
z
ródła finansowania
ð Dokument byÅ‚ corocznie aktualizowany
Europejska Strategia RzÄ…du RP
ð PrzyjÄ™ta przez RadÄ™ Ministrów 15 listopada 2001 r.
ð Cele Strategii, które ma zapewnić RzÄ…d RP:
ć% Dążenie do dobrego przygotowana Polski do członkostwa
w UE
ć% Zakończenie negocjacji do końca 2002 r.
ć% Przystąpienie Polski do UE w 2004 r.
ć% Zapewnienie szerokiego udział społeczeństwa w procesie
przystępowania Polski do UE
ć% Przygotowanie stanowiska Polski wobec wszystkich
zagadnień dotyczących przyszłości Unii Europejskiej i
wspólnych polityk
ć% Dążenie do zapewnienia Polsce w UE roli adekwatnej do
jej położenia i znaczenia w Europy Środkowej
Traktat nicejski
ð Traktat z Nicei ZmieniajÄ…cy Traktat o Unii
Europejskiej; Traktat ustanawiajÄ…cy
Wspólnotę Europejską oraz niektóre
zwiÄ…zane z nimi akty prawne
ð Uzgodniony na szczycie Rady Europejskiej w
Nicei 11 grudnia 2000 r., podpisany 26 lutego
2001 r., w Nicei, wszedł w życie 1 lutego
2003 r., (odrzucony w referendum w Irlandii)
ð Przygotowanie UE do zbliżajÄ…cego siÄ™
rozszerzenia poprzez zreformowanie
podstawowych instytucji
Traktat nicejski a Polska
ð Liczba komisarzy w Komisji Europejskiej  27 (w tym 1 dla
Polski)
ð GÅ‚osowania w Radzie Europejskiej - zwiÄ™kszenie Å‚Ä…cznej
liczby głosów do 345 i wyznaczenie progu kwalifikowanej
większości na 258 głosach; ponadto każde państwo może
zażądać weryfikacji, że kwalifikowana większość stanowi co
najmniej 62% populacji UE (w praktyce Niemcy i
którekolwiek 2 z 3 pozostałych najludniejszych państw UE
zawsze mogą zablokować decyzję Rady)
ð Deklaracja 27 gÅ‚osów w Radzie Europejskiej dla Polski 
potwierdzona w traktacie akcesyjnym; Hiszpania 27; Niemcy,
Francja, Wielka Brytania i WÅ‚ochy  po 29
ð Nowy podziaÅ‚ miejsc w Parlamencie Europejskim: staÅ‚a liczba
785 posłów, w tym dla Polski 50 miejsc (54 do momentu
przyjęcia Bułgarii i Rumunii)
Negocjacje akcesyjne
ð GrudzieÅ„ 1997 r. - zaproszenie do
negocjacji członkowskich: Polska, Cypr,
Czechy, Estonia, Słowenia oraz Węgry
(tzw. grupa luksemburska)
ð 31 marca 1998 r.  rozpoczÄ™cie negocjacji
członkowskich
Etapy negocjacji
ð V etapów negocjacji:
ć% I - kwiecień 1998 r.  paz
dziernik 1999 r. - analiza porównawcza
prawa polskiego z unijnym (ang. screening) 29 z 31 obszarów;
akty które zostaną wdrożone i te wymagające negocjacji
ć% II  opracowanie polskich warunków negocjacyjnych,
zatwierdzonych przez Radę Ministrów; konfrontacja polskiego
stanowiska z ustaleniami negocjacyjnymi wypracowanymi przez
Radę Unii Europejskiej i państwa członkowskie podczas spotkań
Międzyrządowej Konferencji Akcesyjnej w Brukseli/Luksemburgu
ć% III  właściwe negocjacje
ć% IV  prace nad szkicem Traktatu Akcesyjnego; rozmowy głównie
członków Rady UE i Rady Ministrów, grupy robocze
ć% V  zakończenia negocjacji akcesyjnych: szczyt w
Kopenhadze12-13 grudnia 2002 roku: Polska przystÄ…pi do Unii
Europejskiej 1 maja 2004 roku
Obszary negocjacyjne
ð 31 obszarów negocjacyjnych:
ć%  Nauka i badania ,  Telekomunikacja i technologie
informacyjne , Edukacja, kształcenie i młodzież ,  Kultura i
polityka audiowizualna ,  Polityka przemysłowa ,  Małe i
średnie przedsiębiorstwa ,  Wspólna Polityka Zagraniczna
i Bezpieczeństwa ,  Ochrona konsumentów i zdrowia ,
 Statystyka ,  Stosunki zewnętrzne ,  Unia celna ,  Unia
Gospodarcza i Walutowa ,  Energia ,  Polityka społeczna i
zatrudnienie ,  Swoboda Świadczenia usług ,  Kontrola
finansowa ,  Swobodny przepływ towarów ,  środowisko ,
 Prawo spółek ,  Swobodny przepływ osób ,  Swobodny
przepływ kapitału , Podatki ,  Instytucje ,  Rybołówstwo
 Polityka transportowa ,  Wymiar sprawiedliwości i
sprawy wewnętrzne ,  Polityka regionalna i koordynacja
instrumentów strukturalnych .  Polityka konkurencji ,
 Rolnictwo ,  Finanse i budżet oraz  Inne
Zespoły negocjacyjne
ð Ze strony paÅ„stw UE: Komisarz Unii
Europejskiej do Spraw Rozszerzenia -
GünterVerheugen
ð Ze strony Polski: PeÅ‚nomocnik RzÄ…du do
Spraw Negocjacji o Członkostwo
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej: Przewodniczący Zespołu
Negocjacyjnego (tzw. Główny Negocjator:
Jan Kułakowski, następnie Jan
Truszczyński)
Komitet Integracji Europejskiej
ð FunkcjonowaÅ‚ w latach 1996-2010
ð Utworzony mocÄ… ustawy o Komitecie Integracji Europejskiej (KIE) z dnia 8 sierpnia
1996 r.
ð Zadania:
ć% Podejmowanie decyzji w sprawach o strategicznym znaczeniu dla procesu integracji Polski z
UniÄ… EuropejskÄ…
ć% Naczelny organ administracji rządowej do spraw programowania i koordynowania polityki w
sprawach zwiÄ…zanych z integracjÄ… Polski z UniÄ… EuropejskÄ…
ć% Programowanie i koordynowanie działań dostosowawczych Polski do standardów
europejskich
ć% Koordynowanie działań administracji państwowej w zakresie otrzymywanej pomocy
zagranicznej
ð Prace KIE obsÅ‚ugiwaÅ‚ UrzÄ…d Komitetu Integracji Europejskiej (UKIE)
ð PrzewodniczÄ…cy KIE  zazwyczaj Prezes Rady Ministrów
ð W skÅ‚ad KIE wchodzili ministrowie ds. : finansów publicznych, gospodarki, pracy,
rolnictwa, Skarbu Państwa, spraw wewnętrznych, spraw zagranicznych, środowiska,
transportu, zdrowia, Minister Sprawiedliwości
ð W posiedzeniach mogli uczestniczyć inni ministrowie
ð UKIE od 1 stycznia 2010 r. zostaÅ‚ wÅ‚Ä…czony w struktury Ministerstwa Spraw
Zagranicznych
Przebieg negocjacji na przykładzie
obszaru  Rolnictwo
ð Screening obszaru
ð W wyniku screeningu  wyodrÄ™bnienie problemów negocjacyjnych,
będących przedmiotem stanowiska negocjacyjnego
ð Przedstawienie stanowiska Unii Europejskiej
ð Negocjacje:
ć% Wprowadzenie acquis communautaire UE (fr.  dorobek wspólnotowy )
Ustalenia związane z objęciem Polski zasadami Wspólnej Polityki Rolnej:
kwoty produkcyjne i wskaz
niki umożliwiające ustalenie wysokości
dopłat bezpośrednich, powierzchnie upraw
ć% Okresy przejściowe
ð PrzesuniÄ™cie części Å›rodków finansowych przeznaczonych na
rozwój wsi i obszarów wiejskich na zwiększenie dopłat
bezpośrednich
ð Tymczasowe zamkniÄ™cie negocjacji w obszarze
ð Ostateczne zamkniÄ™cie wszystkich obszarów nastÄ…piÅ‚o na szczycie
w Kopenhadze 12-13 grudnia 2002 r.
Traktat akcesyjny
ð 16 kwietnia 2003 r., Ateny - podpisanie Traktatu Akcesyjnego (ze
strony polskiej: Premier Leszek Miller, Minister Spraw Zagranicznych
WÅ‚odzimierz Cimoszewicz oraz Sekretarz Stanu do Spraw Europejskich
Danuta Hübner)
ð 17 kwietnia 2003 r.  uchwaÅ‚a Sejmu ws. trybu wyrażenia zgody na
ratyfikację Traktatu  zarządzenie ogólnokrajowego referendum
ð Ratyfikacja przez paÅ„stwa czÅ‚onkowskie, Parlament Europejski i paÅ„stwa
kandydujÄ…ce
ð W Polsce referendum 7-8 czerwca 2003 r.:
ć% frekwencja - 55,8%,
ć% za przystąpieniem Polski do UE - 77,5% głosujących,
ć% przeciw - 22,5%
ð Od 1 maja 2004 r. Polska jednym z 25 czÅ‚onków UE (Traktat Akcesyjny
wszedł w życie)
ð Od 1 stycznia 2007 r.  27 krajów UE (doÅ‚Ä…czyÅ‚y BuÅ‚garia i Rumunia)
ð Od 1 lipca 2013 r.  28 krajów UE (doÅ‚Ä…czyÅ‚a Chorwacja)
Dziękuję za uwagę